وام مسکن «فرزندآوری» به چه کسانی تعلق می گیرد؟
ابتدای هفته جاری، یک خانواده شیرازی صاحب فرزندان ۵ قلو شدند. آمار ثبت تولدهای چند قلوزایی در سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که در آن سال تولد بیش از یک میلیون نوزاد به ثبت رسیده است که از این تعداد ۱۹ هزار و ۹۱۱ ولادت مربوط به نوزادان دو قلو، ۶۴۶ مورد سه قلو، ۲۱ مورد ۴ قلو و دو مورد ۵ قلو (در استان‌های اصفهان و مرکزی) بودند.
در سال ۱۳۹۸ نیز تولد یک میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۳۵ نوزاد به ثبت رسید که از این تعداد ۱۷ هزار و ۹۱۲ دوقلو، ۵۲۴ سه قلو، ۱۸ چهار قلو و یک مورد پنج قلو بوده است.
در سال ۱۳۹۹ نیز ۱ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۹۶۴ نوزاد متولد شده است.
بر اساس جزءهای ۱ و ۲ بند «ه» و جز ۱ بند «و» تبصره ۱۶ ماده واحده قانون بودجه کل کشور در سال ۱۴۰۰، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است در راستای اجرای بند ت ماده ١٠٢ قانون برنامه ششم توسعه، از طریق بانک‌های عامل مبلغ ۹۰۰ میلیارد تومان از هر محل از جمله منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی به تفکیک، نسبت به پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانوار) با بازپرداخت حداکثر ۲۰ ساله برای خانواده‌های فاقد مسکن که در سال ١٣٩٩ یا ۱۴۰۰ صاحب فرزند سوم و به بعد شده یا می‌شوند به میزان ۱۵۰ میلیون تومان اقدام کند.
خانواده‌های ایرانی چند فرزند دارند؟
آمار بُعد خانوارها و تعداد اعضای هر خانواده در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ هنوز اعلام نشده است اما بر اساس آمار استخراج‌شده از آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، خانوارهای دارای سه نفر جمعیت با ۲۵.۵ درصد، خانوارهای با چهار نفر جمعیت با ۲۷.۶ درصد و خانوارهای با دو نفر جمعیت با ۱۷.۳ درصد؛ جمعیت بیشترین خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص داده‌اند. لذا یک محاسبه ساده نشان می‌دهد حدود ۷٠ درصد خانوارهای ایرانی دو تا چهار نفره هستند.
وام ودیعه مسکن ستاد کرونا؛ برای همه مستأجران
در حال حاضر بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، به خانواده‌های مستأجر تهرانی فاقد مسکن ۷۰، کلانشهرها ۴۰ و سایر شهرها ۲۵ میلیون تومان تسهیلات ودیعه مسکن با نرخ ۱۲ درصد و مدت زمان بازپرداخت ۳ تا ۵ ساله پرداخت می‌شود.
میزان اقساط تسهیلات ودیعه مسکن تهرانی‌ها، ۱ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان است.
وام ودیعه مسکن ۱۵۰ میلیونی؛ برای خانواده‌هایی که صاحب فرزند سوم می‌شوند
همان گونه که اشاره شد، بر اساس جزءهای ۱ و ۲ بند «ه» و جز ۱ بند «و» تبصره ۱۶ ماده واحده قانون بودجه کل کشور در سال ۱۴۰۰ بانک‌ها مکلف هستند در همه شهرها به خانوارهایی که صاحب فرزند سوم به بعد شده یا می‌شوند و فاقد مسکن هستند، وام ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانوار) پرداخت کنند. این وام که از آن به عنوان وام مشوق فرزندآوری یاد می‌شود، در همه شهرها ۱۵۰ میلیون تومان، قرض‌الحسنه (کارمزد ۴ درصدی) و با بازپرداخت ۲۰ ساله است. بنابراین رقم اقساط آن ۹۰۸ هزار تومان خواهد بود.
البته با توجه به رشد روزافزون قیمت مسکن، اثرگذاری این وام برای خرید مسکن در شهرهای بزرگ اندک است و بعنوان وام ودیعه می‌تواند کارکرد مؤثری داشته باشد اما در شهرهای کوچک مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان، هم برای خرید و هم برای ساخت می‌تواند کارکرد مؤثری برای خانوارها داشته باشد. در عین حال میزان اقساط این وام برای خانوارهای ساکن در شهرهای کوچک سنگین و برای ساکنان در شهرهای بزرگ تا حدودی مناسب است.