با مهاجرت به EMV، چه تغییراتی در اکوسیستم پرداخت اتفاق می‌افتد؟
عصر بانک؛ بحث EMV و سیاستگذاری در مهاجرت به آن به عنوان یک ضرورت و پیشران در بحث سرویس های نوین بانکی، محور پنلی با حضور متخصصان این حوزه بود که در هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت برگزار شد. در ابتدای این پنل خانم هلن بریسون، معاون توسعه کسب و کار بانکداری و پرداخت شرکت جمالتو فرانسه، در مورد میزان توسعه EMV در سطح جهان و لزوم مهاجرت به آن به عنوان پیش نیازی در حوزه سرویس‌های نوین بانکی ارائه موضوع داشتند. ایشان اشاره کردند که در سال 2017، تعداد 7 میلیارد کارت EMV تولید شده است که نسبت به سال گذشته رشد حدود 2 میلیاردی داشته است. هلن بریسون اشاره کرد که برای ارائه سرویس‌های نوین بانکی در حوزه پرداخت اعم از پرداخت برون خط، پرداخت امن مبتنی بر موبایل، پرداخت‌های Tap&go، احراز هویت مبتنی بر بیومتریک و نظایر آن، زیرساخت EMV بسیار ضروری است.
مدیریت این پنل را نوش‌آفرین مومن واقفی معاون ریسک و امنیت اطلاعات شرکت خدمات انفورماتیک به عهده داشت. در این نشست داوود محمد بیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، مهدی نظری معاون توسعه محصول شرکت توسن، علی سیفی مدیر سیستم‌های کارت شرکت خدمات انفورماتیک و خانم هلن بریسون حضور داشتند.
در ابتدای پنل مومن واقفی در مورد ضرورت بحث EMV اشاره کرد که هر چند انگیزه اصلی پیدایش EMV در دنیا روند افزایش تقلب‌های بانکی و امکان جعل کارت‌ها بوده است و اولین مزیت استفاده از کارت‌های مبتنی بر EMV را می‌توان افزایش امنیت زیرساخت انجام تراکنش در شبکه و کاهش تقلب دانست، اما در ایران در حال حاضر بزرگترین ریسک اکوسیستم پرداخت کشور، نه بحث امکان کپی و جعل کارت‌ها، بلکه بحث Online بودن همه تراکنش های پرداخت است. بنابراین یکی از دلایل مهم دیگر در ایران جهت پرداختن به EMV، پشتیبانی از امکان انجام تراکنش‌های برون‌خط یا Offline در شبکه پرداخت کشوراست. بحث دیگر این است که اکوسیستم پرداخت کشور مشابه یک شبکه حلقه بسته در مقیاس بزرگ است و امکان پذیرش کارت‌هایی از شبکه‌های خارجی وجود ندارد. امکان ایجاد قابلیت تعامل پذیری یا Interoperability چه در داخل اکوسیستم و چه در اتصال به شبکه‌های بین‌المللی پرداخت انگیزه مهم دیگری برای بهره‌مندی از EMV است. علاوه بر موارد مذکور، از دلایل مهم دیگر برای اکوسیستم پرداخت ایران، بهره‌مندی از سرویس‌های نوین بانکی نظیر پرداخت همراه مبتنی بر توکنیزاسیون است که با فرض زیرساخت EMV معنی می‌یابد.
در ادامه پنل موضوعات نظیر نقشه راه بانک مرکزی در استقرار EMV، مطرح شد که محمدبیگی اشاره کرد که ارائه هر محصول یا خدمت جدیدی در شبکه بانکی توجه به نیازها را می‌طلبد، در سال 1383 الزام از سوی بانک مرکزی مطرح شد اما نیاز بازار نادیده انگاشته شد. انگیزه‌های کنونی نظام بانکی برای سرمایه‌گذاری در این چارچوب با دهه 70 و 80 متفاوت است. آن زمان تنها بحث تقلب مطرح بود اما الان این‌طور نیست. درایورهای اصلی و شرایط پرداخت ما تغییر یافته و باید برای آن برنامه‌ریزی کنیم. سال 1394 حدود یک سال در بانک مرکزی برای این موضوع برنامه‌ریزی شد و امیدوارم بتوانیم چارچوب پرداخت خود را با یک سری ملاحظات ایجاد کنیم. ما در حوزه موبایل به شدت دچار آشفتگی هستیم و کشور در این زمینه نیاز به الگوهای بومی دارد. محمدبیگی اشاره کرد برنامه ریزی در مورد ارائه مستندات EMV برای مرداد سال آینده انجام شده است و امیدوارم نیمه دوم سال آینده در حوزه پرداخت برنامه‌ریزی برای اجرا و پیاده‌سازی داشته باشیم.
