کرونا به کارگزاری‌های بورس رسید
شاید زمانی که رمان کوری را خواندیم، پیش خودمان گفتیم عجب فضای آخرالزمانی و عجیبی را به تصویر کشیده است. یا وقتی که رمان طاعون را خواندیم، پیش خودمان گفتیم خودش است، این شروعی برای به تصویر کشیدن فضای آخرالزمانی است. اما هرچقدر در این ماه‌هایی که پشت سر گذاشتیم، زمان گذشت و اتفاق‌های دنیای واقعی را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها دیدیم، شنیدیم و خواندیم، بیشتر از اتفاق‌های رمان کوری و طاعون ترسیدیم و گفتیم یعنی ما هم داریم در یک فضای آخرالزمانی زندگی می‌کنیم؟ حالا حال و احوال این روزهای دنیا خیلی شبیه به یک فضای آخرالزمانی شده است.
خیلی از شغل‌ها در این روزگار کرونایی در چشم هستند و همه آدم‌ها غصه آدم‌هایی که در آن حوزه مشغول به فعالیت هستند را می‌خورند اما هستند شغل‌هایی که به چشم نمی‌آیند و کسی هم خبری از آدم‌های مشغول در آن کار ندارد. یکی از این شغل‌ها فعالیت در کارگزاری‌ها است. همان کارگزاری‌هایی که چند ماهی می‌شود سرشان از همیشه شلوغ‌تر است. اما کارمندان این مراکز هیچ سهمی از پروتکل‌های بهداشتی ندارند.
با وجود اینکه کانون کارگزاران در اوایل اسفندماه 98 طی نامه‌ای به سازمان بورس کاهش ریسک شیوع کرونا در صنعت کارگزاری را خواستار شد، اما آن‌طور که از شواهد بر می‌آید، اقدام موثری برای پیشگیری از ابتلای بیش از 2 هزار نفر از کارکنان کارگزاری‌ها و خانواده‌های آنها صورت نگرفته است. با وجود اینکه مدام از طرح فاصله‌گذاری، کاهش ساعات کاری کارمندان، دورکاری، انجام آنلاین فعالیت‌ها و… از سوی مراکز تصمیم گیرنده کشور تاکید می‌شود اما کارگزاری‌ها انگار یک جزیره مستقل هستند و در آنها همه چیز با اعمال سلیقه مدیران آن کارگزاری انجام می‌شود.
حتی روح‌اله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار چند وقت پیش در نامه‌ای، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را خطاب قرار داد و برای او نوشت: «دستور فرمایید عرضه‌های اولیه که منجر به مراجعه فراوان مشتریان به دفاتر کارگزار می‌گردد، متوقف شده و علاوه بر آن در صورت ضرورت و به تشخیص هر یک از شرکت‌های کارگزاری در هر یک از شعب و دفاتر و نمایندگی‌های خود امکان انجام فعالیت درخصوص اخذ کد معاملاتی برای مشتریان و تعطیل کردن تالارهای اختصاصی برای مدت معین تا رفع بحران فعلی بر اثر شیوع ویرس کرونا انجام شود.»
اما در مقابل این درخواست، مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: «شرکت‌های کارگزاری که امکان رعایت موارد بهداشتی طبق دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت حفظ سلامت کارکنان خود و مراجعه‌کنندگان را دارند موظف به ارائه خدمات هستند. اما آن دسته از شرکت‌های کارگزاری که امکان تامین شرایط بهداشتی لازم مطابق دستورالعمل‌های مربوطه را ندارند لازم است مراجعان را به استفاده از سایر روش‌ها از جمله استفاده از نمایندگی خود نزد دفاتر پیشخوان دولت و شعب بانک‌ها که مجوز آنها را از بورس‌های مربوطه دریافت کرده‌اند با روش‌های الکترونیکی مجاز ارائه خدمات، راهنمایی کنند.»
با این کار دست شرکت‌های کارگزاری باز گذاشته شد که شرکت‌های کارگزاری با خیال اینکه امکان رعایت موارد بهداشتی را دارند کارمندانشان را سر کار فرا بخوانند و به مردم ارائه خدمات داشته باشند. حالا به گفته یکی از کارمندان کارگزاری که نخواست نامش منتشر شود، تست کرونای بیش از 20 درصد از کارمندان کارگزاری‌ها مثبت شده است و این اتفاق آتش زیرخاکستری است که در ماه‌های آینده گُر می‌گیرد.
