کربانکینگ چگونه راه تحول دیجیتال را هموار می‌کند؟

«رابطه کربنکینگ و تحول دیجیتال» موضوع نشست تخصصی بود که هفته پیش با حضور محمد نژادصداقت، مدیرعامل شرکت داتین، محمد صادقی، معاون فناوری بانک اقتصاد نوین و عضو هیات­ مدیره شرکت پرداخت نوین آرین، سیدمهدی حسینی، عضو هیات­‌مدیره بانک سپه، و حسین اسلامی، مدیرعامل هلدینگ نگاه برگزار شد. علی نعمتی شهاب، تحلیل‌گر کسب‌­وکارهای دیجیتال نیز دبیر این نشست بود.

در ابتدای این نشست، محمدنژادصداقت درباره اینکه مفهوم تحول دیجیتال چیست و چه تاثیری بر حوزه بانکداری خواهد داشت، گفت: «آنچه ما با نگاه فناوری­، از تحول دیجیتال می­‌فهمیم وجود بسترهای فناورمحور بر پایه داده‌­های متمرکز، مشترک و تجمیع شده از مشتریان و محصولات بانکی است تا بتوانند یک خدمت منحصر را برای یک مشتری تولید کنند و به او ارائه دهند. دو مسیر را ما در این جایگاه می‌­بینیم؛ نخست، مسیر تجمیع اطلاعات پالایش ­شده از مشتری و شناخت او که در مرکز این ساختار قرار دارد و دیگری مسیری از محصولات متعدد که مشتری می‌تواند از بین آنها انتخاب کند. به اعتقاد من، این دو نقطه در تحول دیجیتال بسیار حیاتی است.»

سیدمهدی حسینی، دیگر فردی بود که به این سوال پاسخ داد. او گفت: «این سوال در شروع هر تحولی مطرح می­‌شود و نیاز به تحلیل دارد. اگر ما درک دقیقی از تحول دیجیتال نداشته باشیم هر موضوع یا اقدامی را به­‌جای تحول دیجیتال قلمداد می‌­کنیم. به اعتقاد من تحول دیجیتال در یک بانک یا سازمان، یک تغییر بنیادی در مدل ارزش ­آفرینی برای ذی­نفعان سازمان است. تحول دیجیتال، تحول در مدل کسب­‌وکار بانکی و سازمانی است. اگر بخواهیم روی این عبارت دقیق ­تر شویم باید بگوییم دیجیتال، ریتم تغییرات در برابر تغییرات سریع تکنولوژی است؛ یعنی هرچقدر شما بتوانید سریع­ تر و دقیق ­تر به تغییرات تکنولوژی، واکنش­ نشان دهید دیجیتال­‌تر شده‌اید. وقتی در یک سازمان، تحول ایجاد می­‌شود که ما بتوانیم سفر درستی را در انطباق با این تغییرات سریع ایجاد کنیم و دنبال این باشیم که از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب دست پیدا کنیم.»

محمد صادقی نیز در پاسخ به این پرسش به تجربه‌ بانک‌ها در دوران کرونا اشاره کرد و گفت: «کرونا نشان داد که مردم به‌سرعت خود را با تحولات تطبیق می‌دهند و نیازهای جدیدی پیدا کرده و انتظار دارند به سرعت به آن پاسخ داده شود. ما در بانک، باید محصولی بر اساس این نیازهای جدید، به مشتری ارائه دهیم که بیش از هرچیز منوط به شناخت دقیق و در عین حال سریع رفتار مشتری است. بانک‌ها اگر صرفا بخواهند به‌صورت سابق به دنبال جذب سپرده بوده و به پرداخت تسهیلات بپردازند، قطعا شکست خواهند خورد.»

حسین اسلامی، در تعریف تحول دیجیتال به بررسی وضعیت بانکداری اختصاصی و شرکتی پرداخت و گفت: «در بانکداری اختصاصی و شرکتی، تحول دیجیتال می‌­تواند متفاوت ظاهر شود. آنچه من می‌­توانم در این میان، به آن بپردازم، ذائقه مشتری است. در حال حاضر مجموعه­‌هایی که نیازمند بهره‌­مندی از منابع بانک هستند و کسانی که می­‌خواهند منابع خود را با بانک‌­ها تقسیم کنند، باید در نقاط دیجیتالی تماس قرار گیرند. احساس من این است که بانک­‌هایی موفق هستند که به چابکی رسیده­ باشند.»

