چگونه IT بر مدیریت «پایدار» اثر می‌گذارد؟
عصر بانک؛ بیشتر ما زمانی که به محل کار خود رسیده و پشت کامپیوترهایمان قرار می‌گیریم، به فعالیت‌های فراوانی که برای پیشبرد فعالیت‌ها و پشتیبانی از فرآیندها انجام می‌شود، توجهی نمی‌کنیم.این در حالی است که در روزگار کنونی، فناوری اطلاعات نه تنها منجر به افزایش بهره‌وری و کارآیی ما می‌شود بلکه آثار منفی فعالیت‌های ما بر محیط زیست را هم تشدید می‌کند. کافی است، نگاهی عمیق‌تر به ورای صفحات کامپیوترها و دستگاه‌های دیجیتال داشته باشید تا فرصت‌های بهبود عملکرد «سبز» خود و توجه اساسی‌تر به مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی را دریابید.
ترافیک اطلاعاتی. فناوری اطلاعات، به جای آنکه زندگی ما را ساده کرده و با افزایش کارآیی، زمان بیشتری برای فراغت و استراحت انسان فراهم کند، منجر به تسریع زندگی شده است. اکنون ساعات کاری به شدت افزایش یافته و افراد هم استرس بیشتری برای رسیدن بر سر کار خود دارند. آنها کارهای باقی‌مانده بسیاری دارند و انتظار می‌رود که تولیدات بیشتری هم داشته باشند. فناوری اطلاعات ما را قادر می‌سازد که اطلاعات بیشتری تولید و توزیع کنیم؛ ما هم این کار را انجام می‌دهیم! نتیجه آن می‌شود که بمباران اطلاعاتی بسیار بیشتر از آن مقداری است که مغز ما بتواند اقدام به پردازش آنها کند. از طرف دیگر، افزایش ارتباطات منجر به آن شده که هیچ‌گاه به‌طور واقعی از محل کار خود مرخص نشویم. اگر شما هم از کسانی هستید که در روزهای تعطیل، ایمیل خود را چک می‌کنید، به این موضوع فکر کنید.
مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای. جنبه دیگر فناوری اطلاعات، افزایش مصرف انرژی تجهیزات آن است. در حال حاضر، فناوری اطلاعات و ارتباطات سهمی حدودا 2 درصدی از گازهای گلخانه‌ای انتشاری جهان دارد. تقاضای روزافزون در این حوزه و به‌ویژه در چین و هند منجر به آن می‌شود که به‌زودی این رقم دوبرابر شود؛ حتی با وجود آنکه پیشرفت‌های جدید منجر به افزایش کارآیی و بهره‌وری تجهیزات خواهد شد. مصرف انرژی، فقط به‌دلیل اتصال کامپیوتر شما به برق شهری نیست. به تمام مراکز داده‌ای فکر کنید که در گوشه و کنار جهان، خانه سرورهای بزرگی هستند که اینترانت سازمان‌ها را به یکدیگر وصل کرده و از اینترنت جهانی پشتیبانی می‌کنند. این مراکز نه تنها برای کار کردن سرورهای خود به برق زیادی نیاز دارند، بلکه باید از سیستم‌های مکانیکی پرمصرفی استفاده کنند تا تجهیزاتشان خنک بمانند.
انتشار مواد سمی. تقاضا برای افزایش آنی خروجی سازمان‌ها، هم اثر زیست‌محیطی سنگینی به دنبال خواهد داشت. تجهیزاتی که فعالیت‌های اطلاعاتی و ارتباطی را به پیش می‌برند، از مواد آلاینده و سمی بسیاری ساخته شده‌اند. با توجه به آنکه ساخت بسیاری از تجهیزات الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه و با کمترین حفاظت‌های زیست‌محیطی انجام می‌شود، ساکنان محلی آنها در معرض انواع مختلفی از مواد شیمیایی و فلزات سنگین قرار می‌گیرند که خطری جدی برای سلامت و زندگی آنها است.