این کارمند در صحبت‌هایش درباره ضرورت رعایت موارد بهداشتی در دفاتر کارگزاری به عوامل عدم اجرای موارد بهداشتی در محیط کارگزاری‌ها اشاره کرد و گفت: «خیلی از مدیران برای خرید وسایل بهداشتی مثل تونل‌های ضدعفونی‌کننده، مواد ضدعفونی‌کننده و حتی ماسک تعلل می‌کنند و رعایت موارد بهداشتی را به عهده کارمندان می‌گذارند.»
کارمند یکی دیگر از کارگزاری‌های مطرح کشور هم در رابطه با رعایت موارد بهداشتی در محل کارش می‌گوید: «اغلب مدیران صرفا صورت مساله را پاک کرده‌اند و به جای تامین سلامت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به ما می‌گویند که پذیرش نداشته باشید.» در صحبت‌هایی که ما با کارمندان برخی از کارگزاری‌ها داشتیم آنها از مدیران بالادستی خود شکایت داشتند و آنها را متهم به نادیده گرفتن سلامتشان می‌کردند. خیلی‌ها معتقد بودند که مدیران فقط به فکر کسب درآمد هستند و سلامت و امنیت جانی کارمندان و خانواده‌هایشان برایشان اهمیت آنچنانی ندارد. یکی از گلایه‌های جالبی که در صحبت با یکی از کارمندان کارگزاری‌ها مطرح شد، استفاده از دستمال کاغذی توسط یکی از کارمندان بود. ماجرا هم از این قرار بوده است که این کارمند بعد از اینکه هربار دستانش را می‌شسته است، از دستمال کاغذی که روی میزش گذاشته بوده، استفاده می‌کرده اما این ماجرا از چشم آقای مدیر دور نمی‌ماند و کارمند را بازخواست می‌کند که «چرا انقدر دستمال کاغذی مصرف می‌کنی.»
کارمند دیگری هم در شرح وضعیت محل کارش می‌گوید که «همه چشمشان به کارمندان بانک است اما واقعیت این است که کرونا به سرعت در بین کارمندان کارگزاری‌ها در حال گسترش است و به جرات می‌توانم بگویم در چندماه اخیر، شعب کارگزاری‌ها حتی از بانک‌ها مراجعه‌کننده بیشتری داشته‌اند اما کسی نیست که به داد ما برسد و مدیران هم بیشتر مشغول حساب‌های بانکی‌شان هستند.»
یکی دیگر از مسائلی که در گفت‌وگو با کارمندان این مراکز مطرح می‌شود تبعیضی است که بین کارمندان در این روزهای کرونایی اعمال می‌شود. یکی از کارمندان در این رابطه گفت: «خوش به حال کارمندان بانک‌ها. یادمه از همون روزای اول بانک مرکزی دستورات خوبی برای حفاظت از سلامت کارمندان بانک‌ها مطرح کرد و چند وقت بعد همه بانک‌ها مجبور شدند آن دستورات را رعایت کنند، اما سازمان بورس انگار دغدغه سلامت کارمندانش را ندارد و شغل ما تبدیل به شغل پرریسکی شده است. چون ممکن است هر روزی که سر کار می‌آییم کرونا بگیریم و بعدش هم خانواده‌مان بگیرند.»
همه این ماجراها در حالی اتفاق می‌افتد که سال‌هاست حرف از دولت الکترونیک است و در همین ماه‌های اخیر بارها بیان شده که خدمات دریافت کدبورسی و احراز هویت آنلاین شده است. بسیاری از تازه‌واردان به بورس مجبورند برای برای گرفتن عکس از چهره‌شان و ارائه شماره حساب و کارهایی از این دست که مربوط به احراز هویت کارگزاری است به‌صورت حضوری یا به مراکز پیشخوان دولت یا به دفاتر کارگزاری‌ها مراجعه کنند.
البته در این میان نباید از این نکته هم غافل شد که عدم پاسخگویی تلفنی به تماس مشتریان کارگزاری‌ها از سوی واحد پشتیبانی برخی از کارگزاری‌ها، مشغول بودن دائمی خطوط و… عامل دیگری شده است که کاربران کارگزاری‌ها برای پرسیدن حتی ساده‌ترین سوال‌ها راهی دفاتر کارگزاری شوند و همین اتفاق حجم مراجعان به دفاتر کارگزاری‌ها را بیشتر کرده است، آن هم در روزهایی که به گفته خیلی از کارشناسان حوزه سلامت کشورمان به مرحله دوم شیوع کرونا وارد شده است.
/ دنیای اقتصاد