آزادسازی استخراج رمزارز

 

بانک مرکزی ٢١ تیر امسال طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که انتشار رمزارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است و فعالیت اشخاص حقیقی در این حوزه را غیرقانونی دانست.در آن زمان مقرر شد که موضوع استخراج رمزارزهای جهان‌روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت بررسی و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات ابلاغ ‌شود. حال هیات وزیران در تاریخ13 مرداد 1398 آیین‌نامه فرآیند ماینینگ رمزارز‌ها را تصویب و اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور آن را ابلاغ کرد. این آیین‌نامه در 6 بند، چارچوب استخراج رمزارزها در کشور را مشخص کرده است.

 

ممنوعیت استفاده در معاملات داخلی

 

در بند نخست این آیین‌نامه به این نکته اشاره شده که «استفاده از رمزارز‌ها صرفا با قبول مسوولیت خطرپذیری (ریسک) ازسوی متعاملین صورت می‌گیرد و مشمول حمایت و ضمانت دولت و نظام بانکی نبوده و استفاده از آن در مبادلات داخل کشور مجاز نیست.» پیش‌تر نیز اشاره شده بود که اگرچه استخراج رمزارزها به شکل قانونی مجاز است، اما هنوز در شرایط کنونی استفاده از این رمزها برای مبادلات داخلی، قانونی نشده است.

 

اخذ مجوز از وزارت صمت

 

در بند دوم این بخشنامه اشاره شده که برای ماینینگ یا استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده رمزارز‌ها، باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز اخذ کرد. این بند شامل دو تبصره است. در تبصره نخست به نکته جالبی اشاره شده که وزارت صمت می‌تواند در مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی، صلاحیت صدور مجوز یادشده را به سازمان‌های مناطق مربوط حسب مورد واگذار کند. همچنین در تبصره دوم به این موضوع اشاره کرده که استقرار واحد‌های استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده رمزارز‌ها (ماینینگ) شامل محدودیت محدوده (120) کیلومتری شهر تهران، (50) کیلومتری شهر اصفهان و (30) کیلومتری مراکز سایر استان‌ها نیستند. محدودیت‌هایی که عمدتا به‌دلیل استانداردهای محیط‌زیستی برای مراکز شهرها در نظر گرفته شده است.

 

برچسب انرژی برای رمزارزها

 

در بند سوم این بخشنامه به بحث برچسب انرژی اشاره و مسوولیت این موضوع را مشخص کرده است. براساس تصمیم هیات دولت، سازمان ملی استاندارد ایران موظف است با همکاری وزارتخانه‌های نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات برچسب انرژی و استاندارد‌های کیفیت توان الکترونیکی و استاندارد‌های فناورانه مرتبط برای تولید و واردات تجهیزات فرآورده‌های پردازش رمزنگاری‌شده رمزارز‌ها (ماینینگ) را تدوین و ابلاغ کند.

 

بهای برق با تعرفه صادراتی

 

یکی از چالش‌های مطرح شده در بحث استخراج رمزارزها، تهیه انرژی آن است. در ماه‌های اخیر، خبرهای متعددی از استخراج غیرقانونی رمزارزها با بهره‌گیری از برق محصولات کشاورزی منتشر می‌شد. در بند چهارم این بخشنامه نحوه قیمت‌گذاری برق این رمزارزها مشخص شده است. براساس این بند، «تامین برق متقاضیان استخراج رمزارز‌ها صرفا با دریافت انشعاب برق از شبکه سراسری یا احداث نیروگاه جدید خارج از شبکه سراسری صورت می‌گیرد. تعرفه برق متقاضیان استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده رمزارز‌ها (ماینینگ) با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نیرو تعیین و اعلام می‌شود، محاسبه و اعمال خواهد شد.»

