اگر ایران به سازمان تجارت جهانی بپیوندد چه اتفاقی خواهد افتاد؟

 

ایران اولین بار در سال 1996 برای عضویت در سازمان تجارت جهانی درخواست داد، اما مخالفت آمریکا مانع ملحق شدن ایران به این سازمان شد. ایران به ارائه درخواستهایش ادامه داد و در سال 2005 آمریکا به دلیل ادامه مذاکرات هسته ای با ایران اجازه داد تا این درخواست روندش را طی کند. 

 

اکنون که ایران با جامعه بین الملل به توافق هسته ای رسیده است قصد دارد به محض برداشته شدن تحریم ها به سازمان جهانی تجارت ملحق شود.

 

ملحق شدن به سازمان تجارت جهانی چه تاثیری بر ایران خواهد داشت؟

 

عضویت در سازمان تجارت جهانی مستلزم تغییرات عمده است. ایران باید تعرفه ها را کاهش و اقتصاد را بازسازی کند. مقامات دولتی ایران اعلام کرده اند عضویت در سازمان تجارت جهانی از اولویت هاست. ایران می خواهد اقتصادش را گسترش دهد و در آن تنوع ایجاد کند و سطح استاندارد زندگی مردم را بالا ببرد. پیوستن به سازمان تجارت جهانی می تواند به ایران در تحقق این امر کمک کند. 

 

این امر سرمایه گذاری بین المللی در بخش انرژی ایران را تسریع خواهد کرد. گسترش تجارت می تواند موجب تقویت قشر متوسط و اشتغال زایی شود. درحالی که عضویت در این سازمان می تواند فواید اقتصادی زیادی برای ایران داشته باشد ایجاد تغییرات کار دشواری است. 

 

واشینگتن پست مدعی شد: علاوه بر مشکلات مربوط به بازسازی اقتصادی، ممکن است بعد از ملحق شدن به این سازمان از ایران شکایت شود.

 

از بسیاری از کشورها حتی سالها بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی هیچ شکایتی نمی شود، اما از برخی هم بلافاصله بعد از ملحق شدن شکایت می شود. این امر می تواند برای ایران مشکل ساز باشد چون برای حل این موضوع منابع زیادی در اختیار ندارد.

 

عضویت در سازمان تجارت جهانی چه تاثیری بر توانایی آمریکا برای محدود کردن تجارت با ایران خواهد داشت؟

 

بطور کلی سازمان تجارت جهانی به اعضا اجازه نمی دهد تا با برخی از شرکای تجاری بهتر از دیگران برخورد کنند. بنابراین وقتی ایران به این سازمان ملحق شود، اگر آمریکا بخواهد تجارت با ایران را محدود کند قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض خواهد کرد.

 

اگر آمریکا با محدود کردن تجارت با ایران قوانین سازمان تجارت جهانی را زیر پا بگذارد چه اتفاقی خواهد افتاد؟

 

ایران می تواند علیه آمریکا در دادگاه سازمان تجارت جهانی شکایت کند. اگر دادگاه آمریکا را مقصر بداند از آمریکا خواسته می شود تا مطابق با قانون عمل کند و یا اینکه به ایران غرامت دهد و یا اینکه به ایران اجازه داده می شود تا با اعمال محدودیت های تجاری تلافی کند. اگر آمریکا باز هم مطابق با قانون عمل نکند وجهه اش خدشه دار خواهد شد.

 

آیا آمریکا گزینه های دیگری به غیر از تجارت برای مجازات ایران دارد؟

 

بله. آمریکا برای مجازات اعضای جدید سازمان تجارت جهانی به ابزارهای دیگری متوسل شده است. به عنوان مثال وقتی چین به سازمان تجارت جهانی پیوست کنگره نگران بود که نتواند از سیاست های تجاری برای اعمال فشار بر چین در مورد مسایل حقوق بشر استفاده کند. بنابراین کمیسیونی ایجاد کرد که بر رفتارهای حقوق بشر چین نظارت داشته باشد. همچنین کنگره برای اعمال فشار بر روسیه اقداماتی در زمینه محدودیت صدور ویزا و مسدود کردن دارایی ها اعمال کرد.

 

اگر ایران بتواند به سازمان تجارت جهانی ملحق شود توانایی آمریکا برای اعمال فشار به ایران از طریق تجارت تضعیف خواهد شد. 

 

شواهد و مدارک نشان می دهد که دیگر ابزار ممکن است کارآیی لازم را نداشته باشند. این نکته را هم باید در نظر داشت که طبق قوانین سازمان تجارت جهانی آمریکا متعهد می شود تا علیه ایران از قوانین تجاری اجباری استفاده نکند و این امر از نظر اقتصادی می تواند به نفع آمریکا باشد. اگر چنین تعهدی وجود نداشته باشد ایران برای گسترش روابط تجاری نمی تواند به اندازه کافی به آمریکا و دیگر کشورهای غربی اعتماد کند.

 

 

/باشگاه خبرنگاران