29 بانک ایرانی در حال استفاده از سوئیفت / اصرار بر باز نبودن سوئیفت با چه هدفی است؟
عصر بانک؛ اتصال مجدد به سوئیفت و برقراری ارتباط بانک های ایران به شبکه بین المللی ارتباطات بانکی جهانی طی چند ماهی که از آغاز اجرای برجام گذشته، یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعاتی بوده است که منتقدان دولت تلاش دارند با تشکیک و تردید در آن، دستاوردهای اقتصادی برجام را زیر سؤال ببرند.
مسئولان و مدیران دولت و بانک مرکزی نیز بارها و بارها و با ادبیات مختلف توضیح داده اند که معنا و مراحل اتصال به سوئیفت چیست اما منتقدان همچنان بر مواضع خود پافشاری می کنند!
نخستین بار این رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بود که در همایش تخصصی «فاینانس یورو» خطاب به بانکداران اروپایی از بازگشایی سوئیفت خبرداد.
سوئیفت طی اطلاعیه ای رسمی در 27 دی ماه اعلام کرد « کلیه بانکهای ایرانی که از فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا خارج شدهاند، میتوانند با طیکردن روند معمول مجدداً به سوئیفت متصل و از خدمات پیامرسانی مالی این شرکت بهرهمند شوند».
در بیانیه سوئیفت همچنین به مصوبه شورای اتحادیه اروپا در خصوص اجرای چارچوبهای قانونی برداشتن تحریمهای مالی و اقتصادی آن اتحادیه علیه ایران در روز 26 دی ماه 94 اشاره شده بود.
این اطلاعیه پس از آن صادرشد که بنا بر اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، هیات دیپلماتیک و بانک مرکزی کشورمان با مسئولان اتحادیه اروپا و «سوئیفت»، مذاکرات فشرده ای داشتند و پیرو همین مذاکرات، بلافاصله پس از اعلام اجرایی شدن برجام، «سوئیفت» طی یک خبر رسمی در تارگاه خود، لغو تحریم برای بانک های ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور را اعلام کرد.
در این مذاکرات بر 4 نکته کلیدی تاکید و درباره همگی آنها توافق شد؛ این نکات عبارت بودند از« اعلام رسمی لغو تحریم ها توسط سوییفت و ورود بانک های ایرانی به سیستم پیام مالی بین المللی، اتصال بدون تبعیض برای بانک های ایرانی و شعب و نمایندگی های آنها در داخل و خارج از کشور،اتصال گروهی و سریع بانک های لغو عضویت شده به سوییفت و بازپرداخت و رفع مسدودی بستانکاری بانک ها از سوییفت».
بعد از اعلام این توافق رئیس کل بانک مرکزی مجددا گفت: « سوئیفت بانکهای تحریمی تا یکشنبه یعنی 11 بهمن ماه برقرار میشود».
ولی اله سیف گفت: « سوئیفت در کشور ما به طور کامل قطع نشده بود و فقط شامل بانک های تحریمی بود که آن هم حداکثر تا یکشنبه هفته آینده برقرار می شود. بحث های فنی برقراری سوئیفت باقیمانده است که تا یکشنبه هفته آینده حل و فصل خواهد شد».
وعده سیف درست از آب درآمد و دقیقا ساعت 24 روز 12 بهمن ماه اتصال بانک های ایرانی به سوئیفت برقرارشد.
به عبارت دیگر همانطور که رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده بود 9 بانک ایرانی تا آن روز به شبکه سوئیفت متصل شدند. بر این اساس اکنون در کنار بانک مرکزی، بانک های تجارت، ملی،ملت، صنعت و معدن، پست بانک، سپه، توسعه صادرات و بانک رفاه به سوئیفت متصل شدند.
با وجود این سخنان و تأکیدات فراوان مقامات بانک مرکزی در مورد اتصال سوئیفت، منتقدان همچنان اصرار داشتند تا این واقعیت را انکار کنند. در همین راستا اما انتشار سند اتصال بانک های ایرانی به سوئیفت بر گفته های مسئولان دولتی مهر تأیید زد.
با وجود انتشار آن اسناد اما برخی رسانه و بعضا اعضای اتاق بازرگانی همچنان با رد برقراری ارتباط از طریق سوئیفت بر بسته بودن این خط ارتباطی بین بانک های ایرانی و خارجی اصرار دارند.
تا جایی که این بار حمید بعیدی نژاد دبیرکل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت خارجه در واکنش به برخی تحلیل ها و گزارش ها با توجه به اظهارات اخیر رییس جمهوری اتریش در مورد لغو تحریم سوئیفت با تاکید بر لغو تحریم سویفت توضیحاتی را ارایه داد.
وی پنجشنبه شب در کانال تلگرامی خود نوشت: باز هم سوئیفت! ظاهرا این قضیه سوئیفت برای برخی از رسانه ها پایانی ندارد.
علیرغم تاکیدات مسؤولین بانکهای ایرانی و بالاتر از همه اعلام ریاست کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که همین الان بانکهای مختلف ایرانی به سوئیفت وصل شده اند، این بار دوباره برخی با استناد به صحبتهای رئیس جمهور اتریش ادعا کرده اند که اعلام وصل شدن سوئیفت توسط مقامات رسمی کشور نادرست و ادعای کذب است.
این موضوع را هم متاسفانه باید از خصوصیات فرهنگی و سیاسی کشورهای مثل ما دانست که برخی میتوانند یک امر کاملا روشن و بدیهی مسلم را که موضوعی عینی و قابل راستی آزمایی است نفی کنند.
بازدید از اتاق سوئیفت بانک مرکزی برای اطمینان رسانه ها از صحت این ادعا
صبح امروز در مراسم بازدید خبرنگاران از اتاق سوئیفت بانک مرکزی، حسین یعقوبی، مدیر کل بینالملل بانک مرکزی گفت: گشایش اعتبار و السیبانکها آغاز شده و براساس درخواست مشتری پیامها به بانک کارگزار مخابره میشود و در حال حاضر 300 رابطه کارگزاری خارجی با اتصال سوئیفت برقرار شده است.
این مقام مسئول در بانک مرکزی گفت: در برخی رسانه ها به دلیل فقدان آگاهی کامل روابط کارگزاری بانکها، حواله و گشایش اعتبار اسنادی را با یک ابزار پرداخت بانکی و ارتباطی مثل سوئیفت اشتباه میگیرند، این در حالی است که سوئیفت یک سیستم است و مخفف جامعه جهانی ارتباطات مالی. سوئیفت ابزار رسانه ای مثل تلفن است که در اختیار بانک قرار می گیرد تا ارتباط بانکی با شبکه برقرار شود، در اصل سوئیفت ابزار مخابراتی و ارتباطاتی است. سوئیفت فینفسه گرهگشا در ایجاد روابط کارگزاری و ارائه خدمات نیست.
یعقوبی اضافه کرد: آنچه برای بانکها مهم است، ایجاد روابط بانکی با کارگزاران بانکی در دنیا است. یک بانک باید قبل از برقراری ارتباط مطالعه داشته باشد و پس از آن باید روابط را به مرحله اجرا درآورد که در این زمینه پیام های مالی مخابره می شود. باید تمامی زمینه ها فراهم باشد تا سوئیفت مخابره شود. این امکان وجود دارد که همه به شبکه سوئیفت وصل باشند اما امکان برقراری ارتباط وجود نداشته باشد.
یعقوبی خاطر نشان کرد: گشایش اعتبار و السی بانکها آغاز شده و براساس درخواست مشتری پیامها به بانک کارگزار مخابره میشود.
بعد از برجام 29 بانک ایرانی 300 رابطه کارگزاری خارجی از طریق سوئیفت ایجاد کردهاند.
وی گفت: در واقع در صورتی که شبکه سوئیفت وصل باشد، اما روابط کارگزاری بین دو بانک ایرانی و خارجی صورت نگیرد در عمل هیچ اقدامی نمیتوان کرد.
وی با بیان اینکه سوئیفت از آثار مثبت برجام بود، گفت: بانک مرکزی در زمان تحریمها از سوئیفت محروم بود اما پس از برجام سوئیفت برقرار شده به گونهای که دو واحد اداره بینالملل بانک مرکزی و اداره عملیات ارزی مشغول این فعالیت هستند.
وی گفت: با توسعه شبکه بانکی جهانی هزینههای کشور کاسته شده و تلاش ما گسترش این رویه است.
یعقوبی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر چند رابطه کارگزاری خارجی برقرار شده گفت: 300 رابطه کارگزاری آغاز شده است این درحالی است که پیش از تحریمها تعداد آن به اندازه انگشتان دست بود.
وی همچنین در مورد انتقادات اهالی اتاق بازرگانی در مورد عدم اتصال سوئیفت خاطر نشان کرد: در جریان تحریمها هم روابط کارگزاری وجود داشت اما محدود و با هزینههای بالا بود. در صورتی که تجار و بازرگانان ایرانی از طریق بانکهای ایرانی که روابط کارگزاری با بانکهای خارجی برقرار کردهاند و هیچ مانعی برای انتقال وجه نیست.
وی گفت: امور بانکی و بینالمللی در ادبیات بانکی محرمانه است و جزء اسرار مشتری محسوب میشود اما در حال حاضر حساب ما در بانک مرکزی ایتالیا فعال شده و بستانکار هستیم و 29 بانک ایرانی به صورت زنده متصل به شبکه سوئیفت است.
تحریم دلار ارتباطی به سوئیفت ندارد
مدیر کل بینالملل بانک مرکزی گفت: بیزینسهای دلاری و حوالهها مربوط به تحریمهای اولیه هستند که ربطی به بحثهای هستهای نداشتند.
