سرمایه‌گذاری هزار میلیارد دلاری خارجی در ایران امکانپذیر است؟
روزنامه شرق نوشت: برای بررسی ظرفیت و پتانسیل سرمایه‌گذاری در ایران باید به تجربه میدانی دو دهه گذشته رجوع کنیم.
نگاه گذرا به گذشته، نشان می‌دهد که تجربه ایران نه‌تنها در سرمایه‌گذاری خارجی در آسیای مرکزی و حوزه نفوذ سیاسی خود ناموفق بوده است، بلکه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی با چالش‌های عمیقی مواجه است که فراتر از موانع سیاسی و تحریمی قرار دارند.
تجربه‌های ناکام در هضم و جذب سرمایه
این ناکامی‌ها پرسش‌هایی اساسی را درباره دلایل موفقیت‌نداشتن ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی مطرح می‌کند. رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگویی به دو دسته اصلی از موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی اشاره می‌کند: ۱-زیرساخت‌های سخت‌افزاری (فیزیکی) و ۲- زیرساخت‌های نرم‌افزاری (نهادی). زیرساخت‌های سخت‌افزاری شامل مواردی مانند سیستم حمل‌ونقل کارآمد، دسترسی به برق و آب، و شبکه‌های جاده‌ای و ریلی مناسب است. بدون این زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری حتی در صورت ورود، نمی‌تواند به تولید و صادرات پایدار منجر شود.
بیان میزان نیاز ایران به سرمایه‌گذاری با ارقامی مانند هزار میلیارد دلار، بدون در نظر گرفتن توان جذب سرمایه آن‌هم در شرایطی که ایران از ضعف زیرساخت‌های لازم رنج می‌برد، تنها یک سراب و رؤیای غیرواقع‌بینانه است. حتی کشورهای پیشرفته با زیرساخت‌های قوی نیز به چنین ارقامی دست نیافته‌اند. برای مثال، مطالعه مؤسسه مک‌کینزی پس از برجام نشان داد که ایران پتانسیل فرصت‌های یک تریلیون دلاری دارد، اما این پتانسیل تنها در صورت آماده‌سازی زیرساخت‌ها و رفع موانع نهادی می‌تواند بالفعل شود.