تحول دیجیتال و کربنکینگ

مدیرعامل داتین در پاسخ به این سوال که اگر بخواهیم تحول دیجیتال را از طریق کربنکینگ دنبال کنیم، باید چه کاری انجام دهیم، گفت: «در ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که چه نهادهایی را رقیب بانک­‌های آینده می­دانیم؟ در یک نگاه ساده و کلی، بانک وظیفه تجمیع منابع را از مردم و تامین مالی دارد. در آینده این موضوع چگونه است؟ فضای رقابتی بین بانک‌­هاست یا از آنها جلوتر می‌رورد؟ به اعتقاد من بانک­‌های ما سال­‌های آتی باید با موجودات جدیدی مثل دیجی­‌کالا و اسنپ رقابت کنند. مشتری وقتی می‌خواهد از یک پلتفرم الکترونیکی خدمتی دریافت کند یا محصولی را بخرد، نیاز به تامین مالی بانک دارد و اگر آن پلتفرم، تامین مالی را انجام دهد، نیازی به بانک وجود ندارد. اگر قرار باشد که پلتفرم الکترونیکی در همه جای زندگی مشتری باشد چرا باید پول را در بانک بگذارد.»

او با بیان اینکه بانک در آینده باید با موجوداتی رقابت کند که فضای آن با بانک متفاوت است، گفت: «ما در آینده از فضای خیلی قانون­‌گذاری شده بانکی به فضای دیگری می‌رویم که در آن بانک­‌ها باید با هم رقابت کنند. من فضای فناوری و تحول دیجیتال را به این موضوع ربط می‌­دهم که سلیقه و رفتار مردم تغییر کرده است. در نقاطی  که او نیاز به این دارد که کالا و تسهیلات بخرد، باید منابع وجود داشته باشد. اگر بانک در این مسیر قرار نگیرد از فضای رقابت خارج می­‌شود.»

در ادامه حسینی با اشاره به اینکه بانک­ها باید بپذیرند که این بار در نقطه کانونی تامین تمام خواسته­­‌های مشتریان نیستند و باید در یک فضای جدید پلتفرمی ورود کنند که بازیگران جدیدی مطرح می‌شوند، گفت: «اگر بانک‌­ها در این مسیر، دو ویژگی انعطاف‌پذیری در پاسخ به درخواست­‌های مشتریان و چابکی در ارائه خدمات را نداشته باشند عملا در مسیر رقابت با سایر بانک‌ها و بازیگران جدید بازی را از دست می‌­دهند. امروز وقتی از بانکداری باز صحبت می­‌شود خیلی‌­ها به ارتباط آن با کربنکینگ فکر می‌­کنند. اگر بخواهیم به این مساله پاسخ دهیم باید ساختارهای درونی کربنکینگ بانک­‌ها را بررسی کنیم. ممکن است، یک سری نوسازی­‌ها و تغییرات، در معماری بتواند کربنکینگ را با تحول دیجیتال همسو کند. بانک‌­ها باید روی این مبحث عمیق شوند. اگر ویژگی­‌های درونی کربنک را مورد تحلیل قرار ندهند ممکن است نتوانند خود را با بعضی از تحولات دیجیتال انطباق دهند. بانکداری دیجیتال یعنی تغییر در مدل کسب‌­وکار. ما بانک‌­های بزرگی در کشور داریم که کربنکینگ ما مطابق با تغییرات گذشته و نیازمند تغییرات جدی برای ادامه مسیر است.»

دیگر سوال این نشست که از سوی علی نعمتی ­شهاب مطرح شد، همکاری داتین با سایر بانک­‌ها بود و اینکه چه‌طور می‌توان از طریق کربنک داتین، تحول دیجیتال را ایجاد کرد.

محمد نژادصداقت در پاسخ به این سوال به بررسی تاریخچه فعالیت‌­های داتین در حوزه کربنکینگ پرداخت و گفت: «از 15 سال پیش شروع به توسعه کربنکینگ داتین کردیم و الان کر داتین، حدود 12 سال دارد. ما از سه سال پیش استراتژی­‌ها و محصولاتمان را تغییر دادیم. مسیری که از آن زمان آغاز کردیم درحال حاضر بیشتر به‌­عنوان مسیر بانکداری به‌­عنوان سرویس شناخته می­‌‎شود. نگاه ما به کربنکینگ متفاوت از نگاه چند سال پیش است. ما کر را نرم­‌افزار و زیرساخت­‌هایی می­‌دانیم که در حال جمع‌­آوری دیتا و مرکز شناخت مشتری است. با شناختی که از مشتری و رفتارهای آنها به دست می­‌آوریم و با استفاده از هوش مصنوعی، مشتری را شناسایی می‌­کنیم و این موضوع را در نرم­‌افزارهای کر می‌­بینیم. سامانه گذرگاه سرویس سازمانی (ESB) که در حال حاضر داریم برای تعامل با بیرون و بحث بانکداری باز است. پلتفرمی که از سه سال پیش، روی آن تمرکز کردیم این بوده که ان­تی­تی بیرونی بتواند یک محصول را به­طور کامل تعریف کند. مسیر زیاد است اما پیاده‌سازی این بستر از سمت داتین آغاز شده و در حال ارائه این سرویس، به مشتریان هستیم.

