تشکیل اتاق جنگ در بانک مرکزی از همان روز نخست حمله/ نظام پرداخت و شبکه بانکی از اهداف اصلی اسرائیل بود
قائم مقام بانک مرکزی در جلسه شورای سیاستگذاری دوازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت با اشاره به اقدامات بانک مرکزی در طول جنگ 12 روزه، گفت: در جنگ 12 روزه اسرائیل در کنار اینکه هدف قراردادن اهداف نظامی، دانشمندان هسته‌ای و اشخاص سیاسی را در نظر گرفته بود، ضربه زدن به اقتصاد کشور را نیز در نظر داشت و نظام پرداخت و شبکه بانکی نیز یکی از اهدافی بود که مورد حمله قرار گرفت. بانک مرکزی با همکاری شبکه بانکی اقداماتی را انجام داد که از آسیب‌ها جلوگیری کند. البته در تصمیم‌گیری در شرایط حاد تجربه شهادت رئیس جمهور را داشتیم و تلاش‌های همکاران و استفاده از تجربه‌ها موجب شد که شبکه بانکی کمترین آسیب را ببیند.
وی افزود: بانک مرکزی از روز اول جنگ یک اتاق جنگ ایجاد کرد و جلسات آن از آغاز جنگ شروع شده و هم‌اکنون نیز ادامه دارد. در این جلسات 5 تصمیم در حوزه ارز گرفتیم که نتیجه این شد که نرخ ارز، با اینکه تا حدود 95 هزار تومان نیز رفت، اما دوباره کاهش یافت و به دامنه 80 هزار تومان برگشت. تصمیم دیگر این بود که سرعت تخصیص ارز کالا‌های وارداتی را افزایش دادیم تا کالا‌های موجود در گمرک با سرعت بیشتری به کشور وارد شوند، زیرا احتمال حمله به گمرکات نیز وجود داشت.
قائم مقام بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی دو میلیارد دلار برای کالای اساسی در نظر گرفت و تخصیص آن از روز اول جنگ آغاز شد. همچنین به همه واردکنندگان کوچک اجازه ترخیص کالا دادیم مدیریت شرایط آسان‌تر شود. برای تامین کالای اساسی در کشور بلافاصله 10 هزار میلیارد تومان منابع ریالی در نظر گرفتیم که موجب شد کمبود کالای اساسی شکل نگیرد. 10 الی 15 هزار میلیارد ریال منابع نیز برای پرداخت حقوق بازنشستگان در نظر گرفته شد و همچنین 15 هزار میلیارد تومان نیز به وزارت بهداشت پرداخت شد.
ابوالحسنی اظهار داشت: بعد از جنگ نزدیک 135 هزار میلیارد تومان به دولت کمک کردیم و این در حالی بود که 40 ماه متوالی به دولت تنخواه نداده بودیم، اما با شروع جنگ شرایط به گونه‌ای شد که پرداخت این مبلغ الزام داشت. بسیاری از مردم مالیات‌های خود را پرداخت نکرده بودند و دولت در تامین منابع مورد نیاز خود با مشکل مواجه شده بود که منابع آن تامین شد.
وی گفت: از همان ابتدا به همه بانک‌ها آماده باش پدافتد غیرعامل و حمله سایبری دادیم و در طول جنگ تمام افرادی که حضور آنها ضروری بود به محل کار مراجعه کردند تا امنیت شبکه بانکی و نظام پرداخت حفظ شود و خدمات به درستی ارائه شود. پیش‌بینی می‌کردیم که ممکن است یک حالت پنیکی در جامعه اتفاق بیفتند و شاهد تصمیمات هیجانی باشیم و برای مدیریت این وضعیت اقداماتی را در نظر گرفتیم. چهار بانک احتمال حمله سایبری بالایی داشتند که دو بانک تمهیدات امنیتی را به درستی رعایت کردند، اما دو بانک ضربه خوردند.
ابوالحسنی خاطر نشان کرد: فرض را بر این گرفتیم که به شبکه شتاب نیز حمله خواهد شد و تمهیداتی را برای مقابله با چنین حملاتی در نظر گرفتیم. برای اینکه کسب و کار‌ها به مشکل نخورند سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی کمتر از 5 میلیارد تومان را بدون دریافت سود با مهلت تا آخر شهریورماه تامین کردیم. تمدید سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی نیز بدون پرداخت شود انجام شد. این اقدامات نیاز به اخذ مجوز از نهاد‌های ذیربط را داشت، اما در طول جنگ دسترسی به این نهاد‌ها مشکل بود و به همین دلیل این اقدامات با تائید هیات عامل بانک مرکزی و شورای عالی امنیت ملی و سایر بخش‌های مرتبط انجام شد.
وی در ادامه گفت: درگاه‌های فروش آنلاین طلا و شرکت‌های رمزارزی را با همکاری خودشان قطع کردیم. همچنین روز اول جنگ 30 هزار میلیارد تومان خط اعتباری برای پرداخت بدهی گندم کاران پرداخت شد.
ابوالحسنی ادامه داد: فرض را بر این گرفتیم که اگر به راس تمام بانک‌ها نیز حمله شد، چگونه باید به فعالیت خود ادامه دهیم و تمهیدات مختلفی را برای شرایط مختلف در نظر گرفتیم. نتیجه این اقدامات و تصمیمات این شد که به شکر خدا در حوزه بانکی، ارزی و پولی و اعتباری ضربه آنچنانی نداشتیم. یکی از مسائلی که باید بسیار مورد توجه باشد، این است که در صورتیکه جنگ دوباره اتفاق بیفتند، نظام پرداخت، بانک‌ها و بنگاه‌های اقتصادی از نظر نیازی که به شبکه بانکی دارند، چگونه باید به فعالیت خود ادامه دهند.
قائم مقام بانک مرکزی افزود: در اقدامات و تصمیمات خود سه هدف داشتیم که به هر سه هدف دست پیدا کردیم. اولین هدف مدیریت ارز بود که با موفقیت انجام شد و دومین مسئله این بود که با حملات سایبری تمام نظام بانکی مختل نشود و پایداری شبکه بانکی و نظام پرداخت را حفظ کنیم که این کار نیز با موفقیت انجام شد. تلاش‌های بسیاری از سوی دشمن برای اختلال در شبکه بانکی و نظام پرداخت انجام شد و اگر از این بخش ضربه میخوردیم اثرات منفی بسیاری داشت. خوشبختانه از ضربه به کشور از این ناحیه جلوگیری شد.
وی اظهار داشت: سومین هدف نیز این بود که مردم و بنگاه‌ها از نظر پولی و اعتباری احساس خلا نکنند که خوشبختانه به این هدف نیز دست پیدا کردیم. با تلاش همکاران در بانک مرکزی و همکاری بخش‌های مختلف از بحران جنگ عبور کردیم و حال باید اقدامات احتیاطی را برای تقویت پایداری برای اتفاقات احتمالی آینده در نظر داشته باشیم. بر همین اساس برای دوازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت، موضوع «حکمرانی هوشمند؛ تاب‌آوری زیست‌بوم مالی در عصر تهدیدات سایبری» را در نظر گرفته‌ایم.
/تسنیم