«دوج»؛ میزبان میم‌کوین‌ها در بورس
نخستین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) مبتنی بر یک میم‌کوین، یعنی دوج‌کوین، از روز پنج‌شنبه فعالیت خود را آغاز می‌کند. این صندوق با نام Rex-Osprey Doge ETF مجوز فعالیت را از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) دریافت کرده است؛ نهادی که تا همین اواخر در برابر رمزارزها به‌شدت موضعی سخت‌گیرانه داشت. دوج‌کوین در سال ۲۰۱۳ به‌عنوان یک شوخی اینترنتی و بدون هیچ ارزش بنیادین یا کارکرد مشخص ایجاد شد.
با این حال، طی یک دهه اخیر به ششمین رمزارز بزرگ غیر از استیبل‌کوین‌ها از نظر ارزش بازار تبدیل شده است. اکنون با ورود این دارایی به ساختار ETF، سرمایه‌گذاران سنتی و نهادی نیز امکان دسترسی آسان‌تر و قانونی به آن پیدا می‌کنند. بسیاری از تحلیلگران این تحول را نشانه‌ای از تغییر جهت بنیادین SEC تحت ریاست جدید آن می‌دانند؛ تغییری که در صورت استمرار، می‌تواند راه را برای طیف وسیعی از صندوق‌های رمزارزی هموار کند.
از دشمنی تا پذیرش
کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در دوران ریاست‌گری گنسلر یکی از سرسخت‌ترین مخالفان گسترش رمزارزها بود. حتی نخستین ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین تنها پس از شکست این نهاد در دادگاه و در ژانویه ۲۰۲۴ راه‌اندازی شدند. با این وجود، تحولات سیاسی و تغییر رهبری در این نهاد به انتصاب پل اتکینز، نامزد معرفی‌شده از سوی رئیس‌جمهور ترامپ، انجامید؛ فردی که رویکردی کاملا متفاوت نسبت به دارایی‌های دیجیتال دارد.
تغییر موضع SEC تنها به دوج‌کوین محدود نمی‌شود. بنا بر آمار شرکت مشاوره TMX VettaFi، ارزش صندوق‌های ETF مبتنی بر بیت‌کوین و اتریوم در حال حاضر از ۱۷۵میلیارد دلار فراتر رفته است و مدیران دارایی بزرگی همچون بلک‌راک و فیدلیتی در این عرصه پیشتاز هستند. حال با پذیرش دوج‌کوین، انتظار می‌رود موجی از صندوق‌های جدید بر پایه سایر رمزارزها و حتی دارایی‌های دیجیتال غیرقابل‌معاوضه (NFT) نیز به بازار راه یابند.
مقایسه این روند نشان می‌دهد که بیت‌کوین و اتریوم به‌عنوان دارایی‌هایی با کارکردهای اقتصادی مشخص، سال‌ها زمان برد تا به ساختار ETF وارد شوند، درحالی‌که دوج‌کوین بدون داشتن چنین کارکردی توانست ظرف مدت کوتاه‌تری راه خود را باز کند. همین موضوع پرسش‌هایی جدی درباره مرز میان نوآوری مالی و محافظت از سرمایه‌گذاران به وجود آورده است.
با وجود این، برخی کارشناسان نسبت به عواقب چنین روندی هشدار می‌دهند. برایان آرمور، مدیر تحقیقات استراتژی‌های غیرفعال در شرکت مورنینگ‌استار، معتقد است ورود میم‌کوین‌ها به ساختار ETF باعث مشروعیت‌بخشی به دارایی‌هایی می‌شود که بیشتر ماهیتی کلکسیونی دارند تا اقتصادی. او دوج‌کوین را با پدیده‌هایی همچون کارت‌های بیس‌بال یا عروسک‌های کلکسیونی مقایسه کرده و تاکید کرده است که چنین روندی می‌تواند سرمایه‌گذاران را به اشتباه بیندازد و آنها را نسبت به وجود ارزش ذاتی در این دارایی‌ها دچار توهم کند.
دوج کوین روی تابلوی بورس
صندوق دوج‌کوین جدید توسط شرکت Rex Financial با همکاری Osprey Funds راه‌اندازی شده است. رکس پیش‌تر به‌دلیل عرضه ETFهای مبتنی بر استراتژی‌های پرریسک همچون «covered call» و صندوق‌های اهرمی شناخته می‌شد و اکنون با ۸میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت وارد بازار میم‌کوین‌ها شده است. این صندوق با کارمزدی معادل ۱.۵درصد فعالیت می‌کند و در بورس شیکاگو (Cboe) فهرست خواهد شد.
همزمان، رکس و اوسپری نخستین ETF مبتنی بر رمزارز XRP را نیز روانه بازار می‌کنند که کارمزدی برابر با ۰.۷۵ درصد دارد. علاوه بر این، آنها پرونده‌ای برای راه‌اندازی یک ETF مرتبط با توکن شخصی رئیس‌جمهور ترامپ موسوم به $TRUMP نیز ثبت کرده‌اند. چنین اقداماتی نشان می‌دهد که مسیر گسترش صندوق‌های رمزارزی از سطح دارایی‌های اصلی مانند بیت‌کوین و اتریوم به سمت دارایی‌های حاشیه‌ای‌تر نیز در حال حرکت است.
