تاثیرات مثبت و منفی کرونا بر پرداخت خُرد حملونقل شهری
شیوع کووید 19 باعث شده تا شرایط کسب‌وکاری صنایع مختلف به کلی تغییر کند. یکی از این حوزه‌ها، کسب‌وکارهای مرتبط به حملونقل شهری است. چندی بعد از اعلام خبر ورود کرونا به کشور بخش بزرگی از این شبکه به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا تعطیل شد و درآمدهای آن به کمتر از نصف کاهش پیدا کرد.
حالا همه می‌دانیم بسیاری از اقدامات اضطراری کوتاه‌مدت این دوران، تبدیل به امری ثابت در زندگی روزمره خواهند شد، بنابراین توسعه زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی حملونقل شهری و فرهنگ‌سازی برای استفاده از آنها می‌توانند ما را به تحقق آرزوی شهر هوشمند نزدیک کند.
توسن‌سها سال‌هاست که نگاهی نو به سامانه‌های پرداخت مربوط به حوزه حملونقل عمومی دارد و توانسته گام‌های بزرگی را در راستای ارائه روش‌های مدرن پرداخت الکترونیکی خرد شهری در کشور بردارد. شنیدن آنچه که توسن سها به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در حوزه پرداخت خرد شهری در این دوران کرونایی تجربه کرده است خالی از لطف نیست.
بنابراین برای اینکه از تاثیرات مثبت و منفی کرونا بر حمل‌ونقل‌شهری با خبر شویم و همچنین نگاهی به اقدامات توسن‌سها در سال 98 داشته باشیم با جعفر پشامی، مدیر عامل این شرکت گفت‌وگو کرده‌ایم. او تغییر روش پرداخت سفر را مهم‌ترین تاثیر مثبت کرونا بر حوزه حملونقل شهری می‌داند.
عملکرد توسن‌سها در سال 98
پشامی صحبت‌های خود را با نگاهی به عملکرد توسن‌سها در سال 98 آغاز کرد. او در این رابطه به رشد اپلیکیشن ایزی‌پی اشاره کرد و گفت: «در گزارش کافه بازار که اردیبهشت‌ماه امسال منتشر شد نام ایزی‌پی به عنوان یکی از اپلیکیشن‌هایی که بیشترین آمار رشد را دارد به چشم می‌خورد. تقریبا تعداد نصب این اپلیکیشن (در کافه بازار) در اواخر سال گذشته توانست از80 هزار به نزدیک یک میلیون برسد. البته تعداد نصب فعال اپلیکیشن ایزی‌پی 50 هزار بود که به 400 هزار افزایش پیدا کرده است.»
مدیریت خودپردازهای مستقل و امن بانکی مانی‌تک
در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، توسن‌تکنو از کسب‌وکار جدیدی به نام «مانی‌تک» به عنوان شبکه امن و مستقل ماشین‌های بانکی رونمایی کرد. توسن‌سها سرویس‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خودپردازهای مانی‌تک را گارانتی و امکان اتصال سرویس‌شان را به شبکه بانکی فراهم می‌کند.
پشامی با یادآوری اینکه مدیریت خودپردازهای مستقل و امن بانکی مانی‌تک در اردیبهشت‌ماه سال 98 به توسن‌سها سپرده شده است، افزود: «با مدیریت 250 خودپرداز مانی‌تک که متصل به سویچ توسن‌تکنو هستند توانستیم گام خوبی در صنعت پرداخت کشور برداریم. این خودپردازها گردش‌مالی زیادی دارند. به زودی مانی‌تک تبدیل به یک شرکت مستقل خواهد شد. به ثمره‌رساندن این کسب‌وکار تجربه و موفقیت بسیار خوبی را برای ما رقم می‌زند.»
به گفته مدیر عامل توسن‌سها خودپردازهای مانی‌تک در سراسر ایران و در مکان‌های مختلفی استقرار یافته‌اند و تعداد آنها از250 بیشتر است اما تا کنون تنها همین تعداد فعال شده‌اند که به زودی به تعداد آنها افزوده خواهد شد.
یک‌پارچگی QR Code بلیت اتوبوس و مترو
ارائه سرویس‌های پرداخت الکترونیک خُرد سال‌هاست که در دستور کار شرکت توسن‌سها قرار گرفته است. پشامی در رابطه با عملکرد سال گذشته توسن‌سها در این حوزه توضیح داد: «بلیت تک‌سفره را در شبکه اتوبوسرانی راه‌اندازی کردیم و امسال QR Code این بلیت با بلیت مترو یکی شد و این امکان فراهم می‌شود که بتوان از یک بلیت در اتوبوس و مترو استفاده کرد. در حال حاضر استفاده از این بلیت‌های تک‌سفر در اتوبوس‌های بی‌آرتی (خط یک تا هفت) ممکن است و تجهیزات اتوبوس‌های خصوصی برای پذیرش زیرساخت‌های تکنولوژی آن باید تغییر کند. امیدوارم شهرداری زودتر در رابطه با به‌روز‌رسانی این تجهیزات اقدام کند.»
