هزینه سالانه 16 میلیاردی شبکه پرداخت
ناصر حکیمی، معاون سابق فناوری بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که اصلاح نظام کارمزد در کشور تا چه میزان ضروری است، اظهار کرد: در کشور شبکه پرداخت 10 میلیون پایانهای داریم که بیش از 40 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری در آن صورت گرفته است. هزینه نگهداری این شبکه در سال حدود 20 درصد و میزان استهلاک آن نیز 20 درصد است. بنابراین سالانه 16 هزار میلیارد تومان هزینه سرپا ماندن آن بدون توسعه آتی است.
وی ادامه داد: در سالهای گذشته با ناترازی بانکها و مشکلات پیش آمده برای آنها به لحاظ سودآوری و هزینه کرد از محل سود و زیانشان این نگرانی را درپی داشته است که آیا میتوان این شبکه را مثل گذشته سرپا نگه داشت یا خیر؟ واقعیت این است که هزینههای نگهداری شبکه باتوجه به شرایط پیش آمده برای بانکها دیگر ممکن نبود.
حکیمی با تاکید بر این که ضروری بود بخشی از هزینههای نگهداری شبکه پرداخت را ذینفع نهایی پرداخت کند نه بانکها، تصریح کرد: خوشبختانه در نهایت بانک مرکزی با همکاری سایر بانکها به این جمعبندی رسید که بخشی از هزینههای نگهداری شبکه پرداخت از پذیرنده دریافت شود.
به گفته معاون سابق بانک مرکزی اگر این اتفاق رخ نمیداد شبکه پرداخت در کشور روزبهروز کهنهتر و فرسودهتر میشد و خدمات آن روندی نزولی به خود میگرفت، بنابراین کمکی که اصناف و دارندگان کارتخوانها در این زمینه میکنند، کمکی در راستای بهبود وضعیت شبکه و سرویسدهی آن است.
این کارشناس ارشد امور بانکداری در پاسخ به این سوال که اصلاح نظام کارمزد چه کمکی به بهبود کیفیت خدماتدهی شبکه پرداخت میکند، خاطرنشان کرد: کارمزدی که به عنوان پول جدید وارد اکوسیستم پرداخت میشود به منزله سرمایهگذاری جدید برای نوآوری، بهروزرسانی و استفاده از ابزارهای جدید پرداخت است. بنابراین به باور من کارمزد یک سرمایهگذاری است برای نگهداری و توسعه شبکه پرداخت.
حکیمی ادامه داد: پول اصناف در شبکه بانکی است و برای آنها تفاوتی نمیکند پولشان در بانک الف باشد و یا ب. اما رقابت ناسالمی بین بانکها برای رسوب پول شکل گرفته است که باعث میشود هزینههای شبکه بانکی بالا رود. یکی از هزینهها هم حذف کارمزد بود. در بانکها گمان میرفت رسوبگذاری پول جذاب است و لذا کارمزد به سمت حذف شدن رفت اما در واقعیت پول در سیستم بانکی در جریان است و رسوب آن عملا بیمعنی است.
او با تاکید بر اینکه بحث رسوب در کل یک افسانه و در جزء رقابتی ناسالم بین بانک¬هاست که در کل شبکه بانکی عایدی خاصی برای آنها ندارد، بیان کرد: بانکها سالها بابت استفاده از شبکه پرداخت یارانه دادهاند، ولی اکنون منابع آنها به پایان رسیده است و توان دادن یارانه بیش از این را ندارند. به همین دلیل قرار است بخشی از یارانهای که به سیستم پرداخت داده میشده را کنار بگذاریم.
معاون سابق بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که اصلاح نظام کارمزد در پرداخت کارتی چه تاثیری در بهبود ارائه خدمات به پذیرندهها میکند، گفت: اولین فایده آن بهبود وضعیت صورت سود و زیان و ترازنامه شرکتهای پرداخت است. وضعیت اقتصادی سالهای اخیر موجب زیاندهی این شرکتها شده و زیاندهی و ورشکستی این شرکتها به معنی از کار افتادن کارتخوانها در سراسر کشور است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه اصلاح نظام کارمزد باعث تقویت بنیه شرکتهای پرداخت الکتروینک میشود، اظهار کرد: حتی میتوان امیدوار به سرویسدهی بیشتر آنها و معرفی ابزارهای جدید از سوی آنها بود.