بی‌اعتمادی کاربران و خروج سرمایه از کشور؛ پیامد انسداد حساب صرافی‌های رمزارز
صرافی‌های رمزارز روز پنجشنبه به‌طور ناگهانی و بدون اطلاع قبلی با مسدودی حساب مواجه شدند. این تصمیم از سوی بانک مرکزی با هدف کنترل بازار ارز اتخاذ شد و صرافی‌های رمزارز را با چالشهای جدی مواجه کرد. این تصمیم علاوه بر تاثیرات آنی مانند مشکلات تسویه‌حساب با کاربران، نگرانی از بی‌اعتمادی و خروج سرمایه از بازار رمزارز داخلی را نیز در پی دارد.
به همین بهانه ما در عصربانک با رضا مسعودیفر؛ مدیرعامل صرافی تترلند به گفتگو نشستیم تا پیامدهای این مسئله و راهکارهای حل آن را بررسی کنیم.
مسدودی حساب صرافی‌های رمزارز تصمیم عجیب بانک مرکزی در جهت کنترل نرخ ارز بود
رضا مسعودیفر در خصوص وضعیت چند روز اخیر صرافی‌ها و پرداخت‌یارها گفت: ساعت 9 صبح روز پنجشنبه سوم آبان، پیامک‌های انسداد حساب از طرف بانک‌های مختلف دریافت شد و تا ساعت 12 ادامه داشت که پس از پیگیری انجمن فین‌تک و کمیسیون رمزارز مشخص شد این تصمیم از طرف معاونت ارزی بانک مرکزی با هدف کنترل شرایط نرخ ارز و نوسانات این بازار بوده است.
وی افزود: نکته حائزاهمیت اینکه انسداد در مورد واریز حساب‌ها اتخاذ شد اما از آنجا که برخی بانک‌های کشور زیرساخت تفکیک واریز از برداشت را ندارند، در مورد بعضی از بانک‌ها فقط واریزی و در مورد برخی دیگر از بانک‌ها واریز و برداشت مسدود شد.
مدیرعامل تترلند خاطرنشان کرد: پس از این اتفاق، صرافی‌های رمزارز با توجه به منابع مالی خود تسویه تومانی وجوه کاربران را انجام دادند اما باید در نظر داشت که از روز پنجشنبه صبح هیچ وجهی حتی در ترمینال‌ها و درگاه‌های پرداخت که باز هستند دریافت نشده و تسویه‌حساب از طرف شاپرک نیز میسر نبود که قطعا چالشهای مالی را ایجاد کرد و به‌نظر می‌رسد این اتفاق برای پرداخت‌یارها نیز رخ داده است.
ریشه افزایش نرخ ارز فعالیت رمزارزها نبوده و نیست
مسعودیفر در مورد مسدودشدن ساتنا گفت: بانک مرکزی روز پنجشنه از قطع شدن ساتنا خبر داد اما سپس بخشنامه‌ای ساعت 10 صبح منتشر شد که همه موارد انتقال وجه ثبت شده از طریق ساتنا تا ساعت 12 تسویه می‌شود.
مدیرعامل تترلند توضیح داد: از آنجا که هر کاربر صرافی رمزارز با هر کد ملی روزانه فقط می‌تواند 25 میلیون تومان (350 دلار) خرید کند عجیب به‌نظر می‌رسد که خرید روزانه چند ده هزار کاربر در پلتفرم‌های متعدد رمزارزی بتواند پایه‌های ارزش پولی کشور را متزلزل کند که اگر اینطور باشد نشان از سست بودن اقتصاد کشور دارد.
وی تاکید کرد: چند کسب‌وکار خصوصی تاثیری در برابر حجم از مبادلات و گردش پول در کل کشور ندارند و ریشه‌های افزایش نرخ دلار در کسب‌وکارهای خصوصی، رمزارز و هیچ کسب‌وکاری در کشور نبوده و نیست.
مسعودیفر اظهار داشت: توجه به این نکته اهمیت دارد که دو سال پیش بانک مرکزی سقف واریز در ترمینال‌های بانک مرکزی را به 25 میلیون تومان کاهش داد که در آن زمان نرخ دلار 38 هزار تومان بود اما این روزها نرخ دلار به حدود 70 هزار تومان رسیده و این محدودیت هیچ تاثیری در کنترل نرخ دلار نداشت و حتی با انسداد واریز از روز پنجشنبه نه‌تنها قیمت دلار کاهش پیدا نکرد بلکه 500 تومان نیز افزایش یافت.
