تبدیل فینوتک به رهبر داده‌باز در کشور
استراتژی اصلی شرکت این است که در پنج سال آینده به رهبر بازار در حوزه داده باز کشور تبدیل شود و مفهوم داده باز را وارد کسب و کارها و صنایع مختلف کند. با وجود این، آنطور که از صحبت‌های معاونان این شرکت برمی‌آید، آنها برای توسعه کسب‌وکار و خدماتشان با چالش‌هایی مانند عدم آشنایی عموم جامعه و سازمان‌ها با مفاهیمی مانند بانکداری باز و داده باز، رگولاتوری و جذب و نگهداشت نیروی انسانی روبه‌رو هستند.
در گفت‌وگو با الینا ملکان، معاون توسعه کسب‌وکار فینوتک و الهام اکبری، معاون فروش و بازاریابی این شرکت درباره جزئیات اقدامات و دستاوردهای فینوتک در یک سال گذشته و برنامه‌هایی که دارند، صحبت کردیم. در ادامه گزارشی از این گفت‌وگوها را می‌خوانید.
رشد ۴۰۰درصدی درآمدها
فینوتک در نیمه اول سال ۱۴۰۳ با توجه به اهداف خود، سبد محصولاتش را در سه حوزه بیمه، بورس و تلکام توسعه داده است. الهام اکبری، معاون فروش و مارکتینگ فینوتک درباره اقداماتشان در شش ماه اول سال می‌گوید: ما در سال ۱۴۰۲ رشدی ۲۰۰درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشتیم و خوشبختانه در شش ماه اول سال ۱۴۰۳ توانستیم آمار درخشانی از میزان فروش فینوتک را مجددا رقم بزنیم .۴۰۰ درصد رشد درآمد نسبت به دوره مشابه خود در سال گذشته قطعاً نشان‌دهنده تلاش تیم فنی، محصول و فروش ما و همچنین انعطافی است که در ارائه سرویسهای خود منطبق با نیاز مشتریان داریم. باید به این نکته هم اشاره کنم که سرویس‌ها و محصولاتی را که به سبد محصولات خود اضافه کردیم ، بر اساس مطالعه و سنجش نیازهای دقیق مشتریانمان بوده است .
ما با توجه به هدف خود یعنی ایجاد مزیت رقابتی برای فینوتک نسبت به رقبا در بازار و گستردگی سبد محصولاتمان، فروش شارژ و پیامک را به سبد محصولات اضافه کردیم. هدف ما از اضافه کردن این محصول بهبود تجربه مشتری و دسترسی آسانتر به خدمات مورد نیازشان بوده درواقع اگر مشتری سرویسهای بانکی و مالی خود را از ما می‌گیرد، برای سهولت دسترسی بتواند سرویسهای شارژ و پیامک را هم از یک شرکت دریافت کند. سرویس اعتبارسنجی، یکی دیگر از سرویس‌هایی است که در سال جاری تمرکز ویژه ای روی آن داشتیم.
اکبری درباره عملکردشان در این زمینه اضافه میکند: « با توجه به شرایط بازار، توسعه و فراگیری لندتکها مخصوصا در کسب و کارهای خرده فروشی، رفتار خرید مردم تغییر یافته و از طریق دریافت وام، تسهیلات و BNPL ،توسعه ابزارها و زیرساختهای لازم برای اعتبارسنجی افراد پررنگتر از قبل شده لذا ما در فینوتک با شناسایی نیاز و تمرکز بر بازارهای هدف مرتبط توانستیم در جایگاهی بالاتر از هدف فروشمان بایستیم . ما در شش ماه دوم سال جاری روی سرویس اعتبارسنجی، سفته الکترونیکی و امضای دیجیتالی کار خواهیم کرد که نیازمند سرویسهای احراز هویت آنلاین اشخاص حقیقی و حقوقی می‌شود که این سرویس نیزبه دلیل تقاضای زیاد و متنوع در بخش های مختلف در اولویتهای فروشمان قرار گرفته است.»
