فاصله بانکداری ایرانی با بانکداری دیجیتال مبتنی بر هوش مصنوعی در هند
امروزه در کشورهای مختلف دنیا، بانکها در حال استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای بهبود خدمات مشتریان و کاهش کلاهبرداری هستند.اما در ایران چطور؟
عصر بانک؛بانکداری دیجیتال و مفاهیمی مثل تحول دیجیتال، از موضوعات روز بانکداری در ایران و دنیا است. در مطلب پیش رو عصربانک، چند نمونه عملیاتی استفاده از تکنولوژی روز دنیا در بانکداری دیجیتال کشور هند را بررسی کرده است. این در حالی است که در بانک‌های ایرانی، از تکنولوژی‌های مدرن‌تری مانند یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و ربات‌های چت هوشمند خبری نیست.
بسیاری از مشتریان هندی اولین حضور خود را در اکوسیستم مالی دیجیتال تجربه می‌کنند. به دلیل کاهش استفاده از پول نقد، و رشد تعداد کاربران اینترنت و تلفن‌های هوشمند، غول‌های تکنولوژی مانند آمازون و فیس بوک نیز در حال ارائه‌ی راه حل‌های بانکداری دیجیتال با تمرکز بر دستگاه‌های موبایل در این کشور هستند.
در حالی است که استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در بانک‌های ایران به دلایل مختلفی از جمله پیچیدگی کسب تکنولوژی از ارائه کنندگان مطرح خارجی به دلیل تحریم‌ها، بسته بودن اکوسیستم بانکی کشور و عدم رقابت بین المللی، در حد شعار و در مرحله مطالعات مقدماتی است، بازیگران بانکداری دیجیتال در سراسر جهان از جمله هند در حال استفاده از تکنولوژی‌های یادگیری پیشرفته مانند هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (ML) برای شخصی‌سازی محصولاتشان و جذب کاربران به پلتفرم‌هایشان هستند. برای مثال هفتاد و پنج درصد از بانک‌های دارای دارایی بیش از 100 میلیارد دلار تاکنون AI را پیاده‌سازی کرده‌اند، و بانکها در همه‌ی سطوح به دنبال آن هستند.
این بانکها به میزان فزآینده‌ای بر AI و اتوماسیون، نه تنها برای امنیت پلتفرم‌ها و جریان عملیات دفاترشان، بلکه برای ارتقای خدماتی که به مشتریانشان ارائه می‌دهند، تاکید دارند.
موارد زیر کاربردهای مبارزه با کلاهبرداری توسط AI و این‌که چگونه تکنولوژی می‌تواند خدمات شخصی‌تری ارائه دهد را توضیح می‌دهد.
ربات‌های چت، هوش مصنوعی و شخصی‌سازی خدمات در بانکداری هند
امروزه مشتریان هندی به میزان فزآینده‌ای برای رفع نیازهای بانکی‌شان بر تلفن‌های هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی تکیه می‌کنند. برای مثال، ربات‌های چت هوشمند در مناطقی در حال استفاده هستند که شاهد رشد پایدار در طول چند سال گذشته بوده است.
بانک CICI هند دستیار مجازی مبتنی بر AI را با نام iPal در سال 2017 به بازار ارائه داد. این دستیار هر ماه تا 1.5 میلیون درخواست مشتری را پشتیبانی می‌کند. هم‌چنین بانک CICI از زمان توسعه‌اش عملکرد ربات چت خود را نیز توسعه داده است و حالا به کاربران امکان می‌دهد تا لوکیشن‌های ATM یا شعبه‌های نزدیک به خودشان را جست‌وجو کنند و سوالات بیش‌تری بپرسند.
iPal به میزان 90 درصد دقت دارد و این بانک در حال تجربه‌ی پردازش زبان طبیعی (NLP) برای افزایش این میزان است.
بانک‌های دیگر نیز در حال استفاده از ربات‌های چت هستند. بانک HDFC ربات چتی به نام EVA را در سال 2017 معرفی کرد. این ربات قادر به پردازش سوالات پایه بانکی است.
