چگونه شرکت‌هایی مانند اوبر صنایع قدیمی را مختل می‌کنند؟
عصر بانک؛این روزها سرویسهای اسنپ و تپسی در ایران سر و صدای زیادی به پا کرده اند و حداقل اکثر تهرانی‌ها با این سرویس آشنایی دارند و اپلیکیشن آن را در گوشی خود نصب کردهاند. به نظر میرسد دیگر پیشرفت موج های تکنولوژی و کسبوکارهای فناورانه اجتناب ناپذیر است. اسنپ و تپسی مدل مشابه سرویس همسفری آنلاین اوبر است که در بیش از 536 شهر جهان فعالیت دارد. اما چرا این نوع سرویس ها و سرویس های مشابه با اقبال عمومی مواجه میشوند و چگونه توانسته اند در صنعت خود تحول ایجاد کنند؟ با نگاهی به صنایع سنتی در ایالات متحده آمریکا، واضح است که بسیاری از آنها قدیمی و حتی خسته کننده هستند. اما مشتریان همچنان به استفاده از آنها ادامه میدهند؛ چرا که هیچ جایگزین عملی وجود ندارد. اما در این میان زمانی که شرکتی جذاب، مدرن و نو توسعه مییابد، همه چیز تغییر میکند.
کلمه «اختلال» به‌طور گسترده ای در چرخه های کارآفرینی بد به‌کار رفته است. طی این سالها، کارآفرینان نوآوری را با اختلال اشتباه گرفته اند و گرچه اختلال قطعا نوآوری بسیار زیادی را دربرمیگیرد؛ اما آنها خیلی مشابه نیستند. گرچه اختلال با ارائه چیزهای جدید به مشتریان، یک صنعت را به‌طور کامل تغییر میدهد، نوآوری صرفا یک ارزش موجود را بهتر، ارزانتر یا سریعتر میسازد.اختلالگران همیشه وارد بازارها میشوند. برخی نسبت به سایرین پرجلوه تر هستند؛ اما همه آنها روزی به ایجاد این تاثیر پایان میدهند. به لطف نفوذ اقتصاد اینترنتی و تکثیر تکنولوژی های جدید، در حال حاضر در حال تجربه اختلال بیشتری نسبت به حالت عادی هستیم. در اینجا نگاه سریعی به سه مورد مطالعاتی و درسهایی که میتوان از موفقیت آنها آموخت میاندازیم.
1. Purple : زمانی که به صنعت تشک نگاه میکنیم، به نظر کهنه و ایمن میآید. مشتریان به‌طور کلی به یک فروشگاه میروند، روی چندین تشک دراز میکشند، تشکی که با آن احساس راحتی بیشتری دارند را انتخاب می‌کنند و به این صورت خرید خود را انجام میدهند. اما جدا از ظهور Tempur-Pedic در اوایل دهه 2000 میلادی، تغییر چندان زیادی در این صنعت رخ نداده بود؛ تا اینکه ظهور پرپل داستان را به کلی عوض کرد.
تونی و تری پیرس، دو برادری هستند که این صنعت کهنه را زیرورو کردند. آنها تشکی با بالش‌هایی با تکنولوژی بالا طراحی کردهاند که هم برای راحتی به اندازه کافی نرم و هم برای قرار گرفتن مناسب راستای ستون فقرات به اندازه کافی محکم است؛ ضمن اینکه با قیمت مقرون به صرفه نیز ارائه میشود. مدل کسب وکاری که این دو برادر استفاده می‌کنند، شوک های بزرگی به صنعت وارد میکند. به‌جای دادن مجوز تکنولوژی تشک خود به تولیدکنندگان یا فروش به مغازههای خردهفروشی، پرپل مدل تجارت الکترونیکی «مستقیم به مصرف کننده» را انتخاب کرده است. این امر هزینه های مرتبط با حق امتیاز، سودهای تولیدکنندگان، اضافه بهای توزیع کننده، عمده فروش، خردهفروش و کارمزدهای فروش را از بین میبرد. این مدل همچنین راحتی بسیاری به همراه دارد. مشتریان میتوانند این تشک را بخرند و برای 100 شب آنها را امتحان کنند. اگر پس از چند ماه آنها تشک موردنظر را دوست نداشتند، بازپرداخت انجام خواهد شد و تشک پس گرفته خواهد شد. تصور خرید یک تشک آنلاین چیزی است که سایر بازیگران صنعت هرگز تصور نمیکردند ایده خوبی باشد. اما پرپل به لطف قیمتهای پایین و گارانتی بازگشت پول، توانسته است بر این مساله فائق بیاید و شکوفا شود.
