وقتی هیچ چیز طبیعی نیست؛ مدیریت در عدم قطعیت

هادی علیپور، کارشناس ارشد توسعه کسب‌وکار فناپ؛ در بحران جهانی کم‌سابقه کنونی، رهبران به مدل‌های عملیاتی جدید نیاز دارند تا به تغییرات پرشتاب دنیای اطراف پاسخ دهند و از سازمان خود در برابر آزمون‌های پیش رو محفاظت کنند.

سازمان‌ها همواره با عدم اطمینان‌های متعددی از پیامدهای پیرامونی و محیطی مواجه می‌شوند که در چنین مواقعی با تکیه بر ساختارها و فرآیندهای پیاده شده در سازمان به مقابله بااین چالش‌ها می‌روند. این ساختارها و فرآیندها برای کاهش «عدم قطعیت» با استفاده از پیش فرض‌های قبلی برای مدیریت ریسک‌ها طراحی شده است.

با این حال در یک بحران جدی، نبود اطمینان می‌تواند به سطوح حداکثری رسیده و روش عادی کار را متاثر می‌سازد. در چنین مواقعی، مدل‌های عملیاتی مرسوم و مبتنی بر پیش فرض‌های قبلی به ندرت توان پاسخگویی مناسب در برابر این نوع از «عدم قطعیت‌ها» را دارد. بنابراین سازمان‌هایی که فرایندهای کافی برای مواجهه با این بحران‌ها را ندارند به سرعت خود را در معرض تهدیدهای جدی می‌یابند.

«عدم قطعیت» را می‌توان از نظر اندازه و مدت زمان آن اندازه‌گیری کرد. با هر دو معیار، نبود اطمینان شدید همراه با آسیب‌های بهداشتی و عمومی ناشی از بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ در حافظه تاریخی قرن اخیر بی‌سابقه است. بنابراین نباید تعجب کرد که سازمان‌ها به یک مدل مدیریت جدید برای پایداری عملیات در چنین شرایطی نیاز دارند.

میزان عدم اطمینان سازمان‌ها در این بحران که تا حدودی به وسیله تواتر و میزان تغییرات اطلاعات در مورد آن تعریف شده است حاوی این پیام می‌باشد که یک مدل عملیاتی کارا در این شرایط باید یادگیری مداوم و واکنش‌های انعطاف‌پذیر را به عنوان شرایط موجود توسعه دهد. زیرا مدت زمان بحران بیش از میزان پیش بینی‌های اولیه بسیاری از تحلیلگران فراتر رفته است و برنامه‌ریزان کسب‌وکار در حال حاضر انتظار دارند برای مدت زمان طولانی‌تری چنین حالت بحرانی ادامه یابد. بنابراین رهبران باید پایه‌ریزی مولفه‌های پایه‌ای این مدل عملیاتی را آغاز کنند تا بتوانند سازمان‌های خود را در شرایط عدم قطعیت شدید هدایت کنند.

شناخت «عدم قطعیت» بحرانی

با توجه به شدت بحران، بسیاری از سازمان‌ها در حال مبارزه برای ادامه حیات خود هستند. این بحران، بقای سازمان را به شکل قابل توجهی در معرض خطر قرار داده است. خوانندگان احتمالا می‌توانند شرکت‌های متعددی که با این دست از بحران‌ها مواجه شده‌اند را به خاطر بیاورند. بحران‌ها ممکن است با یک حادثه فاجعه بار یا یک سری از شکست‌های پی در پی به وجود آمده باشند. مانند نقص‌های امنیتی، شکست‌های مالی، شیوه‌های کسب‌وکار نامناسب، خرابی‌های ایمنی و بلایای طبیعی.

بحران‌های موجود، سازمان‌ها را در معرض «عدم قطعیت» شدید و پیامدهای مادی آن قرار می‌دهد؛ اغلب این بحران‌ها جدید، ناآشنا و به سرعت قابل شناسایی هستند. در نگاه کسب‌وکاری بحران کنونی بیشتر شبیه بحران اقتصادی گذشته است. برای نمونه، در بحران مالی 2008-2009، بسیاری از سازمان‌ها به طور همزمان تحت تاثیر قرار گرفتند، اگر چه بحران کنونی به طور کیفی بسیار شدیدتر است.

همه‌گیری کووید ۱۹ و رکود اقتصادی ناشی از آن بیشتر سازمان‌های بزرگ در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است. مدیران در حال تلاش برای یافتن راه حل تغییرات پرشتاب در محیط بهداشت عمومی، سیاست‌های عمومی و رفتار مشتری هستند. با این وجود هنوز «عدم قطعیت» اقتصادی وجود دارد. شدت و سرعت بحران در پیش بینی‌های صندوق بین‌المللی پول (IMF) در رشد تولید ناخالص داخلی ایالات متحده منعکس شده است. پس از گسترش تولید ناخالص داخلی 2.2 درصد در سال 2019، پیش بینی می‌شد، رشد اقتصادی ایالات متحده، در سال 2020 به میزان 2.1 درصد برسد.

با شروع پاندمی، صندوق بین المللی پول به سرعت برآورد خود را به‌روزرسانی کرد و به میزان منفی 5.9 درصد کاهش داد و طبق آخرین برآورد صندوق بین المللی پول در اکتبر 2020 این عدد به منفی 4.3 درصد رسید که همچان بدترین نتیجه در چند دهه است.

«عدم قطعیت» از شوک‌های جهانی اخیر، به بحران کنونی کووید ۱۹ منجر نمی‌شود. پیش‌بینی انقباض تولید ناخالص داخلی صندوق بین‌المللی پول برای سال 2020 بیش از دو برابر انقباض تخمین زده شده است که در سال 2009، بدترین سال بحران مالی جهانی پیش از آن بود. همانطور که توسط شاخص عدم قطعیت سیاست اقتصادی (معیاری که به طور مشترک توسط محققان در چندین دانشکده تجاری ایالات متحده ایجاد شده است.) اندازه گیری می‌شود، عدم اطمینان روزانه به مدت زمان تقریباً 200 روز افزایش یافته است.

بحران‌هایی مانند طوفان کاترینا یا فاجعه هسته‌ای فوکوشیما دایچی باعث عدم اطمینان برای جوامع خاص یا صنایع خاص شد. از آنجا که عدم قطعیت توسط صنعت یا جغرافیا محدود می‌شود، با گذشت زمان از شدت آن کاسته می‌شود. با این حال، در بحران کنونی عدم اطمینان بالا در سطح جهانی فراگیر شد و رویدادهای متعاقب آن باعث ایجاد تأثیرات پیچیده‌ای شد.

منبع: مکنزی 

نویسندگان: پاتریک فین، میهیر مایسور و افیلیا آشر