وارد کردن داده باز به صنایع بیمه و بورس
در گفت‌وگوهای قبلی که با الینا ملکان، معاون توسعه کسب‌وکار فینوتک داشتیم، از حرکت کردن این شرکت از بانکداری باز به داده باز با ما صحبت کرد و حالا توضیح می‌دهد که می‌خواهند در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ روی این حوزه تمرکز کنند: «کل برنامه‌ریزی شرکت این است که وارد حوزه داده‌باز شود و بتواند نیازهای بازار را در مدیریت حساب‌های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی پوشش دهد و کل دسترسی افراد و کسب و کارها به دادهای خود را در ارگان‌های مختلف در یک اکوسیستم نوآور داشته باشد. در واقع، ما در فینوتک در تلاش هستیم تا یک اکوسیستم نوآور را پایه‌ریزی کنیم و پیش‌نیاز آن این است که وارد صنایع مختلف مطابق با نیاز بازار شویم. ما در شش ماه اول سال پایه‌ریزی این کار را انجام داده‌ایم و در شش ماه دوم در فکر توسعه محصولاتمان هستیم.
در صنعت بیمه اولین پلتفرمی در کشور هستیم که صدور انواع بیمه‌نامه‌ها را به‌صورت باز در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد .ما انواع صدور بیمه‌نامه و استعلام تمام بیمه‌نامه‌ها را در یک پلتفرم داده‌باز در سطح بازار ارائه خواهیم داد.
علاوه بر صنعت بیمه، در حوزه بازار سرمایه نیز به کمک شرکای استراتژیک خود سرویسهای تحلیل کسب‌وکارهای بورسی را ارائه نموده ایم. این سرویس علاوه بر کمک به واحد های سرمایه گذاری و بانکداری شرکتی به شرکت‌ها نیز کمک میکند تا ارزیابی دقیقی از عملکرد خود داشته باشند. در واقع، هر فرد، نهاد غیربانکی و بانکی که می‌خواهد سرمایه‌گذاری یا مشارکتی انجام دهد، به کمک این سرویس ها با دقت بیشتر و شناسایی ریسک های مرتبط، تصمیمات استراتژیک تری اتخاذ کنند.»
بعلاوه ما قصد ورود به حوزه لجستیک را هم داریم. می‌خواهیم با ارائه سرویس هایی مکان محور و ادغام این سرویس ها با سرویس های در حوزه ارسال مرسولات پستی با تکمیل زنجیره ی تامین کسب و کارها به تقاضای بازار پاسخ مناسبی دهیم.
بنابر صحبت‌های او بیمه، بورس ، هوش مصنوعی و لجستیک حوزه هایی هستند که فینوتک در نیمه دوم سال جاری روی آنها متمرکز خواهد شد. او در این باره توضیح می‌دهد: «ما در تلاشیم تا خط هوش مصنوعی را در شرکت راه بیاندازیم و قطعاً خبرهای خوبی هم در حوزه هوش مصنوعی، هم در صنعت بیمه و هم در صنعت بانک به کمک شرکای استراتژیک خود خواهیم داشت.
احراز هویت اشخاص حقوقی
ملکان معتقد است که شناسایی و احراز شرکت‌ها یکی از آن مقوله‌هایی است که توجه کمی به آن شده است نۀاا و به همین دلیل هم است که فینوتک می‌خواهد علاوه‌بر ورود به بیمه، بورس و هوش مصنوعی روی KYB نیز متمرکز شود و در این باره می‌گوید: «اگرچه برخی شرکت‌ها سعی دارند در این راستا سرویسهای مفیدی ارائه دهند، اما در بازار سرویس های کاملی برای ارزیابی شرکت‌ها یا احراز افراد حقوقی وجود ندارد. ما در حال طراحی محصولاتی هستیم که می‌تواند شرکت‌ها و افراد حقوقی را احراز کند.
استفاده از هوش‌مصنوعی در محصولات فینوتک
هوش مصنوعی می‌تواند کاربردهای زیادی در صنایع و حوزه‌های مختلف داشته باشد. یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند به کمک هوش مصنوعی توسعه پیدا کند، حوزه بیمه و بانکداری است؛ حوزهای که بنابر صحبت‌های اکبری، فینوتک هم به آن وارد خواهد شد: «با افزایش جمعیت و پیچیدگی بیماری‌ها، نیاز به خدمات سریعتر و دقیق‌تر نیز افزایش یافته است هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات بانکی و بیمه ای، افزایش دقت تشخیص و کاهش هزینه‌ها کمک کند. از کاربردهای مهم هوش مصنوعی پیش بینی بیماری و پیش بینی نتایج درمان است که در صنعت بیمه کاربرد فراوانی دارد.