گرگ کینگ، مدیرعامل رکس، در توضیح این اقدام گفت انقلاب دارایی‌های دیجیتال هم‌اکنون آغاز شده و عرضه چنین صندوق‌هایی در چارچوب قانون سرمایه‌گذاری مصوب ۱۹۴۰ ایالات متحده می‌تواند امنیت و شفافیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد. به گفته او، سرمایه‌گذاران به ETFها نه‌تنها به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری بلکه به‌عنوان وسیله‌ای برای دسترسی و معاملات سریع نگاه می‌کنند.
با این حال، نگرانی‌ها نسبت به تاثیر چنین محصولاتی بر درک عمومی از دارایی‌های دیجیتال همچنان پابرجاست. تاد روزنبلوت، رئیس تحقیقات TMX VettaFi، این رویداد را «لحظه‌ای سرنوشت‌ساز» در مسیر حرکت SEC به‌سوی سیاست‌های طرفدار رمزارز دانست اما هشدار داد که این روند می‌تواند به اعطای مشروعیت ناخواسته به دارایی‌هایی منجر شود که فاقد پشتوانه واقعی هستند.
بازار در انتظار سیل صندوق‌ها
راه‌اندازی ETF دوج‌کوین تنها نقطه آغاز است. در حال حاضر حدود ۹۰ تا ۱۰۰ درخواست برای صندوق‌های رمزارزی مختلف در حال بررسی SEC هستند؛ این درخواست‌ها شامل صندوق‌های مبتنی بر سایر رمزارزها، میم‌کوین‌ها و حتی NFTهایی همچون «پادجی پنگوئنز» می‌شوند. بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که این درخواست‌ها در فضای کنونی با مخالفت جدی مواجه نخواهند شد. این روند نشان می‌دهد که بازار آمریکا در ماه‌های آینده شاهد هجوم گسترده محصولات مالی مبتنی بر دارایی‌های دیجیتال خواهد بود.
نیت جرَسی، رئیس شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری NovaDius، اعلام کرد که تقاضای سرمایه‌گذاران برای چنین محصولاتی بسیار بالا خواهد بود. او یادآور شد که دوج‌کوین هم‌اکنون ششمین رمزارز بزرگ غیر از استیبل‌کوین‌هاست و فارغ از میزان کارکرد واقعی آن، علاقه عمومی به این دارایی انکارناپذیر است. او تصریح کرد که راه‌اندازی ETF دوج‌کوین هرچند جسورانه به نظر می‌رسد، اما در عمل روندی بزرگ‌تر را آغاز خواهد کرد و باعث ورود انواع دیگری از صندوق‌ها به بازار خواهد شد.
در عین حال، گروهی دیگر از تحلیلگران هشدار دادند که گسترش بیش‌ازحد صندوق‌های رمزارزی بدون وجود چارچوب نظارتی سخت‌گیرانه، می‌تواند ثبات بازارهای مالی را تهدید کند. آنها توضیح دادند که برخی سرمایه‌گذاران ممکن است ETFهای مبتنی برمیم‌کوین‌ها را هم‌ردیف با صندوق‌های معتبر مبتنی بر شاخص S&P ۵۰۰ یا طلا تصور کنند؛ مقایسه‌ای که می‌تواند تصمیم‌گیری‌های مالی پرخطر و غیرمنطقی را به دنبال داشته باشد.
از منظر اقتصاد کلان، گسترش ETFهای رمزارزی می‌تواند تاثیرات چندگانه ایجاد کند. از یک سو، جذب سرمایه‌های جدید به بازار رمزارزها جریان نقدینگی قابل‌توجهی را به سمت ایالات متحده هدایت خواهد کرد و جایگاه این کشور را در اقتصاد دیجیتال تقویت خواهد نمود. از سوی دیگر، افزایش وابستگی نظام مالی به دارایی‌هایی که فاقد ارزش ذاتی مشخص هستند، می‌تواند در شرایط بحران یا سقوط قیمت‌ها عاملی برای بی‌ثباتی گسترده ایجاد کند. این موضوع همان نقطه‌ای است که سیاستگذاران و نهادهای نظارتی باید برای ایجاد توازن میان نوآوری و ثبات مالی تمرکز کنند.
آغاز فصلی تازه در کریپتو
راه‌اندازی ETF دوج‌کوین را می‌توان نه صرفا به‌عنوان یک محصول جدید مالی، بلکه به‌مثابه نشانه‌ای از تغییر پارادایم در برخورد نهادهای نظارتی آمریکا با دارایی‌های دیجیتال ارزیابی کرد. این تحول نشان می‌دهد که رمزارزها، حتی آن دسته که در ابتدا به‌عنوان شوخی یا سرگرمی به‌وجود آمده‌اند، اکنون جای خود را در ساختارهای مالی رسمی باز کرده‌اند.
اگرچه ورود میم‌کوین‌ها به ساختار ETF می‌تواند سرمایه‌گذاران جدیدی را جذب کند و بازار رمزارزها را بیش از پیش به جریان اصلی اقتصاد متصل سازد، اما این مسیر بدون ریسک نیست.
مشروعیت‌بخشی بیش‌ازحد به دارایی‌هایی با ارزش بنیادین نامشخص، می‌تواند در بلندمدت اعتماد عمومی به بازارهای مالی را خدشه‌دار کند. در نهایت، میزان موفقیت یا شکست این روند به توانایی SEC در ایجاد تعادل میان نوآوری مالی و حفظ ثبات اقتصادی بستگی خواهد داشت؛ تعادلی که آینده نقش رمزارزها در نظام مالی جهانی را رقم خواهد زد.
/دنیای اقتصاد