 

هزینه هر بیت‌کوین با تعرفه جدید

 

برخی‌ها معتقدند با توجه به نرخ‌های جدید، استخراج ارزهای دیجیتالی به‌صرفه نخواهد بود و این موضوع باعث افزایش رویکرد قاچاق می‌شود، اما محاسبات نشان می‌دهد که می‌توان در شرایط کنونی نیز به سود رسید. براساس گزارش‌ها قیمت هر کیلووات ساعت برق صادراتی 7 سنت است و با توجه به قیمت نرخ نیما (معادل 11500 تومان)، قیمت هر کیلووات برق 840 تومان خواهد بود. اگر برای هر بیت‌کوین 72 هزار کیلووات ساعت برق مصرف شود، هزینه یک بیت‌کوین حدود 58 میلیون تومان خواهد شد. در حال حاضر به طور متوسط هزینه استخراج هر بیت‌کوین در دنیا هفت هزار دلار است که این نرخ با توجه به دلار آزاد رقمی معادل 84 میلیون تومان خواهد بود و به‌نظر می‌رسد حتی با محاسبه برق جدید، این موضوع برای تولید‌کننده داخلی سودآور خواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هر ماینر به‌طور متوسط در هر ساعت یک تا 5/ 1 کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند. در واقع اگر ماینر ٢4 ساعته و ٣٠ روزه هم کار کند، میزان مصرف روزانه تقریبا ٣٠ کیلووات و ماهانه حدود ٩٠٠ کیلووات خواهد بود. این در حالی است که مشترکان خانگی به‌طور متوسط در نیمه دوم‌ سال ٢٠٠ و در نیمه نخست ‌سال ٣٠٠ کیلووات برق مصرف می‌کنند. یک حساب و کتاب سرانگشتی به خوبی نشان می‌دهد که ماینرها در بدترین حالت 5 برابر یک مشترک خانگی برق مصرف می‌کنند.

 

چهار تبصره برای تامین انرژی

 

در بند چهارم این گزارش، چهار تبصره برای مصرف انرژی مشخص شده است. تعرفه سوخت گاز مورد نیاز متقاضیان استفاده‌کننده از برق تولیدی خارج از شبکه وزارت نیرو، با قیمت 70 درصد متوسط ریالی گاز صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما است و تعرفه سوخت مایع نیز با قیمت متوسط ریالی سوخت مایع صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نفت تعیین و اعلام می‌شود محاسبه و اعمال خواهد شد. در تبصره دوم به این موضوع اشاره شده که مصرف برق و گاز برای استخراج رمزارز‌ها (ماینینگ) در ساعات و زمان اوج مصرف ممنوع است. وزارتخانه‌های نیرو و نفت (حسب مورد) ساعت و زمان اوج مصرف در طی سال را تعیین و ابلاغ می‌کنند و از طریق شرکت‌های تابع و وابسته با نصب کنتور هوشمند نسبت به کنترل مصرف در این ساعات اقدام می‌کنند.

 

در تبصره سوم نیز تاکید شده که استفاده از انشعاب برق و گاز جهت استخراج رمزارز‌ها (ماینینگ) صرفا با ارائه مجوز‌های تعیین‌شده در این تصویب‌نامه مجاز است و هر گونه استفاده از انشعاب برق و گاز مصرف خانگی، عمومی، کشاورزی، صنعتی و سایر مصارف برای استخراج رمزارز‌ها (ماینینگ) ممنوع است. وزارتخانه‌های نیرو و نفت موظفند از طریق شرکت‌های تابع و وابسته نسبت به شناسایی، قطع و جمع‌آوری انشعابات فاقد مجوز اقدام و مطابق قانون مجازات استفاده‌کنندگان غیرمجاز آب و برق، تلفن، فاضلاب و گاز -مصوب 1396- عمل کنند. در تبصره چهارم نیز به این نکته اشاره شده که متقاضیان استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده رمزارز‌ها (ماینینگ) در صورت استفاده از منابع تجدیدپذیر و پاک تابع قوانین و مقررات مربوط و ضوابط وزارت نیرو هستند.

 

اخذ مالیات از واحدهای تولیدی

 

در بخش پنجم بخشنامه دولت نیز تاکید شده که وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارتباطات و استانداری‌ها و فرمانداری‌ها نسبت به شناسایی و اعلام مراکز استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده رمزارز‌ها (ماینینگ) با وزارت نیرو همکاری می‌کنند. همچنین در بند ششم این بخشنامه عنوان شده که مراکز استخراج رمزارزها، به‌عنوان واحد تولید صنعتی شناخته شده و مشمول مقررات مالیاتی خواهند بود. اما در تبصره این بند تاکید شده که واحد‌های یادشده در‌صورتی‌که محصول خود را صادر و ارز حاصل از آن را براساس ضوابط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند، مشمول مالیات با نرخ صفر خواهند بود.