طبق گفته­‌های نژادصداقت، نوع نگاه داتین فراتر از یک نرم­افزار هسته­‌ای بانکداری است تا بتواند به مشتریان خود اجازه دهد که سرویس­های بانکی را به­‌عنوان بخشی از کسب­‌وکار خود تعریف کنند و به مشتری نهایی سرویس دهند.

تجربه مهاجرت بانک سپه و پروژه ادغام

حسینی در ادامه به موضوع مهاجرت بانک سپه اشاره کرد و آن را بزرگترین مهاجرت سیستمی در نظام بانکی قلمداد کرد که کاملا منحصربه­فرد است. او گفت: «برای اینکه این تجربه موفق باشد ما سه اقدام اساسی انجام دادیم. در نخستین گام به راهکار جامع بانکی فکر کردیم. در این مسیر سه گروه سامانه مد نظر بود. سامانه‌­های عملیاتی بانکی، سامانه‌­های حوزه پرداخت و API که استقرار و مهاجرت آنها در سپه انجام شده است. بانک به دلایل مختلف ازجمله تحریم نتوانسته بود بخشی از پیشینه خود را با تکنولوژی­های روز، تطبیق دهد. به همین دلیل، در یک تصمیم درست هریک از این سامان‌ها را در یک RFP تهیه و نیازمندی­ها را مطرح کرد. رویکرد دوم بانک سپه این بود که آیا بعد از استقرار ما می­توانیم میزان وابستگی به تامین‌­کننده را بسنجیم. پیشنهاد مدل گارتنر این بود که در یک ضلع از اضلاع سه‌­گانه بانک، به ­عنوان بهره‌­بردار مطرح باشد و در ضلع دوم آن شرکت تامین­‌کننده. با توجه­ به خروجی­‌های ارزیابی­‌های فنی، امنیتی و کسب­‌وکاری، از مجموع 210 سنجه که از موسسه گارتنر مورد ارزیابی قرار گرفت سامانه شرکت داتین برتر اعلام شد. ضلع سوم مجری اختصاصی بود که از شرکت رایانه خدمات امید استفاده کردیم. ما در پروژه مهاجرت بانک سپه، داده‌­های یک بانک 90 ساله را از 83 سامانه و درطول 27 ساعت به سامانه متمرکز انتقال دادیم. اطلاعات کاملی از 35 میلیون مشتری و 45 میلیون حساب و 25 میلیون کارت منتقل شد، بدون اینکه مشتریان تغییر شماره کارت و رمز داشته باشند. شش میلیون کاربر اینترنت‌­بانک هم مهاجرت داده شد که در نوع خود بی‌سابقه بود. موفقیت ما به این دلیل بود که هم استانداردهای بین­‌المللی را رعایت کردیم و هم مانورهای عملیاتی را در سه مرحله انجام دادیم. مهم­ترین نکته آموزش به کاربران بود که 350 هزار نفرساعت آموزش به کاربران شعب دادیم و در نوع خود کاری بی­‌نظیر بود.»

او در پایان چهار ویژگی را که یک کربنکینگ دیجیتال باید داشته باشد، گفت: «با توجه‌­به اینکه یک بانک دیجیتال باید سرعت عمل و انعطاف­‌پذیری بیشتری برای پاسخگویی به نیازهای مشتریان داشته باشد اولین ویژگی آن این است که باید مقیاس‌­پذیر و انعطاف‌­پذیر باشد، یعنی در یک فضای ابری مبتنی بر معماری ماژولار و مایکروسرویس طراحی شده باشد. دومین ویژگی قابلیت یکپارچگی است. کربنکینگی که این امکان را نداشته باشد یک کر دیجیتال تلقی نمی‌­شود. دیگری انطباق با مدل­‌های کسب‌‍وکاری جدید و استانداردهای ملی است. قابلیت پردازش به‌­هنگام نیز ویژگی دیگر است. اگر این موارد نباشد ما کیفیتی که باید را نمی­توانیم از یک کر دیجیتال انتظار داشته باشیم.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.