شرایط کلی و عمومی گشایش اعتبار اسنادی دیداری در بانک کارآفرین
عصر بانک؛ در نظام بین‌الملل بخش زیادی از نقل و انتقال پول بابت مبادلات تجاری از طریق بانک‌ها انجام می‌شود. اگر خریدار و فروشنده کالا در دو کشور یا شهر مختلف باشند، با توافق طرفین می‌توانند وجه کالا را از طریق گشایش اعتبارات اسنادی پرداخت نمایند.
اعتبار اسنادی مکانیزمی است که به وسیله آن وجه کالای ناشی از صادرات یا واردات از طریق سیستم بانکی دو کشور با رعایت ضوابطی از طرف خریدار به فروشنده پرداخت می‌شود.
حداقل 4 رکن اساسی را در یک اعتبار اسنادی می‌توان به صورت زیر تعریف نمود:
گشایش کننده اعتبار (خریدار): شخصی است که قصد واردات کالا از کشور دیگری دارد و برای گشایش اعتبار اسنادی به بانک مراجعه می‌کند.
بانک عامل: بانکی است که به درخواست خریدار کالا اقدام به گشایش اعتبار اسنادی می‌کند.
بانک کارگزار: بانکی است که با بانک عامل در ارتباط بوده و از طرف خریدار و بانک عامل پرداخت وجه کالا به فروشنده را تعهد می‌کند.
ذینفع اعتبار اسنادی (فروشنده کالا): شخصی است که پس از ارسال کالا و ارائه مدارک مورد توافق طبق شرایط اعتبار اسنادی وجه اعتبار را از بانک کارگزار دریافت می‌کند.
مکانیزم مورد عمل در گشایش اعتبار اسنادی
به منظور گشایش اعتبار اسنادی، ابتدا خریدار و فروشنده با یکدیگر مذاکره و در مورد نحوه ارسال کالا، نحوه پرداخت قیمت کالا (نقد یا نسیه) نوع و مقدار کالا توافق می‌نمایند.
پس از آن خریدار به بانک عامل در کشور خود مراجعه و تقاضای گشایش اعتبار اسنادی می‌نماید. بانک عامل مدارک مورد نیاز را از خریدار اخذ و به وسیله سوئیفت شرایط را به بانک کارگزار خود اطلاع می‌دهد. بانک کارگزار شرایط مندرج در متن سوئیفت را به ذینفع، اعتبار با شرایط مورد نظر گشایش می‌شود.
بعد از گشایش اعتبار، فروشنده کالا را برای خریدار ارسال و از طرف دیگر اسناد مربوطه به بانک کارگزار ارائه می‌نماید .بانک کارگزار نیز متعاقباً اسناد را برای بانک عامل ارسال می‌نماید. بانک عامل مراتب را به خریدار اطلاع داده و در صورت کامل بودن اسناد، بانک کارگزار وجه کالا را بر اساس شرایط اعتبار (دیداری یا یوزانس) به فروشنده پرداخته و خود نیز وجه پرداختی را از بانک عامل دریافت می‌نماید. بانک عامل نیز وجه پرداختی به بانک کارگزار را متناسب با نوع اعتبار از خریدار دریافت و اسناد گمرکی و حمل کالا را جهت ترخیص کالا از گمرک به خریدار واگذار می‌کند.
مدارک لازم برای گشایش اعتبار اسنادی
کپی کارت بازرگانی معتبر
ثبت سفارش بازرگانی مهمور به مهر وزارت بازرگانی
اصل پیش فاکتور (پروفرما اینویس) فروشنده مهمور به مهر وزارت بازرگانی
تبصره: در مواردی که واردات به مناطق آزاد و بعضی مناطق ویژه می باشد نیازی به ثبت سفارش بازرگانی و مهر تایید وزارت بازرگانی بر روی پیش فاکتور نمی‌باشد.
فرم بیمه‌نامه باربری صادره بیمه عصر امین کارآفرین
فرم تقاضای گشایش اعتبار اسنادی وارداتی
فرم تعهدنامه واقعی بودن موضوع معامله (مربوط به گشایش اعتباری اسنادی مدت‌دار و ریفاینانس)
فرم تعهدنامه ورود، ترخیص و ارائه برگ ترخیص کالاهای خریداری شده از خارج
فرم تعهدنامه نوسانات نرخ ارز
تبصره: در مواردی که واردات به مناطق آزاد و بعضی مناطق ویژه باشد نیازی به پرکردن فرم‌های شماره 7 و 8 نمی باشد.