صرافی‌های رمزارز امانت‌دار سرمایه مردم هستند نه مالک!
مدیرعامل تترلند در مورد چالشهای این تصمیم ناگهانی گفت: طبیعتا صرافی‌های رمزارز تا سقف محدودی می‌توانند با کاربران تسویه کنند و یک‌سری از کابران در صف دریافت وجه قرار گرفتند و پس از واریز وجه به حساب صرافی می‌توان با آنها تسویه کرد چراکه صرافی‌ها امانت‌دار کاربران هستند و وجوهی که از سمت ترمینال‌ها دریافت می‌شود متعلق به هیچ کدام از صرافی‌ها نیست.
وی در مورد توجیه بانک مرکزی در مورد این تصمیم اظهار داشت: بانک مرکزی طبق ماده 42 بانکی در راستای مبارزه با پولشویی و تراکنشهای مشکوک این تصمیم را اتخاذ کرد اما لازم به یادآوری است که چطور پس از هشت سال فعالیت صرافی‌های رمزارز، رعایت الزامات قانونی توسط آنها، پرداخت مالیات و ارزش افزوده و انجام حسابرسی‌ها و در کنار حجم گسترده از احراز هویت پیشرفته صرافی‌های رمزارز و استعلام از سامانه‌هایی مانند شاهکار و ثبت‌احوال به یکباره صرافی‌های رمزارز در صبح آخرین روز کاری هفته متهم به تراکنشهای مشکوک و پولشویی می‌شوند.
مسعودیفر استفاده از قوانین در مواقع نیاز به اقدام ضربتی را سوءاستفاده از قوانین موجود دانست و تاکید کرد: چنین تصمیماتی طبیعتا باعث بی‌اعتمادی کاربران به بانک‌ها و صرافی‌های رمزارز داخلی و مهاجرت سرمایه‌های کاربران به خارج کشور می‌شود چراکه نگرانی‌هایی از مسدودی شرکت‌ها و مطالبه سرمایه در این شرایط اتفاق می‌افتد.
بی‌توجهی به دانش و تخصص بخش خصوصی زمینه‌ساز چالشهای متعدد است
مدیرعامل تترلند بی‌توجهی به مشاوره‌های کارشناسان را خلأ جدی در زمینه رمزارز دانست و گفت: رگولیشن در پدیده‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، رمزارز و موارد مشابه در همه جای دنیا در تعامل با بخش خصوصی پیش می‌رود اما در کشور ما بارها اتفاق افتاده که قانون‌گذار بدون بهره‌مندی از دانش و تخصص و شناخت چالشهای این حوزه‌های تخصصی تمایلی به تعامل سازنده با بخش خصوصی ندارد و حتی پس از برگزاری نشست‌های تعاملی نیز همچنان نگاه و تصمیم سلیقه‌ای وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: گرچه تعامل با بخش خصوصی جهت قانون‌‌گذاری شفاف و دقیق صورت نگرفته اما صرافی‌های رمزارز بسیاری از اقدامات احرازهویت، قوانین ضد پولشویی و… را به‌صورت داوطلبانه و با صرف هزینه‌های بالا انجام داده‌اند و حتی آمادگی دارند دانش و تخصص خود را به‌شکل سند تبدیل کرده و تجربیات را با حاکمیت به اشتراک بگذارند اما متاسفانه این بستر از سمت حاکمیت وجود ندارد.
عملکرد نامشخص رگولاتور آینده مبهمی را به‌وجود آورده است
مسعودیفر در مورد پیش‌بینی فعالیت در این حوزه گفت: بانک مرکزی طی ماه‌های اخیر رویه مطلوبی را در پیش نگرفته و حتی حدود یک ماه پیش نیز ناگهان ساعت 9 شب اعلام شد که همه صرافی‌های رمزارز مسدود می‌شود و به‌مدت چند دقیقه اختلال به‌وجود آمد.
وی ادامه داد: ظاهرا بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که هر نوسان ارزی در کشور را می‌توان به صرافی‌های رمزارز مرتبط دانست و فشار را برای آنها اِعمال کرد.
مدیرعامل تترلند از پیامدهای این تصمیمات ابراز نگرانی کرد و گفت: چنین رویکردی با کسب‌وکارهای این حوزه، ریسک بقا و اعتماد کاربران و توسعه سرمایه‌گذراران را افزایش می‌دهد و باعث اختلالات گسترده در کسب‌وکارهای این حوزه می‌شود چراکه به‌طور کلی رگولاتور غیرقابل‌پیش‌بینی عمل می‌کند و هیچ رویه مشخصی در پیش ندارد.