چرا طلا در سال ۲۰۲۵ از بیتکوین محبوب تر شد؟
با وجود انتظارها برای رشد چشمگیر بیتکوین پس از راهاندازی ETFهای اسپات در اوایل سال ۲۰۲۴، این ارز دیجیتال در دو سال اخیر حدود ۱۲ درصد کاهش یافته، درحالیکه قیمت طلا در همان بازه زمانی ۵۸ درصد افزایش یافته است. این تفاوت قابلتوجه در عملکرد نشان میدهد که بیتکوین هنوز برای سرمایهگذاران نهادی و بانکهای مرکزی، داراییای به اندازه کافی قابل اعتماد نیست.
علت اصلی برتری طلا نه صرفا به نوسانات یا عدم قطعیتهای قانونی مرتبط است، بلکه به ساختار، زیرساخت و سابقه تاریخی آن بازمیگردد. طلا از قرنها اعتماد و شبکههای مالی تثبیتشده برخوردار است؛ حسابهای طلا در بانکهای مرکزی برقرار هستند و در تجارت بینالمللی نیز نقش واقعی دارند. به عنوان مثال، برخی کشورهای عضو گروه بریکس مانند چین، هند و روسیه، افزایش ذخایر طلای خود را دنبال کرده و حتی برای تسویه معاملات نفتی از آن استفاده میکنند؛ نقش عملیاتی که بیتکوین هنوز قادر به ایفا کردن آن نیست.
بیتکوین هنوز خارج از سیستمهای سنتی مالی قرار دارد و بسیاری از بانکها و نهادهای سرمایهگذاری بزرگ هنوز به طور مستقیم از آن استفاده نمیکنند. این دارایی دیجیتال، بهرغم طراحی غیرمتمرکز و بدون مرز خود، هنوز در معاملات بینالمللی و کاربردهای واقعی محدود است و نهادهای بزرگ نتوانستهاند جایگاهی عملیاتی برای آن تعریف کنند. در مقابل، طلا نه تنها به عنوان یک ذخیره ارزش بلکه به عنوان ابزار تجارت واقعی و مورد اعتماد دولتها و بانکهای مرکزی باقی مانده است.
کاهش اخیر قیمت بیتکوین بیش از آنکه ناشی از تغییر احساسات سرمایهگذاران باشد، به فشارهای نقدینگی جهانی مرتبط است. کاهش هزینهها و تاخیر در پرداختهای خزانهداری آمریکا باعث محدود شدن جریان پول در سیستم شده و بیتکوین بهخاطر ساختار اهرمی خود نسبت به این محدودیتها حساسیت بیشتری دارد. طلا، به دلیل سابقه طولانی، نقدشوندگی بالا و پذیرش جهانی، توانسته از این شرایط بهره ببرد و رشد مداومی را تجربه کند.
از سوی دیگر، اعتماد نهادی و زیرساختهای موجود برای طلا، مزیت دیگری برای این دارایی ایجاد میکند. بانکها و صندوقهای سرمایهگذاری، حسابهای طلا دارند و از شبکههای مالی و بیمهای گسترده برای مدیریت ریسک و نگهداری آن استفاده میکنند. بیتکوین هنوز در حال گذر از مراحل توسعه و تثبیت است و نهادهای بزرگ و بانکهای مرکزی برای سرمایهگذاری یا معاملات کلان، هنوز تمایلی به پذیرش کامل آن ندارند.
به همین دلایل، در حال حاضر طلا نه تنها در قیمت، بلکه در اعتماد و کاربرد عملیاتی، از بیتکوین پیشی گرفته است. برای نهادهای بزرگ و سرمایهگذاران نهادی، طلا همچنان گزینهای مطمئنتر برای ذخیره ارزش و تجارت بینالمللی محسوب میشود. بیتکوین هنوز جوان و در حال توسعه است و نمیتواند جایگزین جایگاه تثبیتشده طلا در ساختارهای مالی و تجاری شود، هرچند که پتانسیل رشد و تحول آن برای آینده همچنان باقی است.
اگر بخواهیم روندهای جاری را بررسی کنیم، روشن است که بیتکوین به زمان بیشتری نیاز دارد تا اعتماد نهادی و پذیرش گستردهای مشابه طلا پیدا کند. در شرایط فعلی، طلا همچنان دارایی امن، قابل اعتماد و با کاربرد واقعی در معاملات بینالمللی است و بیتکوین برای رسیدن به چنین جایگاهی باید چالشهای زیرساختی، عملیاتی و قانونی خود را پشت سر بگذارد. این وضعیت نشان میدهد که برای نهادها و دولتها، طلا هنوز پادشاه بازارهای امن است و بیتکوین، علیرغم جذابیتهای فناورانه و نوآورانه، هنوز در جایگاه یک رقیب واقعی قرار ندارد.
/دنیای اقتصاد