کدام بانک‌ها خدمت چک الکترونیک ارائه می‌دهند؟
بر اساس تبصره الحاقی به ماده یک قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۹۷، امکان صدور چک‌های الکترونیکی (داده پیام) به صورت قانونی فراهم شد و این نوع چک نیز مشمول قوانین و مقررات مرتبط با چک‌های کاغذی قرار گرفت. در راستای اجرایی شدن صدور چنین چک‌هایی هم بانک مرکزی مکلف شد ظرف یک سال از لازم الاجرا شدن این تبصره، زیرساخت‌ها و اقدامات لازم برای صدور و مطالبه چنین چک‌هایی را فراهم کند سرانجام هم ۲۱ آبان سال گذشته از اولین چک الکترونیکی رونمایی شد.
چک الکترونیکی یکی دیگر از گام‌های بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در راستای ارائه خدمات غیرحضوری است و در گام نخست، از چک الکترونیکی سه بانک تجارت، صادرات و پارسیان در بانک مرکزی رونمایی شد.
چک الکترونیکی که اکنون بانک‌های بیشتری این خدمت را ارائه می‌دهند و در همین راستا آمنه نادعلیزاده سخنگوی قانون چک پیش از این به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در مجموع ۱۱ بانک صادرات، تجارت، پارسیان، رفاه، کشاورزی، پاسارگاد، رسالت، ملت، گردشگری، توسعه صادرات، توسعه تعاون به سامانه چکاد (سامانه چک امن دیجیتال) متصل شدند.
او همچنین روز گذشته مطرح کرد: بیش از ۴۰ هزار مشتری تحت پوشش چک الکترونیکی قرار گرفته‌اند و بیش از ۱۴۰ هزار فقره چک الکترونیکی تا به امروز (۲۰ آبان) صادر شده است همچنین ۸۸ درصد چک‌های الکترونیکی که معادل ۱۲۴ هزار فقره است وصول شده و مابقی هم در حال وصول شدن است.
در ادامه هم مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: خوشبختانه بانک‌ها به تدریج در حال اضافه شدن به پروژه چک الکترونیکی هستند. پروژه‌های این چنینی در ابتدا مقداری سختی برای بانک‌ها دارد. اکنون این چک‌ها در بین مردم هم جا افتاده و در حال استفاده هستند به دلیل مطالبه مردم هم بانک‌هایی که خدمت چک الکترونیکی را تاکنون ارائه نکردند به پروژه‌های خود سرعت بخشیدند و فکر می‌کنم زمان زیادی طول نکشد تا بانک‌های جدید به این پروژه بپیوندند.
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که تا پایان سال تمام بانک‌ها خدمت چک الکترونیکی را ارائه خواهند کرد؟ بیان کرد: نمی‌توان زمان داد، بانک‌ها هم زیر فشار پروژه‌های زیادی هستند، ولی بعید می‌دانم مشکلاتی دیگر باشد یعنی مشکلات اولیه هم که وجود داشت خوشبختانه برطرف شده و بانک صادرات در این موضوع پیش رو است.
اما به گفته کارشناسان این ابزار معاملاتی دارای مزیت‌های مختلفی از جمله حذف دخل و تصرف است؛ موردی که فرزانی کارشناس اقتصادی با اشاره به آن در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح کرد: این نوع چک جذابیت‌های خودش را دارد. تسریع در صدور چک، حذف دخل، تصرف و جعل توسط دارنده چک و کاهش مراجعه حضوری از مزیت‌های آن محسوب می‌شود. اقدام به صدور چک‌های الکترونیکی و استفاده از فناوری اطلاعات در مبادلات سبب کاهش هزینه‌های مبادلاتی می‌شود. همچنین تسریع و شفافیت در معاملات را می‌تواند به همراه داشته باشد که این مورد می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کنند.
کاهش نقش شعب بانکی از جمله دیگر مزایای چک الکترونیکی محسوب می‌شود نکته‌ای که معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی محرمیان در خصوص آن گفته بود: یکی از قابلیت‌های چک الکترونیکی این است که به صورت الکترونیک و غیرحضوری نیز می‌توان آن را نقد کرد و در نتیجه نقش شعبه‌ها کم‌رنگ خواهد شد.
در ادامه هم سیاوش غیبی پور دیگر کارشناس اقتصادی می گوید: افزایش شفافیت در حوزه معاملاتی که با چک‌های الکترونیکی شکل می‌گیرد علاوه بر مزیت‌هایی که برای خود افراد دارد در بحث‌های مالیاتی هم به کمک دولت خواهد آمد. همچنین می‌تواند به رونق معاملات و حتی کاهش بار ترافیکی و صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها نیز کمک شایانی کند امکان جعل را از بین می برد.
چک الکترونیکی که بنابر گفته کارشناسان دارای مزیت‌های مختلف در ابعاد گوناگون است و حالا اعلام شده بر اساس ماده الحاقی ۵، برنامه هفتم بانک مرکزی مکلف است به گونه‌ای برنامه‌ریزی داشته باشد که تا پایان سال سوم برنامه، چک‌های کاغذی از نظام بانکی حذف شود بندی که می‌تواند به توسعه چک الکترونیکی سرعت بیشتری بخشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان