عظمت تاریخ ایران در گرو تعامل با فناوری آینده است

رسول لطفی، سرهنگ سابق سایبری و معاون فناوری اطلاعات بانک مسکن در نامه‌ای سرگشاده خطاب به دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب که نسخه‌ای از آن در اختیار این رسانه قرار گرفت، نوشت:

جناب دکتر مسعود پزشکیان
رئیس جمهور منتخب مردم ایران

با سلام و احترام؛

ایران، این سرزمین کهن با تمدنی بی‌نظیر و تاریخی پرافتخار، همواره مهد دانش، خلاقیت و نوآوری بوده است. از دوران باستان، ایرانیان با هوش و ذکاوت خویش توانسته‌اند نقش بسزایی در علوم و فنون مختلف ایفا کنند. از نخستین دانشگاه‌های جهان در جندی‌شاپور تا بزرگانی چون ابن‌سینا و خیام، همه گواهی بر جایگاه رفیع ایران در عرصه‌های علمی و فناوری است. امروز نیز، در جهانی که فناوری‌های نوظهور نقش اساسی در تعیین قدرت و استقلال کشورها ایفا می‌کنند، ما موظفیم که این میراث گرانبها را پاس بداریم و در مسیر توسعه و پیشرفت گام‌های استوارتری برداریم.

جهان امروز به سرعت در حال تحول است و کشورهایی که در زمینه فناوری‌های نوین نظیر هوش مصنوعی، بلاکچین، اینترنت اشیاء (IoT) و امنیت سایبری پیشرو هستند، توانسته‌اند نه تنها قدرت اقتصادی و نظامی خود را افزایش دهند، بلکه امنیت ملی خود را نیز به نحو احسن تأمین کنند. به عنوان مثال، رژیم غاصب صهیونیستی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی توانسته است یک سیستم امنیتی قوی ایجاد کند که همواره آماده مقابله با تهدیدات سایبری است. امارات متحده عربی با استفاده از بلاکچین، زیرساخت‌های اداری خود را دیجیتالی و ایمن‌سازی کرده است. کره جنوبی نیز با توسعه یک سیستم امنیتی مبتنی بر IoT و هوش مصنوعی، امنیت زیرساخت‌های حیاتی خود مانند شبکه‌های برق و آب را بهبود بخشیده است. این کشورها با سرمایه‌گذاری کلان در این حوزه‌ها، توانسته‌اند به دستاوردهای بزرگی نائل شوند.

هوش مصنوعی با توانایی‌های بی‌بدیل خود در تحلیل داده‌ها و شناسایی تهدیدات، می‌تواند نقشی اساسی در امنیت سایبری ایفا کند. الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین قادرند الگوهای ناهنجار را در ترافیک شبکه شناسایی کرده و تهدیدات را به سرعت خنثی کنند. علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند در مدیریت و کنترل منابع ملی، حفاظت از محیط زیست و بهبود اقتصاد نقش مهمی ایفا کند. الگوریتم‌های پیشرفته قادرند منابع آبی، جنگل‌ها و اراضی کشاورزی را به صورت هوشمند مدیریت کرده و از تخریب بی‌رویه آن‌ها جلوگیری نمایند. در حوزه محیط زیست، هوش مصنوعی می‌تواند به پیش‌بینی و مقابله با تغییرات آب و هوایی کمک کند. در بخش اقتصاد، سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند تحلیل‌های دقیقی از بازارهای مالی ارائه دهند و به سیاست‌گذاران در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کنند. همچنین، هوش مصنوعی می‌تواند در ارتقای سلامت روان جامعه مؤثر باشد؛ با تحلیل داده‌های رفتاری و ارائه راهکارهای مبتنی بر داده، می‌توان به بهبود وضعیت روانی افراد و کاهش استرس و اضطراب کمک کرد.

در حالی که جهان به سرعت در مسیر پیشرفت و تحول گام برمی‌دارد، ایران نیز نباید از این قافله عقب بماند. اما متأسفانه، شاهد مهاجرت نخبگان و متخصصان از کشور هستیم. این امر ناشی از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. نیروی متخصص تنها به دنبال درآمد بیشتر نیست؛ بلکه به دنبال محیطی آزادتر، با ثبات اقتصادی و بدون مداخلات مکرر دولت در زندگی شخصی خود است. اگر روند مهاجرت نیروهای متخصص ادامه یابد، نه تنها اقتصاد و صنعت، بلکه توانمندی دفاعی ایران نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بدون حضور نیروهای متخصص و با انگیزه، فاصله فناورانه ایران با سایر کشورها به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند به تهدیدات جدی برای امنیت ملی منجر شود.

برای حفظ و پرورش نیروی انسانی متخصص و بهره‌گیری از فناوری‌های نوظهور، پیشنهاد می‌شود که دولت محترم جمهوری اسلامی ایران به طور جدی در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کند. ایجاد مراکز تحقیقاتی پیشرفته در حوزه‌های هوش مصنوعی، بلاکچین و امنیت سایبری با همکاری دانشگاه‌ها و بخش خصوصی، تدوین و اجرای استانداردهای امنیتی برای زیرساخت‌های حیاتی با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، تشویق و حمایت از نیروهای متخصص داخلی و ایجاد بسترهای مناسب برای جلوگیری از مهاجرت آن‌ها، همکاری بین‌المللی با کشورهای پیشرو در زمینه فناوری‌های نوظهور جهت تبادل دانش و تجربه، و آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروی انسانی در زمینه‌های مرتبط با فناوری‌های نوین از جمله اقدامات ضروری است.

جناب آقای دکتر پزشکیان، ما باید به شکوه و عظمت گذشته ایران بیندیشیم و با عزم و اراده‌ای استوار، مسیر توسعه و پیشرفت را ادامه دهیم. آینده‌ای روشن در انتظار ماست، اگر امروز تصمیمات درستی بگیریم و به ظرفیت‌های بی‌نظیر کشورمان ایمان داشته باشیم و “بدانید عظمت تاریخ ایران در گرو تعامل با فناوری آینده است آنرا دریابید.”

بیست و هشتم تیرماه ۱۴۰۳

دکتر رسول لطفی
سرهنگ سابق سایبری و معاون فناوری اطلاعات بانک مسکن