توسعه انسانی و لزوم دخالت دادن روبات‌ها
عصر بانک؛وقتی صحبت از آینده مشاغل به میان می‌آید، هیچ چیز ترسناک‌تر از این ایده نیست که روزی روبات‌ها کلا جای انسان را بگیرند. با این حال، هر وقت در مورد این مساله چیزی می‌شنوم، افرادی مانند ست سار (Set Sar) به ذهنم می‌آیند و به این فکر می‌کنم که آیا این نگرانی‌ها درست است؟ آقای سار که نشریه فایننشال تایمز سال گذشته با او مصاحبه کرد، در یک انبار کار می‌کند که همه کارهای او در آن توسط کامپیوتری به نام «جنیفر» به کارکنان دیکته می‌شود. این کامپیوتر از طریق گیرنده گوشی با سار صحبت می‌کند و به او می‌گوید کجا برود و چه کارهایی انجام دهد.
ماشین‌های شبه‌انسان یا انسان‌های شبه‌ماشین
ما به قدری بر تهدید ماشین‌های شبه‌انسان متمرکز شده‌ایم که از نفوذ انسان‌های شبه‌ماشین غافل مانده‌ایم. زمانی با مدیر فروش شرکتی که «اپلیکیشن‌های هدایتگر با صدا» را برای کارگران انبار تولید می‌کرد ملاقات کردم (این اپلیکیشن در انبارها و مراکز توزیع کاربرد دارد، به این صورت که کارگران از هدست‌هایی استفاده می‌کنند که به یک کامپیوتر کوچک متصل است و به کارگران دستورات صوتی می‌دهد که به کجا مراجعه کنند و چه کارهایی انجام دهند. با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیک پیش‌بینی می‌شود استفاده از این روش در سال‌های آینده فراگیرتر شود). او می‌گفت: «حتی پیشرفت‌های اندک در سرعت کار در کنار هم می‌توانند به یک دستاورد بزرگ منجر شوند. این نرم‌افزار با انتقال دستورهای آنی زمان آموزش کارگران و میزان خطا را پایین می‌آورد. بنابراین اگر کار شما این باشد که 20 آیتم مشابه هم را از یک قفسه بردارید، این نرم‌افزار با دستور صوتی ابتدا به شما می‌گوید سراغ کدام قفسه بروید و سپس می‌گوید از کدام آیتم چند تا بردارید.
انسان ارزان‌تر از روبات
حال اگر قرار باشد کارها را تا این حد روباتیک کنیم، چرا از روبات‌های واقعی استفاده نکنیم؟ در انبارهای برخی از شرکت‌ها این کار صورت گرفته است، اما مدیران فروش معتقدند برای انتخاب اجناس در سایزهای مختلف انسان‌ها همچنان بهتر هستند. به علاوه، تهیه روبات گران تمام می‌شود و در اقتصادی که ممکن است به سرعت تغییر کند، بازدهی کندی دارد. این در حالی است که انسان انعطاف‌پذیر است و هزینه کمتری دارد. در حقیقت، ارزان بودن نسبی نیروی انسانی توضیحی است که اقتصاددانان برای رکود اخیر در رشد بهره‌وری جهانی ارائه می‌دهند. رشد بازدهی هر کارگر – یعنی کالاها و خدماتی که هر کارگر تولید می‌کند – در سال 2014 کاهش یافته و به 1/ 2 درصد رسیده است. این رقم بین سال‌های 1999 تا 2006 به‌طور میانگین 6/ 2 درصد بوده است. مطمئنا تکنولوژی دائما در حال تغییر شکل بازار کار است، اما تاکنون بیشتر باعث از بین رفتن شغل‌هایی شده که نیاز به مهارت‌های متوسط داشته‌اند و در بخش‌هایی که عمدتا وابسته به نیروی کار و به خصوص نیروی کار ارزان است و اتوماسیون گسترده می‌تواند به دستاوردهای بزرگی در بهره‌وری منجر شود، تکنولوژی نتوانسته اثرگذاری چندانی داشته باشد. ابزارهایی مثل کامپیوتر «جنیفر» ممکن است بتوانند کارآیی‌های فزاینده‌ای از انسان بگیرند، اما نمی‌توانند جایگزین انسان شوند.
برخی اقتصاددانان معتقدند رکود اقتصادی در ترکیب با عرضه فراوان نیروی کار به واسطه جهانی‌سازی و رشد جمعیت، باعث مازاد و ارزان بودن نیروی کار شده، به‌طوری که شرکت‌ها نیازی به پیشرفت در زمینه صرفه‌جویی در نیروی کار نمی‌بینند. همان‌طور که تابی نانگل، مدیر دارایی شرکت سرمایه‌گذاری کلمبیا تردنیدل (Columbia Threadneedle) می‌گوید، «چرا باید بر روباتی سرمایه‌گذاری کرد که می‌تواند کار 1000 نفر را انجام دهد، در حالی که استخدام 1000 نفر ارزان‌تر تمام می‌شود؟» اما این شرایط پایدار نیست. بازارهای کار دنیا، به خصوص در آمریکا و بریتانیا، وضعیت خوبی ندارند. شرکت آمازون که چند سال پیش یک شرکت روبات را خریداری کرد، به این نتیجه رسید که استخدام 100 هزار نیروی کار موقت در تعطیلات کریسمس اخیر بسیار هزینه‌بر بوده است.
رویدادهای جمعیتی در دنیا نیز با پیر شدن هرم سنی کشورها از جمله چین در حال تغییر است. همزمان، سیاست‌گذاران در کشورهای توسعه‌یافته بالا بردن مبلغ حداقل دستمزد را شروع کرده‌اند. در ضمن، تکنولوژی در حال بهتر شدن و ارزان‌تر شدن است. اندی هالدن، اقتصاددان ارشد بانک انگلستان اخیرا گفته که بیش از 15 میلیون شغل در بریتانیا با ریسک اتوماتیک‌سازی روبه‌رو هستند، به خصوص مشاغل کم‌درآمد. این موضوع ضربه سختی به اقتصاد وارد می‌کند و بسیاری از این مشاغل کاملا از بین می‌روند. بیکاری و نابرابری یکی از عواقب این اتفاق است، اما تنها نتیجه آن نیست. در هر موج تحول تکنولوژیک در تاریخ بشر، وقتی مشاغلی از بین می‌رود، مشاغل تازه‌ای ظهور می‌کنند؛ مشاغلی که حتی تا چند سال قبل از ظهور، وجود آنها غیر قابل تصور است. موج تازه اتوماسیون حداقل این فرصت را فراهم می‌کند که از شغل‌های روباتیک به روبات‌های واقعی روی آوریم و مشاغل واقعی‌تری را بر عهده انسان بگذاریم.
نویسنده: Sarah O’Connor
مترجم: مریم رضایی
منبع:Financial Times
/دنیای اقتصاد