حسین یعقوبی مدیر کل بینالملل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه پس از برجام ایران با کدام بانکهای جدید ارتباط برقرار کرده است اظهار داشت: عمدتا این بانکها اروپایی هستند و ما موفق شدیم با بانکهای ایتالیا و اتریش ارتباط برقرار کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا شما با بانکهای درجه یک اروپایی ارتباط برقرار کردهاید گفت: بله براساس دستورالعمل جدید ما اجازه ارتباط با بانکهای کوچک خارجی را نداریم.
وی ادامه داد: بسیاری از بانکهایی که در حال حاضر با ایران در ارتباطند در سالهای 80 تا 81 ارتباطشان قطع بود و اما در حال حاضر پس از برجام فضا بهتر شده است.
وی همچنین در مورد موضوع حوالههای دلاری گفت: بیزینسهای دلاری و حوالهها مربوط به تحریمهای اولیه هستند که ربطی به بحثهای هستهای نداشتند اما ما مذاکراتی برای گشایش این نوع حوالهها نیز کردهایم اما با کشورهایی مانند سوئیس حسابهای فعال به یورو داریم.
وی در خاتمه گفت: با توجه به فرصتهای جدید سرمایهگذاری در ایران بسیاری از بانکها برای برقراری ارتباط با کشور ما ابراز علاقه کردهاند.
مدیر بین الملل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گفت، پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) ، روابط کارگزاری و بانکی با بانک های جدید اروپا در ایتالیا و اتریش برقرار شده است.
سوئیفت نسخه یک و دو ندارد/ همه بانک های ایرانی از آخرین نسخه سوئیفت برخوردارند
همچنین محمود زیبایی رئیس گروه توسعه و امنیت اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی گفت: سوئیفت نسخه (ورژن) یک و دو ندارد و تنها نسخه آن «هفت» است و همه بانک های ایران هم اکنون از آخرین نسخه سوئیفت استفاده می کنند.
3900 پیام از طریق بانک ملی در بستر سوئیفت انجام شده است
غلامرضا پناهی عضو هیأت مدیره و معاون بین الملل بانک ملی نیز در حاشیه مراسم نمایش عملیات سوئیفت در محل بانک ملی در جمع خبرنگاران گفت: از 26 دی ماه حدود 3900 پیام سوئیفت بین بانک ملی در 62 کارگزاری این بانک در خارج کشور تبادل شده است.
وی با بیان اینکه سوئیفت پس از تحریم ها برای برقراری ارتباط پیش قدم شد، اما اتصال مجدد به این سامانه نیازمند طی شدن مراحلی است، افزود: ارتباط سوئیفت و امکان نقل و انتقال وجوه هم اکنون فراهم است و همه حساب های ما در خارج از کشور آمادگی انتقال وجوه از خارج به داخل و بالعکس را دارند. به طور نمونه، اکنون پیام حواله از بزرگ ترین بانک ژاپن و به نام شخص را بدون واسطه دریافت کرده ایم.
پناهی گفت: همه واحدهای بانک ملی آماده اند وجوه افراد را در مواردی که کارگزاری وجود دارد به داخل انتقال دهند؛ همچنین امکان ارسال وجوه نیز فراهم است.
پناهی در پاسخ به سوال خبرآنلاین مبنی بر چرایی عدم اطلاع برخی تجار و بازرگانان ایرانی از برقراری ارتباط سوئیفت گفت: ما از مدتها پیش اعلام کردهایم که کسانی که نیاز به انتقال وجوه دارند با مراجعه به بانک های ایرانی و اطلاع از کارگزاران آن بانک ها در خارج از کشور به راحتی می توانند وجوه خود را از داخل به خارج از کشور و بالعکس منتقل کنند و مشکلی در این رابطه وجود ندارد.
به گفته پناهی دانشجویان و کسانی که نیاز به نقل و انتقال ارز دارند هم از این طریق به راحتی می توانند مشکل خود را مرتفع کرده و تبادل مالی داشته باشند.
وی در ادامه گفت: به طور مثال امروز صبح شخصی با مراجعه به یکی از بانک هایی که رابطه کارگزاری با بانک های ایرانی دارد متقاضی انتقال وجهی به ایران با ارز ژاپن شد که این حواله به راحتی از طریق سوئیفت انجام شد و مبالغ این شخص به بانک ایرانی منتقل شد.
انتقال وجه از طریق سوئیفت در روز روشن، جلوی چشم خبرنگاران
گفتنی است بانک ملی با انجام یک تراکنش آزمایشی، انتقال وجه از طریق سوئیفت به یکی از شعب خود در امارات را در حضور خبرنگاران به نمایش گذاشت و کلیه مراحل سه گانه اینجام این تراکنش توسط خبرنگاران مشاهده شد.
مریم یعقوبی
/خبرآنلاین