چالش‌های تولید کارتخوان در ایران / قیمت تمام شده کارتخوان با حذف ارز نیمایی
«تندر نور»، شرکت دانش‌بنیان در زمینه راهکارهای جامع پرداخت الکترونیک کشور است که فعالیت خود را از سال 1373 با هدف خدمت‌رسانی به نیازهای نرم‌افزاری بانک‌ها آغاز کرد. این مجموعه در اواسط دهه 90 با تمرکز بر دستگاههای کارتخوان، پایه‌های ایجاد یکی از بزرگترین مراکز تخصصی تعمیرات این دستگاه‌ها را پی‌ریزی کرد و در سال 1396 بخش بازرگانی «تندر نور» همکاری با برند معتبر «نیولند» در حوزه تامین دستگاههای کارتخوان را آغاز کرد و در ادامه مسیر تحولات خود اقدام به طراحی کیوسک‌های بانکی نمود.
ما برای آشنایی بیشتر با این مجموعه و فعالیت‌های آن، گفت‌وگویی با هومن سپهری؛ مدیرعامل «تندر نور» داشتیم که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم:
ابداع نخستین سوئیچ بانکی کشور
هومن سپهری در ابتدا با معرفی «تندر نور» گفت: این مجموعه در دی‌ماه 1373 به همت گروهی از اساتید دانشگاه صنعتی شریف با هدف ارائه آخرین تکنولوژی‌های صنعت بانکی و پرداخت در حیطه نرم‌افزار و سخت‌افزار تاسیس شد.
وی افزود: ابداع نخستین سوئیچ بانکی ایرانی به‌عنوان یک محصول دانش‌بنیان جزء مهم‌ترین اقدامات «تندر نور» است که با نام «نسیم» در بانک سپه عملیاتی شد که تا حدود دو سال پیش کاربرد داشت. اوایل دهه 80 نیز اولین سوئیچ لویالتی برای شرکتی وابسته به وزارت ورزش طراحی شد که محصولی فراتر از دوره خود بود.
مدیرعامل «تندر نور» اظهار داشت: «تندر نور» تا دهه 90 یک شرکت کاملا مستقل بود اما در آن زمان و پس از خرید سهام شرکت توسط بانک سامان، جزء شرکت‌های این بانک قرار گرفت.
وی ادامه داد: گرچه «تندر نور» فعالیت خود را در زمینه نرم‌افزار آغاز کرد و در حال حاضر نیز بر تولید و تعمیر دستگاههای کارتخوان متمرکز است، اما از دهه 90، بخش نرم‌افزاری از «تندرنور» جدا شد و تحت‌‌عنوان شرکت «پردازش‌گران سامان» ادامه فعالیت داد و در نهایت طی سه سال گذشته، تیم نرم‌افزار «تندر نور» احیا شده و اقدام به ارائه محصولات نوآور جدید نموده است.
«تندر نور» فراتر از تعمیر، تولید را سرلوحه خود قرار داد
سپهری که مدیریت این مجموعه را در سال 1395 پذیرفت، در مورد شرایط آن دوران گفت: فعالیت «تندر نور» در آن زمان منحصر به قرارداد تعمیرات 10% ناوگان کارتخوان شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» با فعالیت 20 نیرو بود و شرکت بالغ بر 600 میلیون تومان بدهی مالیاتی داشت که شرایط فعالیت را بسیار دشوار کرد.
وی افزود: با وجود همه مشکلات در آن سال، 15 نفر از پرسنل به‌طور جدی به فعالیت ادامه و کیفیت تعمیرات را ارتقا دادند تا اینکه به‌تدریج قرارداد تعمیر ده درصدی دستگاههای کارتخوان «سپ» طی مدت 2 سال به قرارداد صد در صدی رسید.
مدیرعامل «تندر نور» در مورد نیروی انسانی مجموعه گفت: پرسنل «تندر نور» در حال‌حاضر به 160 نفر رسیده که نیمی از این افراد در کارخانه پارک فناوری پردیس مشغول به فعالیت هستند.
وی ادامه داد: در سال 99 با توجه به شرایط اقتصادی و تخصیص ارز و…، بر آن شدیم تا کارخانه تولید دستگاههای کارتخوان را راه‌اندازه کنیم. پس از خرید ساختمان در پارک فناوری پردیس و بهینه‌سازی، توانستیم در سال 1400 به نخستین تولید با ظرفیت 400 دستگاه کارتخوان برسیم.