در پاسخ به سوال مومن واقفی در مورد اینکه در مهاجرت EMV در اکوسیستم پرداخت چه تغییراتی را شاهد خواهیم بود، علی سیفی بیان نمود، برای هر کاری باید برنامه‌ای وجود داشته باشد. پیاده‌سازیEMV چند سالی زمان می‌برد. اگر فرض شود امسال این مهاجرت در کشور ما آغاز شود دو تا سه سال این کار زمان می‌برد. اصل این بازی قوانین آن است. سیفی اشاره کرد که کل اکوسیستم در حوزه پذیرندگی و صادرکنندگی و زیرساخت پرداخت تغییر خواهد کرد.
در پاسخ به سوال مومن واقفی درمورد هزینه مهاجرت بهEMV و استراتژی مهاجرت بصورت تدریجی، مهدی نظری اشاره کرد وقتی درباره مهاجرت EMV صحبت می‌کنیم، این موضوع در کوتاه مدت اتفاق نمی‌افتد و می‌توانیم به‌صورت تدریجی این کار را جلو ببریم. ما نیاز نداریم کلیه ابزارهای کارتی از حالت مغناطیسی خارج شوند. بنابراین هزینه‌ها باید بر اساس تغییراتی که انجام می‌دهیم محاسبه شوند. ما یک سری تغییرات داریم که شرکت‌های PSP باید برای این تغییرات برنامه‌ریزی کنند. در سوییچ پذیرنده به لحاظ اطلاعاتی که باید تغییر کند تغییراتی لازم دارد و ما روی پرداخت‌های آفلاین هم باید کار کنیم. مانند هر پروژه تدریجی می‌توانیم این هزینه‌ها را به‌صورت تدریجی مدیریت کنیم و نیازی به تغییر یکباره برای همه کارت‌های مگنت نیست.
در جمع بندی این پنل مومن واقفی اشاره کرد که برنامه مهاجرت به زیرساخت جدید، بدون شفاف سازی لزوم و نحوه انجام تغییر برای همه ذینفعان اکوسیستم، برنامه‌ی موفقی نخواهد بود. در دنیا دلیل اصلی مهاجرت به EMV امنیت بوده است اما به نظر می‌رسد در کشور ما خاستگاه این نیاز قابلیت تعامل پذیری و نیز پیدایش سرویس های نوین بانکی در صنعت پرداخت است، زیرا در سرویس‌های جدید و نوآوری های حوزه پرداخت در سطح جهانی، وجود زیرساخت EMV یک پیش فرض طراحی در نظر گرفته شده است. ما در کشور در بعد فنی به نوعی با استانداردگریزی و امنیت گریزی مواجه هستیم. به عبارت دیگر ظاهرا حاضریم هر کاری انجام داده ولی چرخ اختراع شده را استفاده نکنیم. باید بپذیریم که دنیا به دلیل تنوع طلبی و بیکاری به دنبال بحث‌هایی مانند EMV و PCI نرفته است و آن‌ها هم شاید به اندازه ما حداقل‌هایی از کسب و کار و تجربه مشتری و غیره را درک میکنند. ما در کشور علاقه‌مند به کلمات مد شده در فناوری هستیم و همگی به شدت نوآور و حامی نوآوری هستیم اما نمی دانیم که نبود زیرساخت‌هایی این چنین باعث کاهش سرعت حرکت ما در بحث‌های نو آوری می‌گردد. چرا که تنها در جاده‌ای ایمن و استاندارد می توان با سرعت حرکت کرد. واقفی اظهار امیدواری کرد که حرکت جدی آغاز شده از سمت بانک مرکزی این بار از طرف همه ذینفعان پشتیبانی خواهد شد. باید تلاش کنیم جهانی فکر کنیم تا در ادامه مسیر هم بتوانیم همگام با جهان حرکت کنیم.