آینده صنعت مالی و پرداخت بر پایه هوش مصنوعی
تقیپوراظهار داشت: شرکت «بهپرداخت ملت» بهعنوان یکی از لیدرهای بازار پرداخت کشور، در نقطه نهایی زنجیره خرید قرار دارد یعنی همان لحظهای که تصمیم مشتری به خرید نهایی میشود. مدیرعامل شرکت به پرداخت خاطر نشان کرد: ما سهمی حدود یکپنجم بازار پرداخت الکترونیک کشور را در اختیار داریم. برای روشن شدن موضوع چند عدد را اشاره میکنم: سالانه حدود ۱۰ میلیارد تراکنش خرید پردازش میکنیم که این عدد در ماه به ۸۵۰ تا ۹۰۰ میلیون تراکنش میرسد. از نظر مبلغی، ماهانه حدود ۴۰۰ همت تراکنش از مسیر بهپرداخت انجام میشود و این حجم معادل ۲۰ درصد بازار تجارت الکترونیک ایران است.
وی با اشاره به اینکه سهم تجارت الکترونیک از GDP ایران حدود ۶ درصد است گفت: اما بازار خردهفروشی که حدود ۶۵ درصد GDP کشور است هنوز کمتر از ۱۰ درصد به پرداخت الکترونیک مجهز شده که این یعنی ظرفیت رشد فوقالعادهای پیش روی ما هست.
نقش فناوری در این تحول
تقیپور تصریح کرد: امروز کل بازار پرداخت کشور روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تراکنش مالی را مدیریت میکند. این حجم عملیات شامل انتقال وجه، مغایرتگیری،کشف تقلب، مدیریت ریسک Fraud Management و تصفیه و تسویه است و انجام آن با روشهای سنتی مطلقاً غیرممکن است.
وی ادامه داد: این جهش تنها بهواسطه فناوریهای نوین، پردازش ابری، هوش مصنوعی و توسعه شبکههای ارتباطی سریع 4G و G5 اتفاق افتاده است. مدیرعامل به پرداخت گفت: اگر به عقب نگاه کنیم، شبکه پرداخت رسمی از سال ۹۳ شکل گرفت و اگر کمی جلوتر برویم از سال ۸۴ فعالیتهای اولیه شروع شد. یعنی در کمتر از ۲۰ سال از پرداخت سنتی به نقطهای رسیدیم که پول نقد تقریباً از زندگی روزمره حذف شده و کارت فیزیکی نیز در حال کنار رفتن است.
ورود به عصر اعتباریها (Offline & Credit)
تقیپور اظها رداشت: تمام اعدادی که ذکر کردم مربوط به تراکنشهای نقد و آنلاین بود. اما ترند اصلی امروز دنیا و ایران، حرکت به سمت تراکنشهای آفلاین و اعتباری است که شامل BNPL و سرویسهای خرد اعتباری برای کاربران، «اعتبار زنجیره تأمین» برای کسبوکارها و مدلهای جدید اعتباردهی در تجارت الکترونیک است و تمام اینها مبتنی بر فناوریهای نوین، پردازش سریع و هوش مصنوعی هستند.
چالش بزرگ: اعتبارسنجی نسل جدید
تقیپور که مدیری جوان است، درادامه تصریح کرد: یکی از مهمترین مسائل امروز، اعتبارسنجی نسل Z است. این نسل غالباً هیچ سابقه مالی یا بانکی ندارند بنابراین روشهای کلاسیک اعتبارسنجی دیگر جوابگو نیستند. وی گفت: اکنون اعتبارسنجی باید بر اساس رفتار کاربران،تراکنشهای دیجیتال، سطح تحصیلات، موقعیت جغرافیایی و دادههای رفتاری و تحلیلی است و این، همان جایی است که فناوری نقش اصلی را ایفا میکند.
ماشین چه چیزهایی را جایگزین میکند؟
تقی پور در بخش دیگری از سخنرانی خود، با دعوت همگان به داشتن صراحت در سخن، گفت: هر کاری که بتوان آن را به یک الگوریتم تبدیل کرد، قابل جایگزینی است.این موضوغ شامل بسیاری از موارد میشود از جمله مغایرتگیری، تحلیلهای کمّی، مدلسازی آماری و حتی بسیاری از نقشهای ترید. مدیرعامل به پرداخت ملت با تاکید بر اینکه ماشین نه احساس دارد، نه خستگی و نه خطای انسانی، چنین نتیجه گرفت که در این حوزهها معمولاً بهتر از انسان عمل میکند.
