هاوینگ بیت کوین چیست؟ بررسی اثرات هاوینگ بر عملکرد بیت کوین
با وجود این‌که بیت کوین در قالب یک پول دیجیتال فعالیت می‌کند، نمی‌توان بی‌نهایت از آن را تولید کرد و این ویژگی کمیاب‌بودن، یکی از عوامل اصلی در رشد قیمت و جذب سرمایه‌گذاران به خرید بیت کوین است. پیرامون این موضوع، 2 مفهوم اصلی در پروتکل بیت کوین وجود دارند؛ اولی عرضه محدود است که این پروتکل به‌گونه‌ای طراحی شده که تنها 21 میلیون واحد بیت کوین در دنیا وجود داشته باشد و تولید بیشتر آن غیرممکن باشد.
مفهوم دوم هم هاوینگ بیت کوین است که تقریباً هر چهار سال یک‌بار اتفاق می‌افتد و طی آن، پاداش استخراج یا پاداش بلوک بیت کوین نصف شده و مستقیماً نرخ صدور کوین‌های جدید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم که منظور از هاوینگ بیت کوین چیست و چه اثراتی بر این بلاک چین و رمزارز می‌گذارد.
هاوینگ بیت کوین چیست؟
منظور از هاوینگ بیت کوین، نصف‌شدن پاداش‌های استخراج این رمزارز برای ماینرهای فعال در شبکه است. بلاک چین بیت کوین طوری طراحی شده که بعد از استخراج هر 210,000 بلوک که حدوداً چهار سال زمان می‌برد، پاداش استخراج بلوک‌ها را نصف کند و به این ترتیب، سرعت تولید بیت کوین‌های جدید و ورود آن‌ها به بازار نیز کمتر می‌شود. این قانون را خالق ناشناس بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در پروتکل بیت کوین تعریف کرده است.
در تاریخچه هاوینگ بیت کوین، پاداش استخراج در ابتدا 50 واحد BTC بود؛ پس از اجرای اولین هاوینگ در تاریخ 28 نوامبر 2012، این پاداش‌ها به 25 واحد رسید و در هاوینگ بعدی بیت کوین در 9 جولای 2016، پاداش‌ها تا 12.5 واحد کاهش یافت. به همین ترتیب در 11 می 2020 و هاوینگ سوم بیت کوین، پاداش استخراج این رمزارز به 6.25 واحد رسید.
اکنون که جدیدترین هاوینگ بیت کوین در 19 آوریل 2024 (31 فروردین 1403) اجرا شد، پاداش استخراج به سطح 3.125 واحد بیت کوین رسیده است. بر اساس آخرین آمارهای به‌دست‌آمده، تا ماه مارس 2024 (اسفند 1402) تقریبا 19.65 میلیون واحد از 21 میلیون واحد بیت کوین استخراج شده است و 1.35 میلیون واحد برای ماینرهای شبکه جهت استخراج باقی مانده است.
انتظار می‌رود با کاهش پاداش‌ها و در نتیجه عرضه بیت کوین در بازار، سطح تقاضا نسبت به گذشته بیشتر شود که اصلی‌ترین پیامد این تحولات، رشد قیمت بیت کوین است. به همین ترتیب، پیش‌بینی شده هاوینگ بعدی بیت کوین در سال 2028 اجرا شود و سطح کمیابی این دارایی را بیش از پیش کند.
هاوینگ‌های تعبیه‌شده در برنامه بیت کوین، یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این دارایی است که در واقع نرخ عرضه بیت کوین در بازارها را طبق مکانیزمی قابل پیش‌بینی کنترل می‌کند. رمزارزهای زیادی سعی در تقلید از پروتکل بیت کوین داشتند، اما هیچ‌یک از آن‌ها موفقیتی که بیت کوین شاهد بوده را کسب نکردند.
البته برخی کارشناسان معتقدند بیت کوین به هاوینگ نیازی نداشته و صرفاً عرضه محدود این رمزارز در سطح 21 میلیون واحد کافی است. اما ساتوشی ناکاموتو خیلی سریع اهمیت صدور تدریجی و برنامه‌ریزی شده بیت کوین را دریافت که نقش مهمی هم در عادلانه‌بودن این بازار و پذیرش آن توسط نهادهای مختلف در دنیا ایفا کرده است.
هاوینگ در کد و برنامه بیت کوین نوشته شده و مستقیماً نرخ عرضه و تورم آن را کنترل می‌کند و با توجه برنامه هاوینگ‌ها، پیش‌بینی می‌شود استخراج بیت کوین در سال 2140 به‌پایان برسد و تنها راه کسب درآمد ماینرها، کارمزد تراکنش‌های بیت کوین باشد.