شارژ روی گیت مترو
شارژ روی گیت مترو، اولین سرویس شارژ آنلاین کارت بلیت مترو در ایران است. سال گذشته توسن‌سها با همکاری سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، موفق به پیاده‌سازی این سرویس شد. پشامی در این رابطه گفت: «با استفاده از شارژ روی گیت مترو، شماره سریال کارت مترو به کیف پول ایزی‌پی لینک می‌شود و تا زمانی که کیف پول مسافر موجودی داشته باشد؛ کارت بلیت به صورت خودکار روی گیت شارژ می‌شود. با پیاده‌سازی این پروژه از حجم مراجعه به باجه‌ها کاسته خواهد شد.»
توسعه شبکه پذیرندگی در حوزه بلیت‌های حملونقل شهری
او در ادامه به توسعه شبکه پذیرندگی توسن‌سها در حوزه بلیت‌های حملونقل شهری در استان‌های مشهد، تهران و قم اشاره کرد و ادامه داد: «در سال گذشته پروژه بلیت الکترونیک شهری قم راه‌اندازی شد. متاسفانه به دلیل اینکه قم کانون شیوع کرونا بود سیستم حمل‌نقل آن تعطیل شد و کارت‌های بلیت آن تغییر نکرد اما تمامی کارهای فنی این پروژه انجام شده و آماده راه‌اندازی است. توسن‌سها به عنوان شرکتی که سال‌ها در حوزه حملونقل شهری فعالیت دارد می‌تواند خدمات خود را به شهرهای دیگر و حتی خارج از کشور صادر کند.»
پروژه مشترک توسن‌سها با راه‌آهن
پشامی یکی دیگر از موفقیت‌های توسن‌سها را مربوط به پیاده‌سازی زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی در قطارهای حومه‌ای راه‌آهن دانست و گفت: «این قطارها در اطراف شهرهای بزرگ وجود دارند و شهرهای کوچک را به شهرهای بزرگ (کرج-تهران، پرند-تهران و…) وصل می‌کنند. سال گذشته این پروژه محدود به قطارهای حومه‌ای استان تهران بود و امسال قرار است در سایر استان‌ها گسترش پیدا کند.»
گسترش کیف پول ایزی‌پی
طبق گفته او گسترش کیف پول ایزی‌پی از جمله اقدامات توسن‌سها در سال گذشته بود. هم‌اکنون این کیف‌پول به صورت پایه‌ای مجموعه‌ای از سرویس‌ها را ارائه می‌دهد. بخشی از سرویس‌ها مربوط به عملیات‌هایی همچون پرداخت، انتقال و دریافت وجه می‌شود و همچنین سیستم حسابداری آن به مدیریت اکانت‌ها می‌پردازد.
مدیر عامل توسن‌سها ارائه زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی را از خدمات مکمل کیف پول ایزی‌پی دانست و توضیح داد: «در واقع QR Code به حساب این کیف پول متصل است و امکان پرداخت مستقیم کرایه را فراهم می‌کند. همچنین می‌توان از طریق کیف پول ایزی‌پی حساب‌های اعتباری ایجاد کرد و از این طریق امکان خرید اعتباری را فراهم ساخت.»
پشامی افزود: «سال گذشته توسن‌سها توانست 900 میلیون تراکنش اتوبوس و مترو را در تهران تسویه کند. همچنین تعداد تراکنش‌های شارژ کارت بلیت در تهران نزدیک به 250میلیون و در مشهد 50 میلیون بود. نزدیک به100 میلیون بلیت تک سفره نیز در تهران به فروش رسید. در کل 12 میلیون نفر در تهران و سه میلیون نفر در مشهد از خدمات توسن‌سها استفاده کردهاند.»
طبق گفته او آمارها نشان می‌دهد که در سال گذشته نزدیک به 6 میلیون‌نفر از دستگاه‌های سلف سرویس توسن‌سها استفاده کردهاند. همچنین حدود 50 هزارنفر توانستند خدمات حوزه حملونقل شهری را از طریق ایزی‌پی دریافت کنند.
خبر خوب توسن‌سها برای شبکه پرداخت
مدیر عامل توسن‌سها با بیان اینکه یکی از سیاست‌های شهرداری تهران گسترش خدمات غیر حضوری حملونقل شهری است، گفت: «در حوزه بلیت‌افزار انحصار داشتیم اما قرار شد تا آخر خرداد بلیت‌های تک سفره مترو از طریق دو اپلیکیشن دیگر یعنی سکه و پات ارائه شود. سال گذشته نیز امکان دریافت این بلیت‌ها از طریق اپلیکیشن‌های شاپ، مای‌تهران و ایزی‌پی فراهم شده بود. پی‌اس‌پی‌های دیگر نیز می‌توانند هم پذیرندگی داشته باشند و به زیرساخت بلیت‌های تک سفره متصل شوند. اما بیشتر علاقه‌داریم سرویس‌هایمان در اختیار فین‌تک‌ها، مخصوصا آنهایی که سرویس‌های مکمل ارائه می‌کنند قرار دهیم.»
کرونا چه تاثیری بر حوزه پرداخت حملونقل شهری گذاشت؟
کرونا با ورودش به کشور خیلی از بخش‌ها را تحت تاثیر قرار داد و صنعت پرداخت هم بدون شک جزو بخش‌هایی است که بیشترین تغییرات را متحمل شد. پشامی در ادامه از تاثیرات مثبت و منفی شیوع کرونا بر حوزه پرداخت حملونقل شهری گفت: «فروردین‌ماه حملونقل از طریق اتوبوس در مشهد به طور کامل متوقف شد. تقریبا در روزهای آخر اسفند شاهد کاهش 80 درصدی تردد در تهران بودیم. تراکنش‌های حوزه حملونقل شهری نسبت به فروروین‌ماه سال گذشته تقریبا 75 درصد کاهش پیدا کرد. با شروع اردیبهشت استفاده از حمل‌ونقل‌عمومی بیشتر شد اما نسبت به سال گذشته 60 درصد از حجم تراکنش‌ها کاسته شد. در کل شیوع کرونا از نظر مالی صدمه بزرگی به شبکه حملونقل عمومی وارد کرده است. درآمدهای توسن‌سها نیز درصدی از کارمزد این شبکه است. توسن‌سها و شرکت‌های حوزه حملونقل شهری تدابیری برای جبران خسارات مالی این حوزه اتخاذ کردهاند.»
پشامی با اشاره به اینکه حفظ سلامتی مردم باید در این دوران الویت باشد، در رابطه با اثرات مثبت کرونا بر حوزه پرداخت حملونقل شهری گفت: «با توجه به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت تبادل پول نقد، شهرداری نیز راهکارهایی برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا اتخاذ و بر این اساس دریافت پول نقد در باجه‌های شارژ کارت بلیت را ممنوع اعلام کرد. این امر باعث شد که مردم به استفاده از دستگاه‌های سلف سرویس ترغیب شوند و شاهد فرهنگ‌سازی در راستای تغییر رفتار پرداختی شهروندان باشیم.»
پشامی اظهار امیدواری کرد که استفاده از راهکارهای پرداخت‌های غیرتماسی اپلیکیشن‌ها افزایش پیدا کند. او در این رابطه بیان داشت: «بلیت تک سفره که QR دارند غیرتماسی هستند و شهروندان برای خرید یا شارژ آنها تنها به گوشی هوشمند خود احتیاج دارند تا به صورت غیرتماسی روی‌گیت قرار گیرد. در این دوران بسیاری از مردم ناچار هستند همچنان از شبکه حمل‌نقل عمومی استفاده‌کنند. پرداخت‌های غیر تماسی راهکار بسیار خوبی برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا خواهند بود. امیدوارم فرهنگ پرداختی مردم تغییر کند.»
مدیر عامل توسن‌سها در ادامه صحبت‌هایش از مردم درخواست کرد تا از روش‌های پرداخت غیرتماسی استفاده کنند و گسترس این روش‌ها را بخشی از پازل هوشمند شدن شهرها دانست. به گفته او اگر شهرداری‌ها اطلاعات بیشتری در رابطه با رفتار پرداختی حوزه‌حمل‌ونقل شهری مردم داشته باشند می‌توانند مصوبات بهتری را تصویب کنند و به این‌ترتیب مشکلات شهروندان بهتر و سریع‌تر رفع خواهد شد.
مهم‌ترین تاثیر مثبت کرونا بر حوزه حملونقل شهری
پشامی با تاکید بر اینکه تغییر روش پرداخت سفر؛ مهم‌ترین تاثیر مثبت کرونا بر حوزه حملونقل شهری است، افزود: «استفاده از روش‌های پرداخت‌های الکترونیکی ریسک ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهد. قبل از شیوع این ویروس روزانه نزدیک به دو میلیاردتومان اسکناس در شبکه حمل‌ونقلی تهران مبادله می‌شد. هم‌اکنون تمامی امکانات و زیرساخت‌های روش‌های پرداخت الکترونیک حملونقل شهری فراهم شده است. از شهروندان درخواست می‌کنم برای حفظ سلامتی خود و متصدیان باجه پول نقد را کنار بگذارند و از این روش‌ها استفاده کنند.»