وی گفت: آنچه فعلاً ماشین نمیتواند جایگزین کند شامل تفکر تحلیلی، تفکر سیستماتیک، تفکر انتقادی، خلق مدلهای جدید، طراحی سیستمهای آینده و فهم لایههای فرهنگی، انسانی، اجتماعی و بینرشتهای است . ماشین میتواند گذشته را تحلیل کند اما نمیتواند آینده را خلق کند. تقیپور با بیان اینکه پرسیدن اینکه «استارتاپهای آینده چه هستند؟» از هوش مصنوعی، فقط تحلیل گذشته به شما میدهد. سوالی را مطرح کرد وگفت: مدلهای هوش مصنوعی را انسانها میسازند. ماشین هنوز نمیتواند «مدل هوش مصنوعی خودش را» از صفر طراحی کند.شاید نسلهای آینده این امکان را ایجاد کنند اما امروز ساختار مدلها کاملاً انسانی است.
مدیرعامل به پرداخت تاکید کرد: دانشگاهها باید نقشش را تغییر دهند و دانشجو باید بتواند نقد کند، تحلیل کند، ضعفها و فرصتها را کشف کندو مدلهای جدید خلق کند. دانش حفظی و تکراری، آیندهساز نیست بلکه تفکر آیندهساز است.
نظارت، شفافیت و مشکل ساختاری کشور
تقی پور در بخش دیگری گفت: در سالهای اخیر، با ورود کافهبازار، دیجیکالا، رمز پویا، اسنپ و دهها پلتفرم دیگر، فضای دیجیتال کشور رشد کرد و امروز در حال ورود به عصر اعتباریها هستیم. اما یک مشکل جدی وجود دارد و آن هم این است که نظارت هوشمند بر استفاده از هوش مصنوعی در بخش مالی هنوز کامل نیست. علت این امر از سوی مدیرعامل به پرداخت چنین شرح داده شد: علت ، فاصله زیاد میان بخش مالی و بخش IT، ساختارهای سنتی نسلهای قدیمی در واحدهای مالی، ترس از تغییر و نبود استانداردسازی فرآیندها است که سبب مشکلاتی میشود از جمله اینکه شفافیت مالی کامل نمیشود و بسیاری از فرآیندها همچنان دستی است. همچنین ظرفیت واقعی هوش مصنوعی استفاده نمیشود. این در حالی است که در دنیا، صورتهای مالی، کنترل داخلی، تطبیق، محاسبات و گزارشگری مالی، کاملاً هوشمندسازی شدهاند.
آینده شغلها: مشاوران هوش مصنوعی
تقیپور گفت: در آینده نهچندان دور، بسیاری از ما تبدیل میشویم به «مشاور هوش مصنوعی»یعنی به جای اینکه فقط از هوش مصنوعی کمک بگیریم، باید به آن کمک کنیم تا مدلهایش بهتر شود. این نقش در همه صنایع از جمله مالی ،بانکی، پزشکی، تجارت، مدیریت ریسک و حتی حوزههای اجتماعی پدیدار میشود و این همان شغلی است که به باور من باقی میماند.
جمعبندی نهایی
تقیپور گفت: ما در آستانه دورهای هستیم که شغلها هر روز تغییر میکنند، فناوری با سرعت باور نکردنی رشد میکند، مدلهای جدید اقتصادی در حال ظهور هستند و تنها چیزی که ماندگار میماند تفکر، تحلیل و خلاقیت انسانی است بنابراین توصیه من به نسل جدید، دانشجویان و فعالان حوزه مالی این است که بهجای یادگیری کارهای قابل الگوریتمسازی، روی تفکر و تحلیل سرمایهگذاری کنید، یاد بگیرید برای هوش مصنوعی مدل بسازید، یاد بگیرید به هوش مصنوعی مشاوره دهید و مهمتر از همه، آماده باشید که دنیا هر چند سال یکبار کاملاً تغییر میکند