انباشت ضایعات. مشکل دیگری که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود دارد، اتمام عمر مفید تجهیزات است. موضوع آن است که با پیشرفت علم، در سال‌های اخیر، نرخ از رواج افتادن دستگاه‌های الکترونیکی هم به شدت افزایش یافته و در هر سال، دستگاه‌های بسیاری از رده خارج می‌شوند. گفته می‌شود که با ظهور تلویزیون‌های دیجیتال، در ایالات متحده و تنها در عرض یک سال، نزدیک به 25 میلیون دستگاه تلویزیون کنار گذاشته شد. این وضعیت در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف هم مشاهده می‌شود. در هر سال، کامپیوترهای بسیاری از رده خارج می‌شوند و باید جای آنها را تجهیزات نو بگیرد. به این رقم، تلویزیون‌ها، مانیتورها، موبایل‌ها و سایر دستگاه‌های الکترونیکی را هم اضافه کنید. اما این همه دستگاه‌های الکترونیکی (که حاوی مواد سمی، شیمیایی و فلزات سنگین بسیاری هستند) به کجا می‌روند؟ برآورد شده که در کشوری مانند آمریکا، بین 70 تا 80 درصد از این دستگاه‌ها از محل‌های دفن زباله سردرمی‌آورند و باز هم محیط را در معرض آلودگی‌های بسیاری قرار می‌دهند. اما بقیه دستگاه‌ها و تجهیزات برای «بازیافت» به کشورهای دیگر صادر می‌شوند. هرچند برنامه‌ها و پروژه‌های بازیافتی مسوولیت‌پذیری هم وجود دارد، بسیاری از کارگاه‌های بازیافت واقع در کشورهای آفریقایی و آسیایی تنها منجر به حادتر شدن شرایط زیست‌محیطی می‌شوند. بسیاری از آنها که از فقر هم رنج می‌برند، برای دستیابی به فلزات قیمتی داخل دستگاه‌ها و مدارهای آنها اقدام به آتش زدن بخش‌های پلاستیکی می‌کنند. به این صورت، علاوه‌بر آنکه دودهای سمی زیادی وارد هوا می‌شود، فلزات سنگین هم به آب و خاک تحمیل می‌شود. حتی نرم‌افزارها هم آثار زیست‌محیطی بسیاری از خود برجای می‌گذارند.
لحظه‌ای به دیسک‌های فشرده مختلفی فکر کنید که برای ذخیره اطلاعات نرم‌افزارها و نصب آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دیسک‌ها را به چه شکلی باید بازیافت یا دفن کرد؟ علاوه‌بر این موضوع باید به آثار غیرمستقیم نرم‌افزارها هم توجه کرد که همان نیاز به سخت‌افزارهای جدید توانمند و منسوخ شدن دستگاه‌های قدیمی است.
شکاف دیجیتال. فناوری اطلاعات علاوه‌بر آثار مختلف خود، بر اجتماع هم اثر می‌گذارد. فناوری (ارتباطات و مخابرات، دسترسی به اینترنت و محاسبات) شکاف فقیر و غنی را افزایش می‌دهد. دسترسی به این فناوری‌ها منجر به برابری اجتماعی می‌شود و فقدان آنها نابرابری‌ها را افزایش می‌دهد. این موضوع به خوبی در سطح جهان هم مشاهده می‌شود. درحالی‌که برآورد می‌شود تا حدود 500 میلیون کاربر اینترنت در سراسر جهان وجود داشته باشند، بیشتر آنها در جهان غرب ساکن هستند.علاوه‌بر این ویژگی‌ها باید به این موضوع هم اشاره کرد که فناوری اطلاعات امکان صادرات مشاغل به سراسر جهان را هم فراهم می‌آورد. اکنون بسیاری از کشورهای پیشرفته می‌توانند بسیاری از مراکز پشتیبانی و محاسباتی خود را به کشورهای کم‌هزینه‌تر انتقال داده و شرایط جدیدی در جهان پدید آورند.
کتاب حرکت به سمت پایداری
/دنیای اقتصاد