سناریو‌های کاهش نرخ دلار در بانک مرکزی
عصر بانک؛ در روز‌های پایانی هفته گذشته، نرخ دلار وارد کانال 9 هزار تومانی شد و همین امر، سناریو‌هایی را در میان فعالان اقتصادی و صرافان از نوع برخورد بانک مرکزی با مدیریت بازار ارز، مطرح کرد. بر این اساس برخی بر این باور بودند که دولت تلاش دارد تا با سیاست تزریق و خرید ارز در بازار، کنترل را به دست گیرد و شرایطی را فراهم آورد که روند کاهشی بر بازار ارز از تداوم لازم برخوردار باشد، اما این حرکت به طور قطع، آهسته و پیوسته طراحی شده است.
در عین حال، برخی از صرافان نیز بر این باور هستند که دولت تا قبل از ژانویه و فرا رسیدن سال نو میلادی، تلاش دارد تا نرخ را در یک نقطه متعادل و در کانال ده تا دوازده هزار تومانی مدیریت نماید تا بلکه این روزها که به طور طبیعی فصل تسویه حساب شرکت‌های خارجی و نقل و انتقالات مالی میان ایران و سایر کشور‌های دنیا است، بگذرد و در نهایت پس از آن، سیاست اصلی بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز پیاده سازی شود.
برخی از نمایندگان این گروه فکری، بر این باورند که ظرف هفته‌های باقی مانده تا سال نو میلادی، بانک مرکزی تلاش می‌کند تا با مدیریت تقاضا برای ارز، زمینه‌ساز کنترل بازار شده و اجازه ندهد که نرخ بیش از حد و به رسم هر ساله، افزایش را تجربه کند. این را البته می‌توان از روند حرکت نرخ ارز ظرف هفته‌های گذشته به خوبی برداشت کرد. البته ایام سال نو میلادی امسال با سال‌های گذشته چند تفاوت دارد؛ به دلیل افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی و از همه مهمتر گرانی بی سابقه نرخ پرواز‌های خارجی، به طور طبیعی تقاضا برای سفر‌های خارجی نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و همین امر، بخشی از تقاضا برای خرید ارز در ایام پایانی سال میلادی را کاهش داده است و زمینه را برای مدیریت بهتر بانک مرکزی بر تقاضا‌های موجود در این مقطع سال فراهم کرده است.
اما سناریوی دیگر در این بازار، اتفاقاتی بود که در روز‌های پایانی هفته گذشته در بازار ارز رخ داد. یکی از صرافان می‌گوید: ورود نرخ دلار به کانال نه هزار تومانی در غیاب حضور پررنگ دلالان در بازار، منجر به این شد که بسیاری از دارندگان ارز که به امید افزایش نرخ، در روز‌های میانی تابستان اقدام به خرید دلار نموده و آن را نگهداری کرده بودند تا نرخ بالا رود و بعد آن را به فروش برسانند، نگران کاهش بیشتر نرخ تا هفت و هشت هزار تومان شدند.
وی می‌افزاید: همین موضوع سبب شد تا بسیاری از دارندگان سرمایه‌های خرد، که تا آن روزها موفق به فروش ارز خود در بازار به قیمت دلخواه نشده بودند، از ترس کاهش بیشتر، وارد بازار شوند و البته با این افزایش تقاضا برای فروش دلار، صرافی‌های غیربانکی نیز از خرید سر باز زدند؛ چراکه به هر حال آن‌ها نیز محدودیت‌هایی در فروش ارز‌های خریداری شده از مشتریان دارند و باید آن را در سرفصل‌های تعیین شده از سوی بانک مرکزی هزینه کنند که این روزها، تقاضای بالایی هم ندارند.
به همین دلیل بود که هفته گذشته بانک مرکزی تصمیم گرفت که بانک‌ها و صرافی‌های آن‌ها را به عنوان کانال اصلی خرید ارز از مردم معرفی کند تا با نرخ‌های تعیین شده، اقدام به خرید دلار‌ها از دست مردم کرده و البته اجازه مانور دلالان در بازار برای خرید ارز‌های در دست مردم را ندهد. این گونه بود که نرخ اعلامی بانک مرکزی فاصله جذابی برای فروشندگان نسبت به دلالان داشت و همین امر هم منجر به تشکیل صف‌های طولانی فروش ارز از سوی مردم به صرافی‌های بانک‌ها شد.
حال، اما یک مقام مسئول در نظام بانکی از بررسی بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز جهت ورود نرخ دلار به کانال هفت هزار تومانی خبر داد و گفت: صحبت در بانک مرکزی از ورود ارز به کانال هفت هزار تومانی است که هم نیاز‌های تولید را با نرخ مناسب‌تری پاسخ دهد و هم فاصله نرخ ارز در بازار آزاد را با سامانه نیما کاهش دهد؛ این گونه می‌توان امیدوار بود که نرخ دلار در بازار مدیریت بهتری شده و بساط ارز‌های چندنرخی برچیده شود.
وی افزود: صحبت‌ها در بانک مرکزی، نرخ شناور مدیریت شده بر اساس مابه التفاوت تورم داخلی و خارجی است که البته هنوز هم برخی موانع پیش روی آن وجود دارد؛ اما به هر حال گام‌های ابتدایی آن در حال برداشته شدن است.
/مهر