زیر زمین ایران چند تن طلا خوابیده است؟
در شرایطی که اقتصاد ایران در جست‌وجوی راه‌هایی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تقویت بخش‌های مولد است، معادن طلا و مس به‌عنوان دو منبع ارزشمند و راهبردی می‌توانند نقشی کلیدی در رشد پایدار، ارزآوری و توسعه زیرساخت‌های صنعتی ایفا کنند.
در حالی که بازارهای جهانی فلزات اساسی و گران‌بها طی سال‌های اخیر با نوسانات چشمگیر روبرو شده‌اند و همزمان محدودیت‌های صادراتی در حوزه‌هایی چون فولاد و انرژی تداوم یافته، نگاه‌ها بیش از پیش به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل بخش معدن ایران دوخته شده است؛ به‌ویژه در مورد دو فلز راهبردی و اقتصادی طلا و مس.بررسی‌های کارشناسی و بین‌المللی نشان می‌دهد ایران از نظر میزان ذخایر این دو عنصر مهم، در میان ۱۰ کشور برتر جهان جای دارد. این ذخایر نه‌تنها پشتوانه‌ای قدرتمند برای رشد اقتصادی کشور محسوب می‌شوند، بلکه پیوند مستقیمی با زیرساخت‌های فناورانه، توان ارزی و توسعه صنایع دانش‌بنیان دارند.
جایگاه ایران در ذخایر جهانی طلا و مس
بر اساس آخرین برآوردهای منتشرشده، مجموع ذخایر کشف‌شده طلا در کشور از مرز ۳۸۰ تن گذشته و انتظار می‌رود مناطق شرقی و شمال‌غربی کشور، به‌ویژه استان‌هایی چون سیستان‌وبلوچستان، آذربایجان‌غربی و کردستان، همچنان پتانسیل بالایی برای اکتشافات جدید داشته باشند.در حوزه مس نیز ایران با برخورداری از حدود ۷.۵ میلیارد تن ذخیره سنگ مس – ترکیبی از ذخایر سولفیدی و اکسیدی – و عیار میانگین ۰.۶ تا ۰.۷ درصد، در جایگاه رقابتی جهانی قرار دارد. معادنی مانند سرچشمه، سونگون و میدوک، از جمله ذخایر کلیدی کشور در این زمینه به شمار می‌آیند.
طلا؛ سپر مالی در برابر نوسانات و فرصت طلایی برای سرمایه‌گذاری
در شرایط فعلی که نوسانات ارزی و محدودیت‌های بین‌المللی تجارت، فشارهایی جدی بر اقتصاد ایران وارد کرده‌اند، طلا بار دیگر جایگاه سنتی خود به عنوان ابزار مطمئن ذخیره ارزش را باز یافته است.توسعه معادن طلا و همچنین تقویت صنایع پایین‌دستی نظیر تولید شمش، جواهرات و مصنوعات زینتی، از جمله راهکارهای پیشنهادی برای افزایش سهم این فلز در سبد درآمدی غیرنفتی کشور است. افزون بر این، با ایجاد چارچوب‌های حقوقی پایدار و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، امکان جذب سرمایه‌گذاران منطقه‌ای و بین‌المللی در حوزه اکتشاف و فرآوری طلا نیز فراهم خواهد شد.
مس؛ پیشران اقتصاد سبز و توسعه صنعتی ایران
روندهای جهانی نشان می‌دهد که تقاضای مس در صنایع مختلف از جمله برق، خودروسازی برقی و پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر، تا سال ۲۰۵۰ رشد قابل توجهی خواهد داشت. این روند فرصت بی‌نظیری برای کشورهایی مانند ایران فراهم کرده است که از ذخایر غنی و نیروی انسانی متخصص برخوردارند.توسعه زنجیره ارزش مس – شامل تولید کنسانتره، کاتد، مفتول، سیم و کابل – نه تنها می‌تواند ارزآوری قابل توجهی به همراه داشته باشد، بلکه مزیت رقابتی ایران را در بازارهای منطقه‌ای و جهانی نیز تقویت می‌کند. هم‌افزایی میان شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و شرکای فناور خارجی در این زمینه، می‌تواند مسیر رشد بهره‌وری، انتقال فناوری و بهینه‌سازی مصرف انرژی را هموارتر کند.
نقشه راه توسعه: از تسهیل مجوزها تا ارتقای فناوری
برای بهره‌برداری مؤثر از این ظرفیت‌های راهبردی، مجموعه‌ای از اقدامات کلیدی به عنوان نقشه راه توسعه مطرح شده است که می‌توان به تسهیل فرآیند صدور مجوزهای اکتشاف و استخراج و ایجاد محیطی امن و پیش‌بینی‌پذیر برای سرمایه‌گذاران و توسعه مدل‌های کنسرسیومی و تعاونی در معادن کوچک و متوسط به منظور افزایش بهره‌وری نام برد. از دیگر اقدامات نیز بازنگری در سیاست‌های صادراتی با هدف ارتقای ارزش افزوده محصولات و گسترش بازارهای هدف و حمایت هدفمند دولت از انتقال فناوری‌های نوین، تأمین زیرساخت‌های موردنیاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی در معادن است.
کارشناسان اقتصادی و معدنی معتقدند با تکیه بر رویکردهای علمی، بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های فناور و ثبات‌بخشی به محیط اقتصادی، طلا و مس می‌توانند نه‌تنها نقش سنتی خود را به عنوان منابع درآمدی ایفا کنند، بلکه به پیشران‌های اصلی توسعه پایدار ایران در دهه‌های آینده تبدیل شوند.
/فارس