بازاریابی پیش از تولید یا تولید پیش از بازاریابی
عصر بانک؛مشاور عزیز طرحی را در ذهنم دارم که برای تولید آن احتیاج به حداقل 200 میلیون تومان سرمایه‌گذاری دارم و محصول تولیدی فسادپذیر است و قابلیت انبارداری ندارد.
در حال حاضر نمی‌دانم آیا اول باید سرمایه‌گذاری و محصول را تولید کرد، بعد بازاریابی کرد یا اول باید بازاریابی کرد بعد تولید.اگر حین بازاریابی مشتری بگوید نمونه کار ارائه بدهید من باید چه کار کنم؟ اگر هم تولید کنم و مشتری نداشته باشد، آن موقع باید چه کار کنم؟ لطفا من را راهنمایی کنید.
***
پاسخ مشاور:
یکی از دغدغه‌ها و ابهامات جدی اغلب افراد کارآفرین همین پرسش است: ابتدا باید تولید محصول کرد و بعد بازاریابی یا اینکه بازاریابی پیش از اقدام به تولید است؟
به نظر می‌رسد پاسخ به این سوال در درون آن پنهان است. فرض کنید بتوانید تمام موانع تولید را پشت سر بگذارید، منابع مالی و فیزیکی را تامین کنید، طراحی‌های مورد نظر خود را انجام دهید و ایده خود را به محصول تبدیل کنید و انباری پر از محصول در اختیار داشته باشید. اما چه ضمانتی وجود دارد که بتوانید این محصول را به صورت مناسب وارد بازار کنید و با استقبال مورد انتظار شما مواجه شود. بی‌تردید بازاریابی باید پیش از اقدام به تولید صورت بگیرد. اما اقدامات عملی پیشنهادی زیر می‌تواند به شما کمک کند تا گام‌های خود را برای کسب موفقیت با اطمینان هر چه بیشتر بردارید:
1) برنامه‌ای جامع برای بازاریابی و تبلیغات داشته باشید. تهیه و تدوین یک برنامه بازاریابی و تبلیغات شاید به اندازه طراحی و ساخت محصول شما مهم باشد، چرا که در صورت عدم موفقیت در این بخش محصولات تولیدی روی دست شما خواهد ماند. برای انجام این کار نیاز است بررسی دقیقی از محصولات مشابه احتمالی در بازار و ویژگی‌های آنها، وضعیت قیمت، دسترسی مشتریان به آنها، وضعیت و نحوه توزیع داشته باشید. تعیین دقیق بازار هدف و مشتریان با توجه به نوع و ماهیت محصول تولیدی نیز بسیار مهم است. شما باید بدانید برای چه بخشی از جامعه محصول تولید می‌کنید و از رفتارهای مصرف آنها به خوبی آگاهی داشته باشید.
2) «نمونه محصول» تولید کنید. پیش از اینکه نیاز باشد سرمایه‌گذاری کاملی برای تولید محصول خود انجام دهید، نسبت به تولید «نمونه محصول» اقدام کنید. برای این کار می‌توانید از امکانات و تجهیزات بسیاری از شرکت‌هایی که به دلیل رکود یا عدم موفقیت در کسبوکار با حداقل ظرفیت در حال فعالیت هستند استفاده کنید. ویژگی مناسب تولید نمونه محصول آن است که نیاز به سرمایه‌گذاری کامل برای تولید نمونه ندارید و با سرمایه‌ای بسیار کم می‌توانید نسبت به این کار اقدام کنید.
3) از مشتریان بالقوه بخواهید «نمونه محصول» را آزمایش کنند. یکی از راه حل‌های مناسب برای اطمینان از اینکه محصول جدید شما با چه میزان استقبال در بازار مواجه خواهد شد، ارائه نمونه‌های تولید به مصرف‌کنندگان نهایی است. برای مثال اگر محصول شما یک ماده غذایی است، می‌توانید با ارائه نمونه‌های کوچکی از آن به مصرف‌کنندگان از میزان استقبال احتمالی مشتریان مطلع شوید.
4) در ارائه «نمونه محصول» توجه خود را به مشتریان جامعه هدف معطوف کنید. این بسیار مهم است که محصول جدید تولیدی شما چه بخشی از بازار هدف را نشانه گرفته است. در نظر گرفتن نظرات و واکنش‌های مشتریان جامعه هدف نسبت به نمونه محصول و اعمال تغییرات لازم در محصول نهایی می‌تواند تضمینی برای موفقیت محصول در هنگام ورود به بازار باشد.
5) کانال‌های بازاریابی خود را انتخاب کنید. انتخاب کانال‌های ارتباطی مناسب و شیوه به کارگیری آنها یکی از اساسی‌ترین موضوعات برای موفقیت در جهت ورود به بازار است. برای اینکه بتوانید با نسل جدید مشتریان خود ارتباط موثرتری برقرار کنید نیاز است که برای معرفی و بازاریابی محصول خود از فضای مجازی بیشترین بهره‌برداری را داشته باشید. ایجاد و راه‌اندازی وب سایت اینترنتی، استفاده از شبکه‌های مجازی پرکاربر مانند فیس بوک، توییتر، تلگرام، اینستاگرام از جمله کانال‌های بازاریابی کم هزینه و پربازده است.
6) از بازخوردهای مشتریان در حین ارائه «نمونه محصول» استفاده کنید. نظرات افراد در خصوص نمونه محصول بهترین ورودی برای بازنگری و اصلاح است و می‌تواند شما را برای آماده‌سازی یک محصول با حداقل نقایص آماده کند. شاید یکی از بهترین نمونه‌های انجام این کار شرکت مایکروسافت و عرضه محصولات نرم‌افزاری آن باشد. این شرکت طی ماه‌های گذشته در سال 2015 آخرین نسخه ویندوز 10 را به صورت رایگان در اختیار کاربرانی که از آن به صورت آزمایشی استفاده کرده بودند قرار داد و این نشان می‌دهد بازخوردهای مشتریان برای اصلاحات نهایی محصولی که قرار است به تازگی وارد بازار شود به چه اندازه حائز اهمیت است.
7) پس از نهایی شدن محصول جدید، مالکیت معنوی آن را به ثبت برسانید. چنانچه طرح یا ایده شما متمایز باشد، این تهدید وجود دارد که به سرعت مورد کپی برداری واقع شود. بنابراین پیشنهاد می‌شود پس از رفع نقایص و نهایی شدن محصول مالکیت معنوی آن را به نام خود به ثبت برسانید. به خاطر داشته باشید بازاریابی فرآیند حیاتی است که قبل از طراحی و تولید محصول جدید باید آن را فعال کنید. بازاریابی در کسبوکار شباهت زیادی به دو استقامت دارد که برای موفقیت در آن باید برای آن استعداد ذاتی و آمادگی کامل داشته باشید.
***
سیدمحمد اعظمی‌نژاد
رئیس کمیته آموزش و پژوهش انجمن مدیریت ایران
modiran@den.ir
/دنیای اقتصاد