هاوینگ چه تاثیری بر بیت کوین می گذارد؟
رویداد هاوینگ بیت کوین توجه افراد زیادی را به خود جلب می‌کند، چرا که این باور وجود دارد که پس از هر هاوینگ، قیمت بیت کوین رشد خواهد داشت. این تئوری بر این اساس است که با کاهش عرضه بیت کوین بعد از هر هاوینگ، سطح تقاضا برای آن به‌میزان سابق باقی می‌ماند و در نتیجه، قیمت این رمزارز شاهد رشد خواهد بود. در ادامه به اثرات هاوینگ بر جنبه‌های مختلف بیت کوین می‌پردازیم.
تورم: یکی از مهم‌ترین نکات مرتبط با هاوینگ و نصف‌شدن پاداش‌های استخراج بیت کوین، جلوگیری از تورم در این دارایی و بازار مالی است. تورم یعنی کاهش در مقدار خرید یک کالا با یک هزینه مشخص طی یک بازه زمانی؛ هاوینگ بیت کوین با هدف جلوگیری از اثرات چنین تورمی اجرا می‌شود و این کار را با کاهش پاداش‌ها و حفظ سطح کمیابی این ارز دیجیتال انجام می‌دهد. البته که این مکانیزم «ضدتورمی»، کاربران را در برابر اثرات تورم پول فیات (Fiat) کشور آن‌ها محافظت نمی‌کند.
تقاضا: هاوینگ باعث می‌شود روزانه بیت کوین‌های کمتری توسط ماینرها صادر و در نهایت وارد بازار شوند. به همین دلیل سطح تقاضا برای بیت کوین با کاهش عرضه، به‌طور طبیعی بالا می‌رود. این مسئله با مشاهده نمودار قیمت بیت کوین و تغییرات آن بعد از هر هاوینگ کاملاً مشهود است.
سرمایه‌گذاری: بیت کوین با هدف یک دارایی در بازارهای مالی و جذب سرمایه‌گذاران به آن طراحی نشده است. این فناوری در واقع به‌عنوان یک نظام اقتصادی نوین و ابزاری برای پرداخت پول معرفی شده که هدف اصلی آن، رهاشدن از قانون‌گذاری و کنترل دولت‌ها و حذف نهادهای شخص ثالث در انجام تراکنش‌ها است. اما برای فعالان بازارهای مالی، هاوینگ به معنی افزایش قیمت بیت کوین است و با این هدف، برای خرید بیت کوین اقدام می‌کنند.
استخراج: با اجرای هاوینگ بیت کوین، پاداش‌های استخراج این رمزارز نصف می‌شوند که یعنی تلاش سابق ماینرها، درآمد کمتری برای آن‌ها نسبت به گذشته به‌همراه خواهد داشت. کمپانی‌های بزرگ ماینینگ بیت کوین جهت ماندن در میدان رقابت استخراج، مجبور به ارتقای دستگاه‌های خود می‌شوند که این مسئله به برق و پول زیادی نیاز دارد. تجهیزات استخراج بیت کوین هم برای برقراری عملکرد صحیح خود، به نیروی انسانی جهت تعمیر و نگهداری نیاز دارند. این شرایط باعث می‌شود که ماینرهای بیت کوین قبل از هاوینگ و تا زمانی که نقدینگی مورد نظر را دارند، اقدام به توسعه و ارتقای عملکرد خود کنند.
طبق تخمین‌های انجام‌شده، آخرین کوین BTC در سال 2140 استخراج خواهد شد. نصف‌شدن پاداش‌های استخراج بیت کوین تا زمانی بعد از هر 210,000 بلوک ادامه پیدا می‌کند که در نهایت یک ساتوشی (Satoshi) که کوچکترین واحد بیت کوین است برای استخراج باقی می‌ماند. ارزش هر ساتوشی 0.00000001 واحد بیت کوین بوده که دیگر قابل نصف‌شدن یا هاوینگ نیست.
پس از پایان استخراج بیت کوین، ماینرها برای ادامه فعالیت‌های خود به انگیزه مالی نیاز خواهند داشت تا از شبکه بیت کوین خارج نشوند و امنیت آن را به خطر نیاندازند. زمانی که پاداش‌های استخراج تمام و بیت کوین جدیدی تولید نشود، تنها راه درآمد ماینرهای بیت کوین از کارمزد تراکنش‌ها خواهد بود.