نقش بانک‌های دیجیتالی و لندتک‌های آسیایی در فراگیری مالی
به گزارش گروه تحقیق و ترجمه عصربانک، در برخی از کشورهایی که کمتر ثروتمند هستند و سیستم مالی آنها هنوز توسعه نیافته است، بانک های دیجیتالی و لندتک‌ها می توانند نقش مهمی در تقویت فراگیری مالی ایفا کنند. این مورد در چندین کشور آسیای جنوب شرقی و جنوب آسیا وجود دارد.
بزرگترین بازار جنوب شرقی آسیا
در اندونزی با جمعیتی بیش از 275 میلیون نفر، تخمین زده می‌شود که بیش از 100 میلیون نفر بدون دسترسی به بانک یا خدمات بانکداری باشند. جغرافیای جزیره ای منحصر به فرد این کشور باعث شده خدمات‌رسانی به مشتریان توسط شعب بانک‌های سنتی غیرعملی باشد. اندونزی دارای بیش از 17000 جزیره است که آن را به بزرگترین کشور جزیره ای جهان تبدیل می کند.
به گزارش عصربانک با توجه به حمایت دولت از بخش فین‌تک، جای تعجب نیست که بخش بانکداری دیجیتال اندونزی در حال رونق است. اگرچه در بیشتر موارد، بانک‌های دیجیتالی این کشور توسط شرکت‌های بزرگ فناوری کنترل می‌شوند و فرصت‌ها را از استارت‌آپ‌ها می‌گیرند، ولی تنوع بیشتر بانک‌های دیجیتالی در نهایت به نفع کاربران و کسب‌وکارهای کوچک است.
ورود بانک های دیجیتالی، تمایل وام دهندگان فعلی برای راه اندازی واحدهای دیجیتالی خود را نیز افزایش داده است. به عنوان مثال، بانک Mandiri وام دهنده بزرگ دولتی دارای یک اپلیکیشن شده است که اکنون نزدیک به 90 سرویس دارد و به کاربران امکان می دهد به خدمات زیادی دسترسی داشته باشند، از خدمات بانکی معمولی و انتقال پول بین المللی گرفته تا سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و خرید بلیط خطوط هوایی و کنسرت. این اپلیکیشن ماهانه حدود 20 میلیون کاربر دارد که نسبت به دو سال قبل پنج برابر شده است.
بانک‌های بزرگ فعلی می‌توانند طرح‌های دیجیتالی‌سازی را اجرا کنند و از پایگاه‌های مشتریان فعلی‌شان استفاده می‌کنند چون از اعتماد بیشتری نسبت به شرکت‌های فناوری برخوردارند.
فیلیپین نیز مثل اندونزی دارای جغرافیای چالش برانگیز برای بانکداری سنتی است و جمعیت قابل توجهی فاقد دسترسی به خدمات بانکی هستند. برخلاف برخی دیگر از کشورهای آسیایی، فیلیپین نیز بانک‌های دیجیتالی را در راستای اهداف بلندپروازانه فراگیری مالی خود توسعه داده است و در حال حاضر شش وام دهنده آنلاین دارد.
اما با وجود حمایت دولت و تقاضای قوی بازار، تاکنون، وام دهندگان آنلاین نفوذ قابل توجهی در این کشور نداشته اند. گزارش اخیر Fitch Ratings که به داده‌های Bangko Sentral ng Pilipinas در ژوئن 2023 استناد می‌کند، نشان می‌دهد که هیچ بانک دیجیتالی در فیلیپین بیش از 0.14٪ از کل سپرده‌های بانکی را در اختیار ندارد.
در حالی که وام دهندگان دیجیتالی به ناچار سعی می کنند با ارائه نرخ های بهره بالا به سرعت منابع سپرده خود را رشد دهند، محیط اقتصاد کلان کنونی این کار را سخت تر از روزهای قبل از تورم بالا می کند. تلاش برای رقابت به این روش هرگز یک استراتژی پایدار نبوده است، به ویژه از آنجایی که رشد دیجیتالی شدن باعث شده است که پس از اتمام نرخ های تبلیغاتی، تغییر حساب ها آسان تر شود.
در اوایل ماه مارس، ملچور پلابسان، مدیر BSP در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که تنها دو بانک از شش بانک دیجیتال در کشور فیلیپین سودآور هستند. زیان وام دهندگان آنلاین احتمالاً در میان مدت ادامه خواهد داشت زیرا آنها مدل کسب و کار بهینه را برای بازار هدف خود با مشخصات اعتباری تا حد زیادی آزمایش نشده کشف می‌کنند. پلابسان گفت: “انتظار این است که حدود پنج تا هفت سال طول بکشد تا یک بانک دیجیتال سودآور شود.”
یکی از امیدوارکننده‌ترین بازارها برای بانکداری دیجیتالی در آسیا نیز بنگلادش است. در جنوب آسیا، هند یک غول فناوری فین‌تک است. با این حال، بنگلادش یکی از بزرگترین جمعیت‌های بدون بانک جهان (60 میلیون بزرگسال بدون حساب بانکی و جمعیت کلی 169 میلیون نفری) است که به‌خوبی توسط وام‌دهندگان فعلی پوشش داده نشده‌اند.
در ماه دسامبر، بانک مرکزی بنگلادش مجوزهای بانکداری دیجیتال را به هشت وام دهنده آنلاین اعطا کرد. بر اساس پیش‌نویس دستورالعمل‌های ایجاد شده توسط بانک مرکزی این کشور، وام دهندگان آنلاین ملزم به صدور کارت‌های بانکی و کدهای QR و همچنین استفاده از «فناوری‌های پیشرفته» مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و بلاکچین برای تسهیل تراکنش‌ها خواهند بود.
چشم انداز آینده
به گزارش عصربانک، بانک‌های دیجیتال در اندونزی، فیلیپین و بنگلادش به دلیل فرصت‌های بازار، حمایت قوی دولت و بانک‌هایی که به اندازه اقتصادهای پیشرفته‌تر قدرتمند نیستند، از موفق‌ترین بانک‌ها در منطقه آسیا و اقیانوسیه خواهند بود. در حالی که رقابت مطمئناً تشدید خواهد شد و مسیر سودآوری پیچیده است ولی چشم انداز کلی خوب است.
سایر کشورهای منطقه که انتظار داریم بانک‌های دیجیتال در سال‌های آینده فرصت‌هایی را پیدا کنند شامل کامبوج و لائوس می‌شوند اگرچه این بازارها به‌طور قابل توجهی کوچک‌تر از اندونزی، فیلیپین و بنگلادش هستند. ولی هم کامبوج و هم لائوس فین تک را به درجات مختلف پذیرفته اند و با پروژه های CBDC مربوطه خود، به این کار ادامه خواهند داد.
یکی دیگر از بازارهای آسیایی با پتانسیل برای بانک های دیجیتال در بلندمدت، میانمار است. در واقع، قبل از رکود اخیر در سیاست میانمار، بخش فین‌تک آن توجه سرمایه‌گذاران قابل توجهی را به خود جلب می‌کرد. با این حال، از اوایل سال 2021، وضعیت سیاسی آن به طور قابل توجهی بدتر شده است. میانمار باید از لیست سیاه FATF به دلیل تخلفات پولشویی و تامین مالی تروریسم حذف شود تا سرمایه گذاران به این کشور اعتماد کنند.
منبع: فوربس