چالش‌های معماری سازمانی در بانک‌های ایرانی
یکی از مهمترین و بزرگترین بازارهای خدمات مشتریان معماری سازمانی در جهان، بانک‌ها و بازیگران اکوسیستم بانکی هستند.
عصر بانک؛الگوی معماری سازمانی در ایران با الگویی که در دنیا وجود دارد متفاوت است. در کشور ما بیشتر مشتریان معماری سازمانی، دستگاه‌های دولتی هستند اما در دنیا بزرگترین مشتریان خدمات معماری سازمانی را صنایعی مانند بانک، بیمه و خدمات مالی و مبتنی بر دیتا و سرویس، تشکیل می‌دهند.
به همین بهانه، دیروز چهارشنبه، نشستی با موضوع بررسی وضعیت و چالش‌های توسعه معماری سازمانی بانک‌های کشور، در دانشگاه شریف و با حضور صاحب‌نظران و علاقه مندان این حوزه برگزار شد.
در ابتدای این نشست، خانم محمد پور مدیر گروه توسعه محصولات جدید شرکت سداد گفت: حرکت به سمت انقلاب چهارم صنعتی چند سال است که اتفاق افتاده و طبیعتا این حرکت در بانک‌ها نیز تسری پیدا کرده است.این حرکت منجر به ظهور و بروز تکنولوژی‌های جدید شده است و بانک‌ها نیز مانند سایر صنایع به این فکر افتادند که باید تغییراتی در مدل‌های کسب و کار خود و نوع تعامل شان با مشتریان ایجاد کنند و اگر این اتفاق نیافتد، بانک‌های ما در آینده شاید حرفی برای گفتن نداشته باشند.
وی افزود: در بانکداری‌های نوین بحث یک اکوسیستم بانکی مطرح نسیت و ما با کسب و کارهای مختلفی درگیر هستیم.
در ادامه مهدیه نوروزیان، معاون برنامه ریزی و توسعه داتین افزود: اگر ما بخواهیم به چشم اندازی که تحول دیجیتال در صنعت بانکداری ترسیم می‌کند نگاه کنیم و براساس آن به این سوال پاسخ دهیم که ما به چه میزان توانمند شده‌ایم که به سمت تحول دیجیتال حرکت کنیم و نقشه راه برای آن تدوین کنیم و گام‌های اجرایی به آن سمت برداریم، نیازمند این هستیم که در ساختار، شناخت و تصمیم گیری بانک‌ها تحولی صورت دهیم.
وی گفت: اگر در هر یک از این حوزه‌ها نتوانیم تحولی را در وضعیتی که امروز بانک‌های ایران دارند ایجاد کنیم، بعید است بتوانیم خدمت یا تحولی از جنس تحول دیجیتال را رقم بزنیم.
در این نشست مهدیه نوروزیان با بیان اینکه بدون معماری سازمانی تصمیم گیری دیجیتالی ممکن نیست، عنوان کرد: مدیران ارشد بانک‌ها اولین کسانی هستند که باید نگرش‌شان نسبت به این موضوع تغییر کند و به لزوم، اهمیت و جایگاه معماری سازمانی واقف شوند.
در ادامه روحانی، عضو هیات مدیره شرکت ناواکو گفت: در ایران هیچ بانکی بخش جداگانه‌ای برای مدیریت معماری سازمانی ندارد. در این حوزه بعضا پروژه‌هایی تعریف می‌شود ولی پروژه‌ها به شکلی است که با رویکرد مدیران تغییر می‌یابند.
همچنین نعمتیان معاون مرکز پژوهش‌های بانک کشاورزی اظهار داشت: ما در بانک کشاورزی قضیه معماری سازمانی را از دو قسمت بررسی کردیم که یکی جنبه مستند سازی و دیگری جنبه اجرا است. در جنبه مستندسازی بیشتر جنبه‌های کسب و کاری، ساختاری و منابع انسانی مطرح می‌شود. هر گاه صحبت از مشکلات معماری سازمانی به میان می‌آید، بیشتر مسایل کسب و کاری مد نظر است و بحث‌های الکترونیکی خیلی مطرح نیست.
همچنین زارعی، مدیر پروژه طرح تحول فناوری اطلاعات بانک پارسیان در مورد مشکلات پروژه‌های معماری بیان کرد: بسیاری از سازمان‌ها وارد پروژه‌های معماری سازمانی نمی‌شوند به این دلیل که ماهیت پروژه‌ها دارای مشکلاتی است. اولین مشکل این است که بسیاری از سازمان‌ها نگران هستند این پروژه‌های معماری به یک برگ کاغذ تبدیل شود و در داخل کتابخانه‌ها بماند و موجب ارزش برای سازمان نشود.
وی افزود: معماری سازمانی نیاز به صبر و حوصله دارد اما ما در داخل کشور به دنبال پروژه‌های زود بازده هستیم و به دنبال برنامه ریزی استراتژیک و راهبردی نیستیم و هیچ وقت برای 5 یا 10 سال آینده برنامه ریزی نمی‌کنیم. همچنین مدیرانی بانک‌ها ثبات ندارند و به همین به دنبال پروژه‌های این چنینی نیستند.
زارعی به دیگر مشکلات پروژه‌های معماری اشاره کرد و ادامه داد: پیچیدگی پروژه‌های سازمانی از دیگر مشکلات این پروژه است. در معماری سازمانی هم باید نگاه بیزینسی وجود داشته باشد و هم باید اپلیکیشن، دیتا، زیر ساخت و همه ابعاد سازمان را در نظر گرفت و معمولا سازمان‌ها دارای توانایی‌های این چنینی نیستند.
وی سه پیشنهاد را برای بهتر شدن مسیر معماری سازمانی بر شمرد و گفت: در کنار پروژه‌های معماری سازمانی که اجرا می‌کنیم و نگاه بلند مدت دارد، باید عنایت ویژه‌ای به پروژه‌های زود بازده داشته باشیم. نکته دوم این است که قطب نمای پروژه‌های معماری سازمانی IT نیست بلکه اهداف کسب و کاری از اهمیت برخوردار است.نکته سومی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که تکنولوژی مسایل سازمان را حل نمی‌کند بلکه باید نگاه جامعه نگر داشته باشیم.