راه اندازی نسخه روسی سوئیفت
در جلسه روز شنبه معاون بین‌الملل بانک مرکزی ایران و معاون بانک مرکزی روسیه، قراردادی امضا شد که می‌تواند فصل جدیدی را در روابط دو کشور ورق بزند؛ قراردادی که باعث اتصال سامانه‌های پیام‌رسان بانکی ملی دو کشور به یکدیگر و ایجاد یک سیستم شبه‌سوئیفت بین آنها می‌شود. به این ترتیب، از این پس همه بانک‌های عضو سامانه پیام‌رسان‌های بانکی ملی ایران می‌توانند با همه بانک‌های کشور روسیه تبادل پیام‌های بانکی داشته باشند.
ایران به ۸۰۶ بانک خارجی متصل می‌شود
به گفته محسن کریمی، معاون بین‌الملل بانک مرکزی ایران، این قرارداد اولین قدم از سند اقدام مشترک بین بانک‌های مرکزی دو کشور بود که در سال گذشته به امضا رسید. به موجب این قرارداد، بانک‌های ایرانی نه تنها به ۷۰۰ بانک روسی بلکه به تمام بانک‌های خارجی متصل به پیام‌رسان ملی روسیه که شامل ۱۰۶ بانک در ۱۳ کشور جهان است، متصل خواهند شد و با نسخه روسی سوئیفت امکان تعامل برای تبادل پیام بانکی با این بانک‌ها را پیدا می‌کنند.
کریمی همچنین تاکید کرد که امضای این قرارداد در راستای راه‌اندازی و پیشبرد فعالیت‌های بازرگانان و تجار ضرروی است، و اگر این ارتباطات بانکی وجود نداشت، مراودات بین دو کشور دچار مشکل می‌شود. با این حال این مشکل با امضای این قرارداد و اتصال سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های مرکزی دو کشور ایران (سپام) و روسیه (SPFS) به یکدیگر حل می‌شود و همه پیام‌های استاندارد بانکی شامل ال سی، حواله، ضمانت نامه بانکی و غیره را دربر می‌گیرد.
روابط مالی ایران و روسیه تسهیل می‌شود
به نظر می‌رسد که امضای قرارداد اتصال سامانه‌های پیام‌رسان بانکی ملی ایران و روسیه در راستای جلسه‌ای است که در مهر ماه امسال به میزبانی اتاق بازرگانی برگزار شد و در آن فعالان اقتصادی ایران و روسیه به بررسی افزایش روابط بانکی دو کشور پرداختند.
در این جلسه مقامات ایران و روسیه از شروع به کار یک سیستم شبه‌سوئیفت دو کشور در دو یا سه ماه آینده خبر دادند و اعلام کردند که تصمیمات مهمی برای برقراری شبه‌سوئیفت میان ایران و روسیه اتخاذ خواهد شد و در صورت شکل‌گیری توافقات نهایی، این سیستم مبادله مالی میان ایران و روسیه، طی دو یا سه ماه آتی راه‌اندازی و شروع به کار خواهد کرد.
حال گمان می‌رود که اتصال سامانه‌های پیام‌رسان بانکی ایران و روسیه، همان سیستم شبه‌سوئیفتی است که پیش‌تر مطرح شده بود و باید دید که این موضوع می‌تواند در جهت بهبود وضعیت اقتصادی دو کشور مفید واقع شود یا نه.
دلار با روبل جایگزین می‌شود؟
موضوع افزایش ارتباطات بانکی بین ایران و روسیه در ماه‌های اخیر بسیار جدی‌تر از گذشته دنبال شده است. چراکه هر دو کشور در این ماه‌ها بیشتر از همیشه تحت فشار تحریم‌ها قرارگرفته‌اند و مصر هستند که با افزایش ارتباط با یکدیگر، به نوعی تحریم‌های علیه خود را دور بزنند.
نقطه عطف این روابط اما سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به ایران در تیر ماه امسال بود که یکی از محورهای اصلی آن، گسترش روابط بانکی بین دو کشور به شمار می‌رفت. یکی از مواردی که پس از این سفر مطرح شد، جایگزین کردن دلار با روبل در مراودات بین‌المللی ایران و روسیه بود.
جایگزینی دلار با روبل امکان‌پذیر است؟
با این حال، از همان زمان بسیاری از کارشناسان اقتصادی و بانکی اذعان داشتند که این موضوع نمی‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای برای فرار کشورها از زیر بار مشکلات ناشی از تحریم‌ها ایفا کند. استدلال اصلی این دسته از کارشناسان هم این بود که روسیه جایی در میان شرکای بزرگ تجاری ایران ندارد و حجم تجارت بین این دو کشور به قدری نیست که بتوانند روبل را جایگزین دلار کنند.
به زعم کارشناسان، لازمه افزایش روابط پولی بین ایران و روسیه، افزایش حجم مبادلات بین دو کشور است. به علاوه، ایران نباید فقط واردکننده کالاها و خدمات از روسیه باشد. زیرا این موضوع، تنها شرایط را برای ایران سخت‌تر می‌کند.