سپهری خاطرنشان کرد: جواز تاسیس در ابتدا برای تولید 150 هزار دستگاه بود اما طی بازدیدهای وزارت صمت مجوز تولید 665 هزار دستگاه کارتخوان سیار، ثابت و پایانه فروشگاهی تایید شد و در حال‌حاضر ظرفیت تولید به 2000 دستگاه کارتخوان در روز رسیده است.
وی اظهار داشت: در این مسیر، در راستای ارتقای سرویس‌ها و خدمات، تندنور به عنوان نمایندگی شرکت نیولند واردات سالانه 100 تا 150 هزار دستگاه کارتخوان برای سپ را آغاز کرد اما با توجه به ضرورت تولید داخلی، واردات قطعات و ساخت دستگاههای کارتخوان در دستور کار قرار گرفت که در این دوران آمارها حکایت از تولید سالانه حداقل 150 هزار دستگاه در سال دارد ولی در سال گذشته با رکورد تولید 255 هزار دستگاه به رتبه اول تولید و فروش در کشور دست یافتیم.
نوسانات ارز و فرایندهای زمان‌بر تامین قطعات تاثیر جدی در تولید دارد
سپهری تامین ارز را یکی از بزرگترین چالش‌ها دانست و گفت: از زمان ثبت سفارش تا طی فرایندهای تخصیص ارز، حواله به فروشنده، ارسال سفارش به کشور ثالث، فرایندهای گمرک و در نهایت رسیدن کالا و قطعات به شرکت حدود 6 تا 7 ماه و گاه بیشتر زمان می‌برد که قطعا برنامه‌ریزی برای حفظ سرمایه شرکت و پاسخ به نیاز مشتریان را بسیار مشکل می‌کند.
وی افزود: ضمن اینکه عموما شرکت‌های دولتی و نیمه‌دولتی خریدار محصول نیز تقاضای تامین کالا در طی بازه حدود دو تا سه ماه را دارند و تنها 25 درصد مبلغ معامله در ابتدا دریافت می‌شود که در نتیجه نیاز به سرمایه هنگفت و تلاش مضاعف برای پاسخگویی به سفارش را خواهیم داشت.
مدیرعامل «تندر نور» خاطرنشان کرد: متاسفانه با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در کشور، این بازه طولانی ثبت سفارش تا تامین محصول و تسویه توسط شرکت‌های خریدار دغدغه جدی کاهش ارزش سرمایه را در پی دارد.
وی در مورد شرایط فعلی تخصیص ارز گفت: پس از تصمیم بانک مرکزی مبنی بر حذف ارز نیمایی، در سال گذشته ارز صادراتی ارائه شد که به‌دلیل تقاضای بالا و نیاز شدید در اوایل سال، فقط یکی دو هزار تومان با ارز آزاد اختلاف داشت و چالش جدی برای «تندر نور» که پیش‌تر سفارشات را انجام داده و فقط منتظر تاییدیه ارز بود، ایجاد کرد.
سپهری ادامه داد: ضمن اینکه حتما باید ارز خریداری می‌شد زیرا در غیر این‌صورت برای دفعات بعدی، تخصیص ارز تایید نمی‌شد که با گرفتن تسهیلات و مشکلات دیگر در نهایت این کار صورت گرفت.
مدیرعامل «تندر نور» مشکلات ارز را در تولید تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: در حال‌حاضر با حذف ارز نیمایی و شکل‌گیری تالار مبادلات ارز، قیمت یک دستگاه کارتخوان بیش از یک و نیم برابر شده‌است که با توجه به بودجه محدود شرکت‌های PSP، توان خرید آنها بسیار کاهش یافته و موجب خرید دستگاههای کارتخوان دست دوم، قاچاق، بی‌کیفیت و ارزان خواهد بود که امنیت شبکه پرداخت را زیرسوال می‌برد.
وی افزود: برآوردها نشان می‌دهد بیش از 10 میلیون دستگاه کارتخوان در شبکه پرداخت کشور وجود دارد که در یک ماه گذشته حدود یک دهم این دستگاه‌ها یعنی 1 میلیون دستگاه، به صورت قاچاق وارد بازار شده است.
