سالروز تاسیس نخستین بانک ایرانی

فکر تاسیس یک بانک جدید با سرمایه و مدیریت ایرانی، قبل از انقلاب مشروطیت، یعنی 10 سال قبل از تاسیس بانک شاهی ایران، به‌وجود آمد.

عصر بانک؛

 

14 اردیبهشت سالروز تاسیس بانک سپه، نخستین بانک ایرانی است. فکر تاسیس یک بانک جدید با سرمایه و مدیریت ایرانی، قبل از انقلاب مشروطیت، یعنی 10 سال قبل از تاسیس بانک شاهی ایران، به‌وجود آمد. در این زمان «حاج محمد حسین» که از صرافان بزرگ بود، پیشنهاد تاسیس بانکی با سرمایه مشترک دولت ایران و مردم را به ناصرالدین شاه ارائه داد، اما طرح مورد موافقت قرار نگرفت. پس از استقرار مشروطیت، نمایندگان اولین دوره مجلس، تاسیس بانک ملی را خواستار شدند اما سرمایه لازم فراهم نیامد.
 

در آغاز سال 1304ش. که هنوز آرامش در سراسر کشور و فعالیت‌های عمومی در شئون مختلف اجتماعی محسوس نشده بود و تاثیر شگرف عوامل اقتصادی و بازرگانی در حیات سیاسی مملکت نمودی نداشت، اولین بانک ایرانی به نام «بانک پهلوی قشون»، از محل وجوه بازنشستگی نظامیان و برای سامان دادن به امور مالی ارتش، با سرمایه 950,883,3 ریال تاسیس شد.

 

سرمایه اولیه بانک از محل موجودی صندوق بازنشستگی درجه‌داران قشون بود و به این دلیل فعالیت یک سال نخست این بانک به افسران ارتش اختصاص داشت که با پرداخت وام‌های تقسیطی به رفع نیازمندی‌های آنان کمک می‌کرد و چون پیوسته به وسعت دامنه عملیات خود می‌افزود دوایر بانک به جای وسیع‌تری که در اول باب همایون از ابنیه قورخانه آماده شده بود، انتقال یافت و در 24 اسفند 1304 اولین شعبه این بانک در شهر رشت افتتاح شد و علاوه بر معاملات درجه‌داران قشون، به خرید و فروش برات و گشایش اعتبار برای بازرگانان و فعالیت‌های بیشتری در امور بانکی و معاملات بازرگانی آغاز شد.

 

در عین حال، برای رفاه طبقه بی‌بضاعت و تنزل بهره‌های سنگین شعبه معاملات رهنی بانک در همان محل سابق تشکیل شد. همچنین در سال 1306 شعب دیگر بانک در مشهد و همدان افتتاح شد تا تسهیلات بیشتری در انجام معاملات بازرگانی فراهم آورد. در ادامه در سال‌های 1307 و 1308 شعب تبریز و قزوین افتتاح شد و به‌این ترتیب توجه تجار و سرمایه‌داران داخلی و خارجی را به خود جلب کرد و در شمار یکی از مهم‌ترین موسسات اقتصادی کشور شناخته شد.

 

در اواخر سال 1312 این موسسه به نام بانک سپه و در اواخر سال 1321 به بانک تعاونی سپه موسوم شد و علاوه بر عملیات بانکی پرداخت حقوق افسران بازنشسته و موظفین ارتش و ژاندارمری نیز، از اول 1324 در تمام کشور بر عهده بانک سپه محول شد.

 

در شهریور سال 1325 که تیمسار سپهبد آق اولی به مدیریت بانک سپه انتخاب شد، اساسنامه و آیین‌نامه جدیدی برای بانک تدوین کرد. در اسفند 1331 نام بانک تعاونی سپه به بانک سپه تبدیل شد. همچنین شعب دیگر بانک به تدریج در شهرهای اهواز، بابل، کرمان، یزد، سنندج، گرگان، ارومیه، خرمشهر، خرم‌آباد و قم تاسیس شد.

 

با توسعه سازمان و کثرت مراجعات و فعالیت‌های ادارات مرکزی در تسریع جریان معاملات، عمارت قدیم بانک، مناسب و کافی نبود و ساختمان بنای جدیدی که درخور دستگاه فعلی بانک باشد، ضروری به نظر می‌رسید بنا به تصویب شورای عالی بانک، اواخر سال 1329 ساختمان بنای جدید آغاز شد و طی دو سال به اتمام رسید.

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.