2. اوبر: در شهرهای بزرگ در ایالات متحده آمریکا، تاکسی ها همواره جزو کالاهای اساسی بودهاند. زمانی که نیاز دارید سریعا خود را به جایی برسانید اما اتومبیلی در اختیار ندارید، این تاکسی های زرد همیشه بهترین دوست شما بودهاند. اما به لطف اوبر این رویه سریعا در حال تغییر است. همانطور که میدانید، اوبر سرویسی است که به مردم این اجازه را میدهد تا با فشار یک دکمه یک اتومبیل به مقصد دلخواه در اختیار داشته باشند. این رانندگان افراد معینی هستند که از وسیله نقلیه خودشان استفاده می‌کنند و درصدی از کرایه را برای خود برمیدارند. اوبر با ارائه خدمات ارزانتر، آسانتر و مدرنتر، صنعت حمل ونقل را دگرگون کرده است. برخلاف صدا کردن یک تاکسی از پیادهرو، دست کردن در جیبتان برای چند دلار و سپس بحث در مورد مقدار کرایه، شما به سادگی یک دکمه را در یک اپلیکیشن فشار میدهید و اتومبیل موردنظر به ارزانترین و راحتترین شکل ممکن در اختیار شما قرار میگیرد. همه پرداخت‌ها از طریق همان اپلیکیشن صورت میگیرد و بنابراین به سادگی در تاکسی سوار و پیاده میشوید. همانطور که اوبر نشان داده است، مردم سادگی و شخصی سازی را دوست دارند. اگر میتوانید فرآیندی که قدیمی شده است را انتخاب کنید و آن را مدرن و تکنولوژیک کنید، میتوانید تفاوت بزرگی ایجاد کنید. و اگر بتوانید همزمان آن را برای مشتری ارزانتر کنید، شانس موفقیت شما به شدت افزایش خواهد یافت.
3. Airbnb: در نهایت، نگاهی به Airbnb میاندازیم. سرویسی که به مالکان اجازه میدهد تا خانه ها و آپارتمانهای خود را با قیمت کم و برای کوتاه مدت به مستاجران اجاره دهند. این پلت‌فرم آنلاین در حال ایجاد یک شکاف بزرگ در صنعت هتلداری است و مثالی برای این نکته است که چگونه اینترنت میتواند تغییرات بزرگی در توازن قدرت ایجاد کند. بسته به اینکه از چه کسی سوال بپرسید، Airbnb در هر کجا از 10 میلیارد تا 5/ 25 میلیارد ارزش گذاری شده است که نشاندهنده این است که سرمایهگذاران آن جو گبیا، برایان چسکی و ناتان بلچارزیک مسیر درستی را در پیش گرفتهاند. زمانی که به Airbnb و اوبر نگاه میکنید واضح است که بسیاری از اختلالگران امروز بر جنبه اجتماعی مصرفگرایی تمرکز می‌کنند. برای مصرفکننده امروز خرید یک محصول یا خدمات از یک شخص در مقابل یک برند بزرگ شرکتی به مراتب جذابتر است. Airbnb با ارتباط دادن افراد با یکدیگر این امر را میسر میسازد. این جنبه اشتراکی چیزی است که به این شرکت اجازه داده است تا سریعا رشد کند.
فرصت‌های بسیار زیادی وجود دارد که نوآوری مفید خواهد بود. بهبود کیفیت یک محصول، پایین آوردن قیمت یا کارآتر کردن محصول همیشه فرصت‌های ماندگاری را برای ورود به یک بازار موجود و موفق شدن ایجاد خواهد کرد. گرچه اگر شما واقعا بخواهید یک برند عظیم ایجاد کنید، آنگاه اختلال باید هدف اصلی شما باشد. همانطور که میتوانید در این سه مثال ببینید، اختلال در یک صنعت برای هر کسبوکاری متفاوت به نظر میرسد. با شناسایی فرصتها و افزایش منابع در دسترس، شاید شما نیز بتوانید اختلالگر بزرگ بعدی در صنعت خودتان باشید.
/دنیای اقتصاد