دستگاههای کارتخوان قاچاق امنیت شبکه پرداخت را تهدید می‌کند
مدیرعامل «تندر نور» در مورد راهکارهای مقابله با دستگاههای کارتخوان قاچاق گفت: در جلسات متعددی که با «شاپرک» صورت گرفته، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای شناسایی این دستگاه‌ها، پیگیری براساس شماره سریال تولیدکننده و کد IMEI پیشنهاد شده است که این روش شناسایی برای دستگاههای کارتخوان سیار بسیار راحت است.
وی افزود: ضمن اینکه تولیدکنندگان دستگاههای کارتخوان شماره سریال‌ها را اعلام می‌کنند که شبکه پرداخت می‌تواند به سهولت مانع از فعالیت دستگاههای فاقد این شماره سریال معتبر شود.
سپهری توضیح داد: متاسفانه شبکه پرداخت هنوز به این مسئله توجهی ندارد و این کار را به ستاد مبارزه با قاچاق کالا محول می‌کند، در حالی‌که استفاده از دستگاههای قاچاق در وهله اول، شبکه پرداخت را تهدید می‌کند. گفتنی است کارتخوانهای قاچاق نه‌تنها قابل تعمیر نیست بلکه زمینه حمله‌های سایبری را نیز در پی دارد و در واقع، رسیدگی به این مقوله در حوزه دانش و تکنولوژری رگولاتور و متولیان صنعت پرداخت است.
نرم‌افزار مدیریت اسناد الکترونیک جدیدترین محصول «تندر نور» است
سپهری در مورد جدیدترین محصولات شرکت گفت: نرم‌افزار مدیریت اسناد الکترونیک، یکی از خدمات نوین «تندر نور» است که می‌تواند با توجه به دستور بانک مرکزی مبنی بر نگهداری اسناد مشتریان بانک‌ها طی بازه ده ساله، این نیاز را مرتفع سازد.
وی افزود: مطمئنا حجم این اطلاعات بسیار زیاد و نگهداری آنها و مقابله با چالش‌هایی نظیر رطوبت، آتش‌سوزی و… بسیار مشکل خواهد بود. این راهکار از سال گذشته برای بانک سامان اجرا شده اما «تندر نور» آمادگی ارائه این محصول به دیگر بانک‌ها را دارد.
مدیرعامل «تندر نور» اظهار داشت: با توجه به پیچیدگی‌های خط فارسی، استفاده از محصولات خارجی مشابه به‌دلیل عدم‌قابلیت شخصی‌سازی ممکن نبود و از همین‌رو با کمک تیمی از دانشگاه‌های کشور، جدیدترین نسخه OCR فارسی توسعه و روی سامانه پیاده‌سازی شده و در واقع اجرای تگ هوشمند مزیت این نرم‌افزار است.
وی ادامه داد: از سال 1402، خط تولید دستگاههای کیوسک و کیوسک‌های شخصی‌سازی شده براساس نیاز مشتری نیز در «تندر نور» ایجاد شده و در سال گذشته 250 دستگاه کیوسک به شرکت پرداخت الکترونیک سامان فروخته شد.
«تندر نور» بزرگترین و پیشرفته‌ترین مرکز تعمیرات دستگاههای کارتخوان کشور است
سپهری در مورد برنامه های آتی شرکت گفت: با وضعیت موجود امید است حمایت‌های لازم در زمینه تولید ادامه یابد و نه‌تنها ظرفیت گذشته حفظ شود بلکه با تمرکز بر محصولات جدید، افزایش ظرفیت نیز صورت گیرد.
وی ادامه داد: یکی از برنامه‌های آتی، ارتقای دستگاههای کیوسک به سطح بالاتر است زیرا در زمینه ارتقای محصولات نرم‌افزاری آمادگی کامل داریم و در این رابطه نرم‌افزار کهربا برای بعضی از شرکت‌های PSP ارائه شده‌است.
مدیرعامل «تندر نور» خاطرنشان کرد: پیاده‌سازی متدهای جدید پرداخت مثل کارت‌های غیرتماسی در کشور اقدام ارزشمندی است چراکه کاربرد راحت دارد و ریسک آنها قابل‌کنترل است.
وی افزود: «تندر نور» توان تعمیراتی بیش از دو هزار دستگاه در هفته بدون وابستگی به برند خاص را دارد و با توجه به تجربه تعمیر بیشتر برندهای دستگاههای کارتخوان، بزرگترین و پیشرفته‌ترین مرکز تعمیرات در سطح کشور محسوب می‌شود.