از فرهنگ تا رگولاتوری؛ چالش‌های سال‌های اخیر
فرهنگ مواجهه افراد و سازمان‌ها با مفاهیم بانکداری باز و داده باز، تصمیمات رگولاتور و جذب و نگهداشت نیروی انسانی سه چالش اصلی فینوتک در سال‌های اخیر بوده است. اکبری در این باره می‌گوید: «ما در ایران می‌بینیم که حرکت روبه رشدی از بانکداری سنتی به بانکداری دیجیتال وجود دارد، اما یکی از چالش‌هایمان فرهنگ مواجهه با مفهوم بانکداری باز و داده باز است. در واقع باید اینطور بگویم که فرهنگ استفاده از این مفاهیم به طور کامل ایجاد نشده است. ما در صنایع مختلف همچنان با مشتریانی مواجه هستیم که هنوز تمایل دارند امور مالی خود را به روش سنتی انجام دهند.. فارغ از مشتریان، مفهوم بانکداری باز حتی برای برخی از بانکها هم جدید و چالش برانگیز است. بعضی بانکها هنوز به شرکت‌های فین‌تکی و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مالی به‌عنوان رقیب نگاه می‌کنند و هنوز به این دید نرسیده‌اند که این شرکت‌ها می‌توانند شریک تجاری آنها باشند و به رشد درآمدی بانکها کمک کنند. این مشکل فرهنگی را هم سمت مشتری، هم سمت بانک داریم و برای رفع آن به آموزش و فرهنگ سازی در سطح جامعه نیاز داریم. چالش بعدی ما با قوانین رگولاتوری است. عموم بومها با تصممیات و قوانین بانک مرکزی با مشکل مواجه میشوند. بانک مرکزی هنوز دستورالعمل جامعی برای بومها ندارد، انتظار می رود قوانینی که وضع می کند برای تسهیل شرایط همکاری بانکها و فین تکها و برای کمک به رشد اقتصادی دیجیتال کشور باشد نه اینکه در برخی موارد مانع تراشی محسوب شود.
او درباره وضعیت منابع انسانی نیز صحبت میکند: «منابع انسانی متخصص نیز چالش دیگری است که همه صنایع کشور با آن درگیر هستند و ما هم در فینوتک از این قاعده مستثنا نیستیم. بسیاری از نخبگان و متخصصان به دلایل اقتصادی، اجتماعی از کشور مهاجرت می‌کنند. این پدیده باعث کاهش نیروی کار متخصص در کشور می‌شود.
نظرتان در خصوص همکاری و ایجاد انگیزه در نسل زد چیست:
اکبری بیان کرد: در نسل زد، برخلاف نسل‌های قبل، نمی‌توان با مشوق‌های مالی به تنهایی انگیزه‌ای برای ماندن در یک شرکت یا کشور ایجاد کرد. همکاری با نسل زد و ایجاد انگیزه در این نسل نیازمند درک عمیق از ارزش‌ها، انتظارات و ویژگی‌های خاص آنهاست. نسل زد به محیط‌هایی با انعطاف‌پذیری بالا و فرصت‌های رشد و یادگیری پاسخ بهتری می‌دهد و تعاملات بهتری را تجربه میکند. پاداش‌های جزئی و مالی ممکن است تأثیر کمتری بر روی آنها داشته باشند.
به طور کلی، در حالی که پاداش‌های مالی ممکن است به طور موقت انگیزه‌ای در نسل زد ایجاد کنند، اما اگر این پاداش‌ها نتوانند به نیازهای عمیق‌تر و ارزش‌های آنها پاسخ دهند، احتمالاً تأثیر کمتری خواهند داشت. برای ایجاد انگیزه در این نسل، سازمان‌ها باید به رویکردهای جامع‌تری بپردازند. این موضوع می‌تواند چالش‌هایی را برای مدیران در زمینه نگهداشت نیروی انسانی ایجاد کند، که نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت مؤثر است.