فرم نمایندگی فروشنده
فرم پذیرش بازرسی قبل از حمل
تعهدنامه پذیرش نحوه دریافت خسارت تاخیر تادیه
فرم تعیین مهلت توقف کالا در گمرک
انواع اعتبارات اسنادی
اعتبارات اسنادی را از دیدگاه‌های مختلف می‌توان به دو دسته تقسیم نمود. اعتبارات اسنادی از نظر پرداخت وجه کالا به فروشنده به دو دسته دیداری و یوزانس تقسیم میشوند. در اینجا هریک از انواع اعتبارات اسنادی را بررسی خواهیم کرد.
اعتبار اسنادی دیداری
اگر با توافق خریدار و فروشنده وجه کالا بلافاصله بعد از ارسال کالا و اسناد به فروشنده پرداخت شود این نوع اعتبار را اعتبار اسنادی دیداری می‌نامیم.
در این نوع اعتبار اسنادی پس از گشایش اعتبار، فروشنده کالا با توجه به شرایط اعتبار، کالا را برای کشور خریدار ارسال و اسناد مربوطه را به بانک کارگزار در کشور خود ارائه خواهد داد. بانک کارگزار نیز بلافاصله اسناد مربوطه را برای بانک عامل در کشور خریدار ارسال می‌نماید. در صورت عدم مغایرت اسناد با شرایط اعتبار اسنادی و اعلام تایید آن توسط بانک عامل وجه اعتبار اسنادی توسط بانک کارگزار به فروشنده پرداخت خواهد شد. بانک عامل نیز موظف به پرداخت وجه مذکور به بانک کارگزار می‌باشد. در آخرین مرحله، خریدار کالا بدهی خود را به بانک عامل پرداخته و پس از تسویه بدهی ناشی از اعتبارات پرداخت شده اسناد مربوطه را جهت ترخیص کالای خود از گمرک تحویل می‌گیرد.
با توجه به توضیحات فوق، مراحل اصلی گشایش اعتبار اسنادی از زمان گشایش تا زمان تسویه به صورت زیر خلاصه می‌شود:
اخذ مجوزهای لازم برای واردات مورد نظر (در صورتی که اعتبار خارجی باشد)
مذاکره مستقل بین خریدار و فروشنده
مراجعه خریدار به بانک عامل و درخواست گشایش اعتبار
گشایش اعتبار توسط بانک عامل و ابلاغ شرایط به بانک کارگزار
ابلاغ شرایط اعتبار از طرف بانک کارگزار به فروشنده کالا یا ذینفع اعتبار
ارسال کالای موردنظر توسط فروشنده و تحویل مدارک موردنظر به بانک کارگزار
ارسال مدارک برای بانک عامل از طرف بانک کارگزار
پرداخت وجه اسناد از طرف بانک کارگزار
پرداخت وجه از طرف بانک عامل به بانک کارگزار
امین وجه توسط خریدارو تسویه بدهی
تحویل اسناد مورد نظر توسط بانک عامل با خریدار
امین وجه توسط خریدارو تسویه بدهی
مراجعه به گمرک ترخیص کالا توسط خریدار
شرایط کلی و عمومی گشایش اعتبار اسنادی دیداری در بانک کارآفرین
اخذ بخشی از وجه اعتباری اسنادی به عنوان پیش پرداخت نقدی در زمان گشایش اعتبار
تامین مابقی وجه اعتبار توسط مشتری در زمان معامله اسناد
اخذ وثایق معتبر و مورد قبول بانک
پرداخت کارمزدهای مربوط به گشایش اعتبار توسط مشتری
قبول و تعهد نوسانات نرخ ارز توسط مشتری
تقبل هزینه های بیمه گمرکی و ثبت سفارش توسط مشتری
اعتبار اسنادی مدت‌دار
اگر بنا به توافق خریدار و فروشنده وجه کالا مدت زمانی معین پس از ارسال کالا به فروشنده پرداخت شود این نوع اعتبار را اعتبار اسنادی یوزانس یا مدت‌دار می‌نامیم.
بر اساس این نوع اعتبار پس از ارسال کالا برای خریدار، اسناد موردنظر از طریق بانک کارگزار برای بانک عامل ارسال می‌شود بانک عامل بلافاصله اسناد را جهت ترخیص کالا از گمرک به خریدار واگذار می‌کند. در سررسید یوزانس وجه اعتبار از طریق بانک عامل و بانک کارگزار به فروشنده پرداخت می شود. خریدار نیز موظف به تامین و پرداخت وجه اعتبار به بانک عامل می‌باشد.
