پول ایرانی به جیب سعودی نرفت
عصر بانک؛هفته‌نامه صدا نوشت: «هر چند که کاملا کوتاه مدت است، هر سال چند میلیون نفری از حجاج برای زیارت خانه خدا به عربستان سعودی سفر می‌کنند و به همین راحتی درآمد کلانی را روانه جیب سعودی‌ها می‌کنند. طبق آمار بلومبرگ حدود یک میلیارد و 600 میلیون مسلمان در جهان وجود دارند که هر سال چند میلیون نفر از این تعداد هزینه‌ای را صرف زیارت کعبه می‌کنند. به این ترتیب حج برای دولت عربستان سعودی به منزله تنفسی در میانه روند نزولی قیمت نفت است. البته دولت این کشور از زمان سقوط قیمت نفت با هر چالشی دست و پنجه نرم کرده تا تنوع بخشی را به اقتصاد نقتی خود وارد کند.
ریاض در سال 2015 با کسری بودجه 98 میلیارد دلاری مواجه شد که رکوردی در تاریخ اقتصاد این کشور به شمار می‌آید. این رقم در میان کشورهای گروه 20 کلان‌ترین رقم بود. درآمدها در آن سال 23 درصد کاهش یافته بود و قیمت نفت نیز به حداقل رسیده بود. بسیاری تصور می‌کنند که گردشگری می‌تواند یکی از راه‌های نجات سعودی‌ها باشد اما بررسی‌های صدا نشان می‌دهد جدا از حج، صنعت گردشگری در عربستان بسیار کوچک است.
بر اساس مطالعات موسسه مک‌کنزی حدود 883 هزار نفر در صنعت گردشگری کار می‌کنند که برابر با 8 درصد از نیروی کار عربستان سعودی است. اما اگر عربستان سعودی به اهداف خود در زمینه حج دست پیدا کند، این رقم افزایش خواهد یافت. عربستان سعودی باید طبق برنامه‌ریزی‌های خود تا سال 2030 حدود 30 میلیون حاجی داشته باشد. این در حالی است که تعداد حجاج در سال 2015 تنها 8 میلیون نفر بوده است.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، حج می‌تواند تسکینی برای درد نفتی عربستان سعودی باشد. بر اساس گزارش‌های اکونومیک کلندر، درآمدی که در حال حاضر از طریق توریسم عاید عربستان سعودی می‌شود، جنبه کوتاه‌مدت دارد و برای درازمدت شدن آن نیاز برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بسیاری است.
پول ایرانی به جیب سعودی نرفت
سال گذشته 2 هزار و 431 نفر جان خود را در فاجعه منا از دست دادند. درآمد عربستان سعودی از حج با ضربه سنگینی مواجه شده است. بر اساس گزارش‌های پایگاه خبری اتاق ایران امسال زائران کمتری به عربستان سعودی رفته‌اند و در نتیجه پول کمتری نیز روانه این کشور شده است. طبق آمار رویترز امسال یک میلیون و 860 هزار میلیون زائر در مراسم حج شرکت کرده‌اند که یک میلیون و 300 هزار نفر آنها از خارج از عربستان آمده‌اند. سال گذشته اوج تعداد زائران به 3 میلیون نفر رسیده بود. حدود 600 هزار ایرانی که قرار بود در میان این حجاج باشند، به دلیل عدم تامین امنیت جانی از سوی دولت عربستان سعودی به مراسم امسال نرفتند. ایران، عربستان را به خاطر ضعف امنیت در سال گذشته سرزنش می‌کند.
مروان عباس شعبان – رئیس کمیته پادشاهی در امور حج و عمره سعودی – اعلام کرده که تعداد زائران خارجی 10 درصد کاهش یافته و تعداد زائران داخلی نیز نصف شده است. به این ترتیب، تجارت مربوط به حج نیز به نصف کاهش یافته است. در شرایطی که اقتصاد سعودی از کاهش قیمت نفت رنج می‌برد، این مسئله درد مضاعف شده است.
اسامه بن فاضل، شهردار مکه گفته است که مسائل فعلی در زمینه توریسم بر بخش‌های مختلف اقتصاد اثرگذار است اما بخش خصوصی همیشه به دنبال نور انتهای تونل و فرصت‌های سرمایه‌گذاری است و به گفته او بازسازی کعبه و هتل‌های اطراف آن که باعث شده منطقه به فضای درهمی برای جرثقیل‌ها تغییر شکل دهد، آینده تجارت در این منطقه را پیش می‌برد.
نگاهی به برخی آمارها از اقتصاد حج
8 درصد از نیروی کار عربستان در صنعت توریسم مشغول به کار است.
883 هزار نفر در صنعت توریسم عربستان سعودی کار می‌کنند.
60 درصد از کل نیروی کار سعودی خارجی هستند.
8 میلیون نفر تعداد کسانی که در سال 2015 به حج رفته‌اند.
30 میلیون نفر تعداد کسانی که قرار است تا سال 2050 به حج بروند.
10 درصد از تعداد کل حجاج خارجی امسال کاهش یافته است.
3.7 میلیون نفر، پیش‌بینی تعداد زائران فصل حج در سال 2020
6.7 میلیون نفر، پیش‌بینی تعداد زائران فصل حج در سال 2047
50 درصد افت درآمد عربستان سعودی از حج
3 میلیون نفر، بیشترین تعداد حجاج در فصل حج در سال‌های گذشته