دو راهکار تندنور برای قابل استفاده کردن کارت‌خوان‌های 2G
این شرکت، هم‌زمان با توسعه تعمیرات کارتخوان، تصمیم به راه‌اندازی خط تولید داخلی دستگاه کارتخوان گرفت. این اقدام با هدف صرفه‌جویی ارزی انجام شد و در تیرماه ۱۴۰۰ نخستین تولیدات شرکت به بازار عرضه گردید. ظرفیت فعلی تولید شرکت ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دستگاه در هفته است و مجوز تولید سالانه ۶۶۵ هزار دستگاه اخذ شده است.
تندرنور یک شرکت دانش‌بنیان است و علاوه بر سخت‌افزار، محصولات نرم‌افزاری استراتژیک نیز ارائه کرده است؛ از جمله نخستین سوئیچ بانکی کشور برای بانک سپه در اوایل دهه ۸۰ و سیستم مدیریت هوشمند اسناد (DMS).
در حوزه تولید سخت‌افزار، شرکت طی سال‌های اخیر بهینه‌سازی و تنوع محصولات را افزایش داده و در سال ۱۴۰۲ با برنده شدن در ۸۰ تا ۹۰ درصد مناقصات، رتبه اول تولید و فروش را در کشور به دست آورده است. همچنین تولید کیوسک‌های بانکی و پرداخت به سبد محصولات تندرنور اضافه شد که با استقبال گسترده شرکت پرداخت الکترونیک سامان مواجه گردید و تاکنون بیش از هزار دستگاه به این شرکت تحویل داده شده است.
«عصر بانک» در این مطلب با هومن سپهری، مدیرعامل شرکت تندرنور گفت‌وگو کرده است تا به بررسی چالش‌ها و مشکلات تولید سخت‌افزارهای بانکی و پرداختی در ایران، چالش‌های ازکارافتادن کارت‌خوان‌های 2G و راهکارهای شرکت در این حوزه بپردازد.
ویژگی مهم کیوسک‌های تندرنور امکان سفارشی‌سازی کامل است
هومن سپهری در ابتدا عنوان کرد: شرکت تندرنور پس از موفقیت در حوزه تولید کارتخوان، به فکر توسعه کیوسک‌های بانکی و پرداخت افتاد. برخی مدل‌ها با الهام از طراحی‌های بین‌المللی ساخته شدند و نخستین نمونه در داروخانه ۱۳ آبان نصب گردید که با استقبال چشمگیر روبه‌رو شد. با وجود تقاضای بالای بازار عمومی، شرکت ترجیح داده است کیوسک‌ها را صرفاً از طریق بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت عرضه کند تا از استفاده‌های غیررسمی مانند کارت به کارت جلوگیری شود. به همین دلیل مشتریان نهایی این محصولات، عمدتاً بانک‌ها، داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها هستند. ویژگی مهم کیوسک‌های تندرنور امکان سفارشی‌سازی کامل است؛ از طراحی بدنه گرفته تا ماژول‌های داخلی مانند بارکدخوان، اثر انگشت، یا پین‌پد که بر اساس نیاز مشتری طراحی و تولید می‌شوند؛ علاوه بر کیوسک‌ها، شرکت در حوزه‌های جانبی نیز فعالیت دارد، از جمله تولید پاوربانک‌های مخصوص کارتخوان که طی سال‌های اخیر به شرکت پرداخت الکترونیک سامان عرضه شده‌اند.
تمامی شرکت‌های پرداخت، مشتریان تندرنور هستند
او ادامه داد: تندرنور هم‌اکنون یکی از سه تولیدکننده برتر کشور در این صنعت به شمار می‌رود و اخیراً در مناقصات مهمی چون مناقصه بانک ملت و پرداخت الکترونیک سپهر برنده شده است. همچنین تقریباً تمامی شرکت‌های اصلی ارائه‌دهنده خدمات پرداخت (PSP) از جمله سداد، سپهر، ایران‌کیش، آسان‌پرداخت، به‌پرداخت و سپ، از مشتریان این شرکت محسوب می‌شوند.
حمایت کافی از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت نمی‌گیرد
مدیرعامل شرکت تندرنور درباره چالش‌ها و معضلات این مجموعه قبل و پس از جنگ گفت: شرکت تندرنور به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان و تولیدکننده، بارها از نهادهای ذی‌ربط از جمله بانک مرکزی، شاپرک، وزارت صمت و سایر رگولاتورها درخواست حمایت کرده است. با وجود تأکید سالانه بر شعار «تولید» و «دانش‌بنیان»، در عمل حمایت کافی از تولیدکنندگان صورت نمی‌گیرد و شرکت با چالش‌های متعددی مواجه است. مشکلاتی در حوزه‌های مالیات، گمرک و به‌ویژه تخصیص ارز همیشه وجود دارد. فرایند ثبت سفارش که پیش‌تر ظرف چند روز انجام می‌شد، اکنون به دلیل افزایش مراحل و بروکراسی‌های اداری به بیش از ۸۰ روز رسیده است. این امر باعث شده برنامه‌ریزی مالی و تولیدی عملاً غیرممکن شود، زیرا شرکت باید در تمام این مدت منابع مالی کلان را در حساب مسدود نگه دارد.
