سامانه توثیق الکترونیک چگونه عمل می‌کند؟
این سرویس امکانات گسترده‌ای در راستای تسهیل و تسریع وثیقه‌گذاری سهام و سایر اموال در اختیار مردم قرار می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود عملیاتی شدن آن تحول بزرگی در فرایندهای مرتبط با ارائه وثایق به وجود آورد. در همین زمینه محمدحسین کاشی، مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد که در فاز نخست اجرای این سامانه به نمایندگی از بانک ملی ایران حضور داشته، توضیحات تفصیلی را درباره کارکردها و راه‌های استفاده از این سرویس ارائه کرده است.
به گفته او «سامانه ستاره که مخفف «سامانهٔ الکترونیکی توثیق سهام» است با همکاری شرکت دانش‌بنیان پرداخت الکترونیک سداد و سازمان بورس طراحی و پیاده‌سازی شده است. این سامانه از طریق بستر «نشان‌بانک» در اپلیکیشن ایوا که اپلیکیشن رسمی پرداخت شرکت سداد است، در فاز اول این امکان را فراهم می‌آورد که سهام یا اموال منقول دارای تأییدیه بورس را مثل سهام عدالت به‌صورت هوشمند، توثیق و از آن به‌عنوان ضمانت‌نامه برای محاکم قضایی استفاده کنند».
کاشی در تشریح کاربردهای این سامانه گفت: اگر سهام‌داری چه حقیقی و چه حقوقی قصد وثیقه‌گذاری نزد شخص دیگری را داشته باشد، می‌تواند طی مراحلی و تحت نظارت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سهام خود را به‌عنوان وجه‌الضمان نزد شخص دیگری که می‌تواند حقیقی یا حقوقی باشد، توثیق کند. این امکان درباره دریافت وام از بانک‌های عامل در این سامانه هم امکان‌پذیر است و سهام‌داران می‌توانند با توثیق از دریافت تسهیلات بهره ببرند.
وی افزود: در حال حاضر علاوه بر بانک ملی، بانک مهر و بانک رسالت نیز در این طرح حضور دارند و امیدواریم به‌زودی این طرح در سایر بانک‌ها هم انجام شود تا کسب‌وکارها و آحاد مردم بتوانند به‌سهولت به ضمانت‌نامه‌ها‌ی موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که چه تدابیری برای دسترسی راحت و سریع مردم به سامانه ستاره اندیشیده شده است، گفت: باتوجه‌به فراگیری استفاده از اپلیکیشن‌های پرداخت الکترونیکی و آشنایی مردم با شیوه استفاده از آنها، یکی از بهترین و درعین‌حال امن‌ترین روش‌ها برای ارائه خدمات توثیق هوشمند و الکترونیکی، عرضه این خدمت بر روی اپ‌های پرداختی بود به همین خاطر اپلیکیشن ایوا به‌عنوان اپلیکیشن رسمی شرکت پرداخت الکترونیک سداد در مرحله اول پیش‌قدم شد تا از طریق ابزار «نشان‌بانک» بانک ملی این سرویس را به کاربران ارائه کند.
کاشی در پاسخ به این سؤال که آیا در صورت اضافه‌شدن سایر بانک‌ها آیا همه کاربران اپلیکیشن ایوا می‌توانند از این سرویس استفاده کنند یا فقط دارندگان حساب در بانک ملی ایران چنین امکانی را دارند، گفت: در فاز اول فقط برای حساب‌های بانک ملی ایران چنین خدمتی مهیا است اما از طریق سازمان بورس در حال مذاکره با سایر بانک‌ها هستیم تا در فاز بعد بتوانیم به‌صورت منسجم این خدمت را به همه کاربران ایوا ارائه کنیم و این سرویس در دسترس آنها نیز قرار بگیرد. در این مقطع این خدمت را به‌صورت آزمایشی ارائه کرده‌ایم و بعد از رفع اشکالات فنی یا مشکلاتی که احتمالی در سازوکار اجرایی، در سطح عمومی در اختیار همه مردم قرار می‌گیرد به‌این‌ترتیب جمعیت حدود ۵۰ میلیون‌نفری سهام‌داران کشور می‌توانند در تعامل با نظام بانکی به‌صورت برخط، بدون تشریفات حضوری و مسیرهای پر پیچ‌وخم اداری و کاغذ بازی‌های رایج در شبکه اداری کشور از دارایی‌های خود برای وثیقه‌گذاری استفاده کنند.
وی افزود: یکی از مزایای سامانه ستاره این است که کل فرایند به‌صورت هوشمند است و کاربران از طریق اپلیکیشن ایوا در بخش نشان‌بانک می‌توانند به‌صورت غیرحضوری تمام مراحل لازم برای امضای الکترونیکی، انتخاب سهامی که قصد توثیق آن را دارند، تعیین مقدار موردنظر برای توثیق و همچنین اعطای حق توثیق به بورس و… را به‌صورت هوشمند انجام دهند.
مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد در پاسخ به این سؤال که آیا از این سرویس می‌توان برای خرید هم استفاده کرد، گفت: این خدمت در حال حاضر فقط روی بستر بورس و بابت توثیق سهام به‌منظور تضمین عمل می‌کند اما در مراحل بعدی با حضور کسب‌وکارها و مجموعه‌های بزرگ، این امکان فراهم خواهد بود که در حوزه‌های فروش اقساطی خرد نیز از آن بهره برد. در فازهای بعدی امکان استفاده از سایر اموال به این روش‌ها اضافه می‌شوند و گستره بزرگی از دارایی‌ها امکان توثیق می‌یابند. در این صورت می‌توان برای خرید اقساطی نیز از این خدمت استفاده کرد.
کاشی ادامه داد: خوشبختانه دستگاه قضایی نیز از این سامانه به‌شدت استقبال کرده و دادستان کشور نیز پشتیبانی از آن را متعهد شده است و قرار است با پیگیری سازمان بورس سامانه ستاره به‌زودی به قوه قضاییه متصل شود تا رصد و دسترسی به اطلاعات متقاضیان توثیق سرمایه و سهام فراهم باشد.
به گفته وزیر اقتصاد «سیم‌کارت، طلا، خودرو و دیگر دارایی‌ها در آینده نزدیک می‌توانند با اضافه‌شدن به این سامانه اعتبار شخص را برای وثیقه‌گذاری و همچنین اعتبارسنجی بالا ببرند تا به شکل واقعی از کار مردم گره‌گشایی صورت بگیرد».