افزایش حجم بانکداری باز در کشور، در گرو سه پیش‌نیاز
در سال ۲۰۲۲ گزارشی منتشر شده بود که حجم بانکداری باز در سطح جهان را چیزی معادل نوزده میلیارد دلار تخمین زده و پیش‌بینی کرده بود که این مقدار تا سال ۲۰۲۶ به ۴۳ میلیارد دلار هم برسد. این یعنی بانکداری باز در جهان با رشد روبه‌رو است. ملکان با اشاره به این آمار درباره وضعیت بانکداری باز در ایران بیان میکند: «افزایش حجم بانکداری باز در ایران سه پیش‌نیاز دارد: همراهی بانکها، تنظیم‌گری مناسب و تحریک تقاضا از سمت بازار. در این میان خوشبختانه بانکها به درک نسبی این مسئله رسیده‌اند و الان باید روی ایجاد فرهنگ در کسب و کارها و ایجاد بستر امن جهت افزایش اعتماد عمومی تمرکز کنیم. اگر این پارامترها رعایت شود، بانکداری باز در ایران هم توسعه پیدا میکند.»
گسترش شرکای تجاری و استراتژیک
فینوتک در سال جاری به دلیل برنامهها و اهداف توسعه‌ای که داشته، شرکای تجاری و استراتژیکش را گسترش داده است، اکبری در این باره توضیح می دهد: فینوتک در سال جاری به دلیل برنامهها و اهداف توسعه‌ای خود، شرکای تجاری و استراتژیکش را گسترش داده است. اکبری در این باره توضیح می‌دهد: «رشد ۴۰۰ درصدی ما عاملی بوده که موجب شده است دامنه مشتریان و شرکای تجاری و استراتژیک‌مان را توسعه دهیم. یکی از شرکای اصلی ما خود بانکها هستند، که با اکثر آنها همکاری داریم. اپراتورها نیز به منظور توسعه سرویسهای تلکامی با ما در حال همکاری هستند. همچنین همکاری‌های استراتژیکی با تأمین‌کنندگان داده‌های مالی داریم. علاوه بر این‌ها، با شرکت‌هایی که برنامه‌های نرم‌افزاری کارگزاری‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تأمین می‌کنند، و همچنین در حوزه پخش و توزیع فعالیت دارند، قراردادهایی منعقد کرده‌ایم.
امیدوار به رفع چالش ها در بلندمدت
فینوتک در نیمه اول سال جاری رشد و توسعه زیادی را در مقایسه با دوره مشابه آن در سال گذشته، داشته است و آنطور که از صحبت‌های ملکان و اکبری برداشت می‌شود، قرار است چه در نیمه دوم سال، چه در سال‌های آینده به روند توسعه‌ای خود ادامه دهد. ملکان درباره چشم اندازی که برای آینده فینوتک دارد، اظهار میکند: «امیدوارم جامعه ما در پنج سال آینده به شکلی رشد کند که با ایجاد هماهنگی بین بازیگران اقتصاد دیجیتال و افزایش سهم بازار، مفهوم بانکداری باز و داده باز برای جامعه مفاهیم شناخته‌شده تری باشند. امیدوارم حوزهای که در آن کار می‌‌کنیم از انحصارگرایی خارج شود و همه چیز مطابق استانداردها، مجوزها و پارامترهای امنیتی پیش رود و به جایی برسیم که رگولاتوری در راستای کمک به این توسعه قدم بردارد. به نظر میرسد رگولاتوری این حوزه نیز در حال بهبود است. برای مثال، اخیراً با اصلاح نظام کارمزد شاهد حرکت رو به جلویی در ارائه وب سرویس های این حوزه بوده ایم. در انتها و با مشاهده روند رو به رشد کسب و کارها با تمام اقدامات رگولاتور، امید دارم که همچنان این توسعه ادامه داشته باشد و فینوتک سهم بیشتری از آن را به خود اختصاص دهد.»
اکبری نیز درباره چشم‌انداز پنج‌ساله فینوتک و برنامه هایی که برای آن دارد، صحبت میکند: «ما در فینوتک می‌خواهیم که در یک افق پنج‌ساله به رهبر داده‌باز در کشور تبدیل شویم. داده باز کیک بزرگی است که هر کسی می‌تواند سهم خود را از آن بردارد و هر چه این کیک بزرگتر شود، سهم بازیگران داده باز کشور هم بزرگتر می‌شود.»
/راه پرداخت