هم‌چنین برخی بانکها از ربات چت مسنجر فیس بوک استفاده می‌کنند که به مشتریان اجازه می‌دهد قبض‌هایشان را پرداخت کنند و رزروهایشان را انجام دهند. در ضمن بانک کوتاک میهاندرا یک نسخه ارتقا یافته از ربات چت کیا را وارد بازار کرد که از تکنولوژی مکالمه AI برای پاسخ به سوالات کاربران و تعامل با آن‌ها در کانال‌های متنوع استفاده می‌کند.
بیشتر بانک‌های هند، در بانکداری موبایلی‌شان از AI استفاده می‌کنند. قابل ذکر است که فقط 9 درصد از جمعیت شهری هند در سال 2015 به تلفن‌های همراه هوشمند دسترسی داشتند، اما این میزان امروزه به 25 درصد رسیده است. تخمین‌ها در مکان‌های مورد بررسی نشان می‌دهد که تعداد کاربران دستگاه‌های موبایلی تا سال 2022 به 829 میلیون یعنی حدود 60 درصد از جمعیت خواهد رسید. این بدین معنی است که ایجاد تجربه‌ی شخصی سازی در مقیاس، بزرگترین چالش بعدی بانکها خواهد بود، دلیل آن روی آوردن بیشتر مشتریان به تلفن همراهشان برای برآوردن نیازهای مالی‌شان است.
جلوگیری از کلاهبرداری و آینده بانکداری دیجیتال در هند
پیشرفت‌های بانکی دیجیتال مبتنی بر AI فقط محدود به ربات‌های چت که با مشتریان تعامل دارند نیست. تکنولوژی می‌تواند برای افزایش حفاظت در برابر کلاهبرداری و امنیت مشتریان هم استفاده شود و این امر در حال اهمیت یافتن در اکوسیستم مالی است.
استفاده از AI بیش از کارکنان انسانی برای اجرای فرآیندهای احراز هویت در برابر کلاهبرداران، به بانکها کمک می‌کند. بانک اکسیز از یک الگوریتم AI برای اعتباربخشی به چک‌های کاغذی استفاده می‌کند و به کارمند پشت باجه برای انجام آن نیازی ندارد. این تکنولوژی، امضای چک را برای جلوگیری از تغییرات یا نشانه‌هایی که حاکی از کلاهبرداری باشد و از دید انسان پنهان بماند، تحلیل می‌کند. دیگر بانکها از AI برای تطابق با قوانین بانکی در حال تحول در منطقه استفاده می‌کنند.
پیشرفت‌های اخیر نشان می‌دهد که بانکها در هند به خوبی همتایانشان در سراسر جهان به استفاده از AIبرای جلوگیری از کلاهبرداری ادامه خواهند داد، به علاوه گزارشی منتشر شده که نشان می‌دهد 48 درصد از بانک‌های سراسر جهان در حال برنامه‌ریزی برای افزایش بودجه امنیت سایبری تا 29 درصد در سال 2020 هستند. 69 درصد از بانکها گزارش دادند که AI برای متوقف کردن حملات سایبری حیاتی است، و با استفاده از چنین ابزارها و خدماتی حفاظت بهتری از داده‌های مشتریان انجام می‌شود.
امروزه خبرهای زیادی در مورد افزایش استفاده از AI در سراسر جهان از جمله در هند توسط بازیگران خدمات مالی شنیده می‌شود. این نشان می‌دهد که نقش تکنولوژی در نحوه‌ی تعامل بانکها با مشتریانشان در کانال‌های آنلاین و موبایلی نقشی اساسی است. در این مسیر امید است در بانکداری ایرانی نیز که از صنایع پیشرفته‌تر در مقایسه با دیگر صنایع کشور است و در استفاده از تکنولوژی پیش‌قدم بوده است، موضوعات روز بانکداری هرچه زودتر از مرحله مطالعاتی به مرحله عملیاتی برسد.