چرا برنامه‌ریزی مالی شخصی (PFP) مهم است؟
افزایش ثروت آرزوی همه انسان‌هاست و هیچ فرقی نمی‌کند که موقعیت فعلی‌شان چه باشد. ثروتمند می‌خواهد ثروتمندتر شود، فقیر می‌خواهد از نظر مالی تامین شود و در این میان افراد متوسط می‌خواهند از نردبان موفقیت تا جای ممکن بالا بروند. به‌رغم اینکه همه می‌خواهیم از آنچه هستیم ثروتمندتر باشیم، خیلی از ما در رسیدن به این هدف خسته می‌شویم و از فرصت‌های از دست رفته و فقدان کنترل بر سرنوشت مالی خود گلایه داریم.
برنامه‌ریزی مالی شخصی (PFP)
اما آنچه تعداد کمی از مردم درک می‌کنند این است که با کمی برنامه‌ریزی مشخص می‌شود که کلید به‌دست آوردن ثروت بیشتر، نزد خودمان بوده است. چرا برنامه‌ریزی مالی شخصی (PFP (Personal Financial Planning مهم است؟ امروزه اگر به میان مردم رفته و فهرستی ازخواسته‌ها و دغدغه‌هایشان تهیه کنیم، قطعا خواهیم دید که مسائل مادی و اقتصادی در جایگاه‌های برتر این فهرست قرار می‌گیرند. پول نقش مهمی در زندگی افراد بازی می‌کند و اهمیت زیادی در سطح شادمانی، رفاه و خرسندی افراد دارد. علاوه‌بر این اقتصاد تورم محور ایران، اهمیت این موضوع را در کشورمان دوچندان می‌کند.
با پاسخ دادن به سوالات زیر می‌توانیم بفهمیم که آیا ما نیاز به برنامه‌ریزی مالی شخصی داریم یا خیر. اگر بیش از 70 درصد پاسخ‌هایمان آری هست نیازی به ادامه این مبحث ندارید. آیا نیازهای حال و آینده مالی خودتون رو می‌شناسید؟ آیا اهداف مالی مشخصی دارید؟ آیا برنامه مالی مکتوبی دارید؟ آیا اهدافی برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری دارید؟ آیا به اهداف سال قبل خود رسیدید؟ آیا همه مخارج خودتان را مستند و فرصت‌های کاهش هزینه را بررسی کرده‌اید؟ آیا میزان پس‌انداز و سرمایه‌گذاری فعلی جوابگوی اهداف شما هست؟ آیا از درآمد فعلی و آتی راضی هستید؟ آیا برای شرایط اضطراری برنامه‌ای دارید؟ آیا از بیمه عمر استفاده می‌کنید و سوال‌هایی از این قبیل.
اگه به ادامه این مبحث علاقه‌مند هستید احتمالا مثل خیلی از افراد جامعه به‌دنبال تبدیل پاسخ خیر به آری در سوال‌هایی هستید که مطرح شدند. در دنیای پیچیده امروز تخصص‌محوری، نقش اصلی جوامع و کسب‌و‌کارها را ایفا می‌کند و از سویی دیگر، مشکلات اقتصادی کلان نظیر تورم، نابسامانی‌های ارزی و … نیز به سهم خود می‌تواند کیفیت زندگی هر یک از ما را به چالش بکشد. بنابراین آمادگی برای مواجهه با هر یک از این پدیده‌ها، نیاز به دانش مالی (سواد مالی) دارد؛ دانشی که علاوه‌بر آموزش مفاهیم اقتصادی مهم و حیاتی، اصلاح رفتارها و عادت‌های غلط مالی متداول، بتواند منجر به درست خرج کردن، درست پس‌انداز کردن و در نهایت درست سرمایه‌گذاری کردن شود. همه افراد نیازمند این هستند که بدانند چگونه باید در خرید کردن و خرج کردن پول‌هایشان درست‌تر عمل کنند. باید بدانند که پول‌هایشان را با هر حجمی که هست (چه خیلی کم و چه خیلی زیاد) چگونه و در قالب کدام دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
برخی افراد تصور می‌کنند که برنامه‌ریزی مالی صرفا برای افرادی است که از لحاظ اقتصادی در شرایط مساعدی قرار ندارند و از سویی دیگر برخی گمان می‌کنند که برنامه‌ریزی مالی را فقط افرادی می‌توانند استفاده کنند که درآمدشان بیشتر از هزینه‌هایشان است. عدهای برنامه‌ریزی مالی را همتراز سرمایه‌گذاری می‌دانند و عدهای دیگر مناسب بازنشستگی.
