نمی‌توان به ایجاد FATF گروه بریکس خوش‌بین بود
اواخر بهمن ماه بود که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با اشاره به این نکته که ایران در حال حاضر از سوئیفت استفاده نمی‌کند، تاکید کرد که ایران به کشورهای گروه بریکس پیشنهاد داده که یک نظام پیامرسان بانکی مشابه سوئیفت و نهادی مشابه FATF مختص به خود را داشته باشند تا مراودات مالی و پولی بین این کشورها، بهبود پیدا کند.
پیشنهادی که با استناد به گزارش تازه بانک مرکزی، با موافقت هیات مدیره گروه بریکس همراه شده و در دستور کار نخستین نشست وزرای اقتصاد و روسای بانک‌های مرکزی عضو این گروه قرار گرفته است.
این در حالیست که بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشور، ثبت شدن نام ایران در لیست سیاه FATF را یکی از مشکلات مهم نظام بانکی کشور می‌دانند اما به نظر می‌رسد که دولت و بانک مرکزی نه تنها علاقه‌ای به پیوستن به این کارگروه را ندارند، بلکه قصد دارند نسخه جدیدی از این کارگروه را راه‌اندازی کنند.
پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی، علاوه با بررسی اثرات حضور نام ایران در لیست سیاه FATF، ایجاد نسخه بریکسی این کارگروه و آثار آن را زیر ذره‌بین برده است.
سوالات متعدد حول ایجاد FATF گروه بریکس
مولوی در ابتدای این گفتگوی اظهار کرد: «هر چقدر که اعضای پیمان‌ها و تشکل‌ها بیشتر باشد، اجرایی‌تر و تاثیرگذارتر است. در حال حاضر FATF همه جامعه جهانی را در برگرفته و همه کشورهای جهان با آن کار می‌کنند. حالا در این بین برخی کشورها مثل ایران در لیست سیاه FATF قرار دارند، بخشی از آنها در لیست خاکستری هستند و باقی آنها وضعیتی عادی دارند.»
وی ادامه داد: «اگر قرار باشد یک پیمان مثل FATF بین کشورهای بریکس ایجاد شود، سوالات متعددی پیش می‌آید؛ مگر قرار است که این کشورها فقط با یکدیگر کار بکنند؟ مگر سیستم مالی جهان فقط مختص به این کشورهاست؟ مجموع اقتصاد کشورهای بریکس، چند درصد اقتصاد جهان است؟ بقیه کشورهای جهان اهمیتی ندارند؟»
فرصت‌های ایران از بین می‌روند
این کارشناس اقتصادی در ادامه این گفتگو به موضوع ایجاد FATF گروه بریکس پرداخت و تصریح کرد: «نمی‌توان گفت که ایجاد این پیمان در گروه بریکس، بی‌تاثیر است؛ چراکه چنین پیمان‌هایی می‌تواند بین این کشورها مورد استفاده قرار بگیرد و نظام بانکی آنها را بهینه کند. با این وجود، این موضوعات فرصت‌های دیگر برای کشورهایی مثل ایران را محدود کرده و از بین می‌برد. بنابراین نمی‌توان به طرح‌های این چنینی چندان خوش‌بین بود.»
تصمیم‌گیران به هزینه فرصت اهمیتی نمی‌دهند
مولوی گفت: «نزدیک به 30 سال است که زمزمه‌هایی از ایجاد تشکل‌های گوناگون به گوش می‌رسد. اما تنها نتیجه آنها از دست دادن فرصت‌ها بوده است. دل بستن به این موضوعات نشان‌دهنده آن است که طراحان این تشکل‌ها، درک درستی از نظام بانکی جهانی ندارند و از آن مهم‌تر، هیچ اهمیتی به هزینه فرصت نمی‌دهند.»
وی افزود: «برای نمونه، بعضا تاجران می‌گویند که این نقل‌وانتقالات پول با هزینه‌ای 10 درصد بیشتر از حالت عادی انجام می‌شود اما این موضوع را در نظر نمی‌گیرند که 10 درصد عدد کوچکی نیست و برابر حاشیه سود یک شرکت بزرگ در سطح جهانی است.»
وی همچنین اضافه کرد: «بریکس در واقع تجمع کشورهای درجه دو از لحاظ اقتصادی است و ایران به‌جای اینکه با کشورهای قدرتمند و ثروتمند کار کند، قصد دارد که با کشورهایی کار کند که نه از نظر اقتصادی و نه از نظر تکنولوژی در سطوح چندان بالایی قرار ندارند.»
نپذیرفتن FATF وضع مردم را بهتر کرده است؟
این کارشناس در ادامه به اصرار دولت‌مردان بر نپذیرفتن شرایط FATF پرداخت و این رفتار را به فردی تشبیه کرد که قسمتی از یک مسیر را سینه‌خیز رفته و بخواهد تا آخر مسیر را نیز سینه‌خیز برود. وی در ادامه توضیح داد: «موضوعاتی مثل کار نکردن با FATF تنها در ایران است که مطرح می‌شود. درست مثل موضوع دلارزدایی که تنها در ایران و روسیه به آن تاکید می‌شود و حتی چینی‌ها هم آن را مطرح نمی‌کنند.»
مولوی در پایان خاطرنشان کرد: «اگر قرار بود که با نپذیرفتن FATF وضعیت اقتصادی ما بهتر شود، این اتفاق باید تا الان رخ می‌داد اما متوسط رشد اقتصادی ایران در 12 سال اخیر کمتر از یک درصد بوده است. مردم ایران در حال حاضر امکان بهره‌مندی از حساب بانکی خارجی ندارند و برای انتقال پول به خارج کشور با مشکلات بسیاری مواجه هستند.»
/تجارت‌نیوز