شرایط کلی و عمومی اعتبار اسنادی و یوزانس در بانک کارآفرین عمدتا مانند گشایش اعتبار اسنادی دیداری می‌باشد. علاوه بر آن در اعتبار اسنادی یوزانس موارد زیر نیز حائز اهمیت است.:
تعهد مشتری مبنی بر تامین مابقی وجه اعتبار در سررسید یوزانس
تامین وثایق مطمئن و مورد نظر بانک توسط مشتری از جمله سفته، سپرده بلند مدت، وثیقه ملکی ، سهام یا ضمانت‌نامه‌های بانکی بر اساس نظر بانک (وثایق می‌تواند یک یا ترکیبی از این موارد باشد)
تفاوت اعتبار اسنادی یوزانس و دیداری
در اعتبار اسنادی دیداری قیمت کالا بلافاصله به فروشنده پرداخت می شود. ولی در اعتبار اسنادی یوزانس پرداخت وجه در سررسید معین صورت می گیرد.
در اعتبار اسنادی دیداری اسناد گمرکی و حمل کالا در اختیار بانک قرار دارد و تحویل اسناد موردنظر از طرف بانک عامل به خریدار منوط به تامین وجه اعتبار است. اما در یوزانس قبل از تامین وجه اعتبار اسنادی، اسناد به خریدار تحویل داده می شود پس از ترخیص کالا در سررسید یوزانس وجه اعتبار به بانک پرداخت می گردد. با توجه به توضیحات بند قبل ،وثایقی که بانک برای گشایش اعتبار اسنادی یوزانس از مشتری دریافت می کند مطمئن و محکمتر از وثایق لازم برای گشایش اعتبار اسنادی دیداری می باشد.
اعتبار اسنادی وارداتی و صادراتی
بنظر می رسد از دو زاویه مختلف می توان یک اعتبار اسنادی را مورد توجه قرار داد. اگر از زاویهدید خریدار کالا و بانک عامل بع اعتبار اسنادی نگاه کنیم آن اعتبار وارداتی است یعنی با هدف واردات کالا گشایش یافته است. حال اگر اعتبار اسنادی را از زاویه دید فروشنده کالا و بانک کارگزار بررسی نمائیم به آن اعتبار اسنادی صادراتی میگوییم. یعنی اعتبار با هدف صادرات کالا گشایش گردیده است. بنابراین اعتبار اسنادی را خواه از دید فروشنده (صادراتی) یا خریدار (وارداتی)بررسی نماییم می تواند به صورت یوزانس یا دیداری گشایش شود. با توجه به توضیحات مفصلی که در مورد اعتبار اسنادی وارداتی مطرح گردید در اینجا به برخی مدارک که در اعتبار اسنادی بایستی توسط فروشنده پس از ارسال کالا برای خریدار،به بانک ارائه شود اشاره می نماییم:
بارنامه
سیاهه یا فاکتور کالا
گواهی مبدا در آن مشخصات کشور تولید کننده کالا مشخص می شود
فهرست بسته بندی
گواهی بازرسی کالا
هر مدرک دیگری که در متن سوئیفت گشایش اعتبار مشخص شده باشد
البته ممکن است بنا به توافق اولیه خریدار و فروشنده فقط تعدادی یا تمامی مدارک فوق توسط فروشنده به بانک ارائه شود.
شرایط مشتری برای گشایش اعتبار اسنادی در بانک کارآفرین
اگر یک مشتری بخواهد از یک سرویس بانک استفاده نماید بایستی مراحلی را طی نموده و شرایط لازم را داشته باشد برخی از مواردی که در بررسی درخواست گشایش اعتبار هر مشتری مورد توجه قرار می گیرد بشرح زیر می باشد:
ارائه مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده اعتباری
اثبات توانایی مشتری برای عمل به تعهدات خود(توان پرداخت بدهی یا ایفای تعهدات)
امین وثایق مورد نظر بانک
ارائه مدارک و مجوزهای لازم جهت واردات کالا
مدارک لازم برای گشایش اعتبار اسنادی
پروفرما یا پیش فاکتور صادره از طرف فروشنده
گواهی ثبت سفارش از وزارت بازرگانی
تکمیل و امضای فرم درخواست گشایش اعتبار اسنادی
تکمیل تعهد نامه تقبل نوسان نرخ ارز توسط مشتری
تکمیل تعهد نامه ترخیص کالا ،در صورتیکه مشتری از ارز بانک استفاده نماید