درحالی‌که مخاطبان برنامه‌ریزی مالی شخصی همه کسانی هستند که چه در زندگی شخصی و چه در زندگی خانوادگی خود به‌دنبال مدیریت بهینه پول خود هستند. اینکه پول‌ها را چطور خرج کنند؟ چطور پس‌انداز کنند؟ چگونه یک برنامه مالی استاندارد و دقیق برای خود یا خانواده خود تنظیم کنند که در آن اهداف، بودجه، وضعیت مالی و همه آن چیزهایی که یک فرد به آنها نیاز دارد در آن گنجانده شده باشد و از همه مهم‌تر اینکه چگونه پول‌هایشان را درست سرمایه‌گذاری کنند؛ بدون آنکه درگیر اخبار روزمره قیمت دلار و مسکن و هر چیز دیگری بشوند. همان‌طور که برای موفق شدن در یک شغل نیاز به یک برنامه مدون و از پیش تعیین‌شده (طرح کسب‌وکار) داریم، در مساله مدیریت مالی زندگی و مدیریت پول هم موضوع به همین صورت است و نیاز به برنامه مالی وجود دارد.
تصورات غلط رایج درباره برنامه‌ریزی شخصی مالی:
1- فقط کسانی نیاز به برنامه‌ریزی مالی دارند که در شرف بازنشستگی هستند. برنامه‌ریزی مالی یک رویه برای تمام عمر است. هرچه زودتر شروع کنید زودتر از منافع آن لذت خواهید برد و زمان بیشتری برای افزایش پس‌‌اندازتان دارید.
2- برنامه‌ریزی مالی نام دیگر سرمایه‌گذاری است. برنامه‌ریزی مالی شخصی بسیار گسترده‌تر از سرمایه‌گذاری است، در واقع برنامه‌ریزی مالی شخصی یک تصویر کلی است که همه ابعاد زندگی شخصی مالی را گرد هم می‌آورد تا رسیدن به هدف‌های مالی میسرتر شود.
3- یک‌بار که برنامه‌ریزی مالی انجام شود، دیگر نیاز به فکر کردن و مرور آن نیست. برنامه‌ریزی مالی یک اتفاق یکباره نیست، بلکه شما باید به‌طور مداوم برنامه‌ریزی مالی شخصی‌تان را مرور کنید تا مطمئن شوید که در مسیر درست برای رسیدن به اهدافتان قرار گرفته‌اید.
4- برای برنامه‌ریزی مالی شخصی به پول فراوانی نیاز دارید. نه فقط میلیونرها بلکه همه افراد می‌توانند از برنامه‌ریزی مالی شخصی منتفع شوند. مهم نیست که چه مقدار درآمد یا پس‌انداز دارید، شما همیشه می‌توانید از یک برنامه شفاف مالی شخصی منتفع شوید.
برنامه‌ریزی شخصی مالی (PFP) به‌طور خلاصه دارای 6 مرحله است:
1- ارزیابی موقعیت مالی کنونی
2- بودجه‌بندی
3- تنظیم اهداف مالی
4-شناخت سطح ریسک‌پذیری فردی
5- ایجاد و پیاده‌سازی برنامه عملیاتی
6- بررسی و ارزیابی برنامه مالی.
در یادداشت بعد، به تفصیل درباره جزئیات ارکان برنامه‌ریزی شخصی مالی (PFP) سخن خواهیم گفت.