او ادامه داد: از سوی دیگر، در قراردادهای دولتی و شبه‌دولتی، معمولاً بیش از ۲۵ درصد پیش‌پرداخت داده نمی‌شود، درحالی‌که حاشیه سود تولیدکننده بسیار پایین و حدود ۱۰ درصد است؛ بنابراین تأمین ۷۵ تا ۹۰ درصد هزینه‌ها بر عهده شرکت است که با کاهش ارزش پول ملی و شرایط تورمی، فشار مضاعفی را به شرکت تحمیل می‌کند.
سود ناچیز ناشی از تولید، تحت‌تأثیر تورم از بین می‌رود
سپهری با اشاره به اینکه علاوه بر مشکلات داخلی، تحریم‌ها نیز روند تأمین قطعات را دشوار کرده، گفت: انتقال ارز باید از طریق چند کارگزار انجام شود و محموله‌ها در مسیرهای غیرمستقیم حمل شوند که این باعث افزایش زمان و هزینه می‌شود. همچنین در بندر و گمرک، فرایند ترخیص به دلیل تشریفات اداری زمان‌بر شده است. مجموع این عوامل موجب شده تأمین مالی، برنامه‌ریزی تولید و اجرای قراردادها با مشکلات جدی مواجه شود و در بسیاری موارد، سود ناچیز ناشی از تولید نیز تحت‌تأثیر تورم از بین برود.
مانع جدید به نام «مجوز بهینه‌سازی»
وی در ادامه توضیح داد: پس از آغاز جنگ اخیر و تغییرات سیاست‌های ارزی، روند تخصیص ارز برای تولیدکنندگان بیش‌ازپیش پیچیده شده است. در گذشته کل فرایند از ثبت سفارش تا تأمین کالا نهایتاً سه تا چهار ماه طول می‌کشید، اما اکنون علاوه بر طولانی‌تر شدن زمان‌بندی، مرحله جدیدی تحت عنوان «مجوز بهینه‌سازی» به فرایند اضافه شده است. این مجوز که توسط بانک مرکزی و از طریق یک سامانه سیستمی صادر می‌شود، بر اساس معیارهایی مانند سابقه شرکت، میزان دریافت ارز و نوع کالا، اولویت‌بندی انجام می‌دهد. این امر عملاً یک مانع تازه و زمان‌بر ایجاد کرده و روند تأمین قطعات را دشوارتر کرده است.
بروکراسی‌های جدید در تخصیص ارز باعث تأخیر در تأمین و تحویل دستگاه‌ها می‌شود
سپهری همچنین تشریح کرد: باتوجه‌به اینکه دستگاه‌های کارتخوان بخشی از زیرساخت حیاتی شبکه پرداخت کشور هستند، تأخیر در تخصیص ارز و واردات قطعات، مشکلات جدی ایجاد می‌کند. ناوگان فعلی پرداخت بسیار فرسوده است؛ بسیاری از دستگاه‌ها بیش از ده سال عمر دارند و بر اساس تجربه شرکت در تعمیرات، بیش از ۸۰ درصد این دستگاه‌ها به دلیل استهلاک بالا غیرقابل‌استفاده شده‌اند. این وضعیت ضرورت نوسازی فوری را دوچندان کرده است. شرکت تندرنور طی سال‌ها توانسته با کیفیت خدمات و صداقت در تعمیرات، سهم خود از قراردادهای تعمیرات کارتخوان را به بیش از ۹۰ درصد افزایش دهد و اکنون مسئولیت نگهداری بیش از یک میلیون دستگاه را برعهده دارد. بااین‌حال، بروکراسی‌های جدید در تخصیص ارز باعث ایجاد تأخیر در تأمین و تحویل دستگاه‌ها می‌شود و این موضوع به دلیل وجود بندهای جریمه در قراردادهای شرکت، منجر به ضررهای مالی سنگین خواهد شد.
او ادامه داد: در نتیجه، حذف موانع جدید و تسهیل روند تخصیص ارز برای کالاهای استراتژیک مانند تجهیزات پرداخت، امری ضروری برای جلوگیری از اختلال در زیرساخت‌های بانکی و پرداخت کشور است. یکی از درخواست‌های اصلی تولیدکنندگان، ثبات نرخ ارز است. اگر نرخ ارز پایدار و قابل‌پیش‌بینی باشد، امکان برنامه‌ریزی و توسعه کسب‌وکار فراهم می‌شود؛ در غیر این صورت، تولیدکنندگان متضرر می‌شوند .
رقابت ناسالم منجر به دامپینگ قیمتی، شکستن غیرمنطقی قیمت‌ها و ارائه تعهدات غیرواقعی شده است
وی همچنین اظهار کرد: از سوی دیگر، یکی از چالش‌های مهم، نبود همکاری بین تولیدکنندگان داخلی است. در همین رابطه پیشنهاد تشکیل یک ائتلاف یا گروه مشترک برای هماهنگی و تقسیم عادلانه بازار بین شرکت‌های تامین کننده سخت‌افزار بانکی مطرح شد، اما به دلیل رویکرد رقابتی برخی شرکت‌ها، این همکاری به نتیجه نرسید. رقابت ناسالم منجر به دامپینگ قیمتی، شکستن غیرمنطقی قیمت‌ها و ارائه تعهدات غیرواقعی شده است. برای مثال، در مناقصات اخیر، دوره گارانتی برخی شرکت‌های رقیب که پیش‌تر یک‌ساله بود، به سه سال افزایش یافت. این موضوع باتوجه‌به عمر مفید سه‌ساله دستگاه‌های کارتخوان در دنیا، عملاً سود تولیدکننده را از بین می‌برد و هزینه‌های سنگینی به شرکت‌ها تحمیل می‌کند. همچنین توسط همان شرکت‌ها تعهداتی مانند «تحویل فوری» بدون پشتوانه واقعی داده می‌شود که در نهایت یا اجرا نمی‌شود یا به تأخیر می‌انجامد. این رقابت ناسالم نه‌تنها به زیان تولیدکنندگان، بلکه به زیان مشتریان نیز هست، زیرا کیفیت خدمات و ثبات عرضه کاهش پیدا می‌کند. علی‌رغم تلاش‌ها برای ایجاد همکاری و توافق بین تولیدکنندگان، فضای مشارکت و کار تیمی در این حوزه شکل نگرفته و همین امر موجب تضعیف صنعت و بازار شده است.
بین ۲ تا ۳ میلیون دستگاه کارتخوان 2G در کشور فعال است
سپهری دررابطه با ازکارافتادن کارت‌خوان‌های 2G پس از جنگ ۱۲ روزه به عصربانک گفت: در حوزه امنیت شبکه، پروتکل 2G (GSM) به‌ویژه نسخه‌های A5/0 و A5/1 دارای ضعف‌های جدی در تبادل داده و شنود هستند. نسخه A5/2 نیز مدت‌هاست منسوخ شده و تنها نسخه نسبتاً امن‌تر، A5/3 است. تصمیم اخیر مبنی بر حذف کامل 2G می‌تواند مشکلاتی به وجود آورد؛ زیرا ارتقای BTSها در مناطق غیرشهری به 4G یا 3G بسیار پرهزینه و در کوتاه‌مدت غیرممکن است. از منظر شبکه پرداخت نیز برآورد می‌شود بین ۲ تا ۳ میلیون دستگاه کارتخوان 2G در کشور فعال باشند که با قطع این پروتکل از کار خواهند افتاد. این موضوع علاوه بر خسارات مالی برای تولیدکنندگان، موجب کاهش قابل‌توجه (20 تا 30 درصد) ظرفیت عملیاتی شبکه پرداخت خواهد شد.
شرکت تندرنور برای مقابله با این چالش دو راهکار فنی طراحی کرده است:
۱. تبدیل کارت‌خوان‌های سیار 2G به 4G با هزینه منطقی و کمتر از خرید دستگاه جدید.
۲. تبدیل کارت‌خوان‌های رومیزی (کانترتاپ) به سیار A5/3 یا 4G که امکان استفاده مجدد از دستگاه‌های موجود را فراهم می‌کند.
این اقدامات می‌تواند از بروز اختلال گسترده در شبکه پرداخت جلوگیری کرده و هزینه‌ها را برای فعالان صنعت به‌شدت کاهش دهد.
آغاز پروژه نسل جدید دستگاه‌های پرداخت کیوآر با همکاری تندرنور و بلوبانک
او در پایان توضیح داد: برنامه آتی ما در غالب یک همکاری با بلوبانک و پروژه نوآورانه‌ای در حوزه پرداخت خواهد بود. این پروژه بر پایه طراحی و ارائه نسل جدید دستگاه‌های پرداخت کیوآر (QR Payment)است که با هدف ترویج فرهنگ پرداخت بارکدی و کیوآری میان پذیرندگان و مشتریان اجرا می‌شود. این روش پرداخت علاوه بر سهولت استفاده، هزینه بسیار کمتری بر شبکه پرداخت تحمیل می‌کند؛ زیرا دستگاه‌ها ارزان‌تر هستند، پروتکل‌های ارتباطی ساده‌تر عمل می‌کنند و بخش عمده فرایند از طریق اپلیکیشن موبایلی مشتری انجام می‌شود.