تولیدکننده‌های بزرگ خودپرداز هم از قطعات سایر شرکت‌ها استفاده میکنند
عصر بانک؛سرنوشت دستگاه‌های خودپرداز به آینده پول فیزیکی گره خورده است؛ این حرف “میرمسعود مجیدزنوزی” ، مدیرعامل شرکت ” فرادیس البرز” است. وی به ماهنامه “بانکداری الکترونیک” می‌گوید شرکتش توان تولید کامل خودپرداز را دارد ولی منطق بازار واردات قطعات آن را به صرفه‌تر میداند.
“امکان تولید، کاملا در فرادیس وجود دارد و این موضوع به صورت موفق ثابت شده است. تاکید میکنم که در این صنعت،تولید صد‌درصدی منطقی و امکانپذیر نیست.”
برخی معتقدند تا سال 2020 دوره خودپردازها به پایان میرسد نظر شما چیست؟
سرنوشت خودپردازها وابستگی نزدیکی به آینده پول فیزیکی دارد، به دلیل اینکه خودپرداز تنها فناوری تسهیلگر در حوزه پرداخت و دریافت وجه نقد است. درصورتی میتوان متصور شد که در سال 2020 دوره خودپرداز به پایان میرسد که قبول داشته باشیم جامعه تا دو سال دیگر به گردش وجوه نقد نیازی ندارد درحالی‌که باید به میزان رشد آمارهای نقدینگی و اسکناس نزد شبکه بانکی در ایران و جهان توجه کرد که آمارها این موضوع را تائید نمیکند. در منطقه اروپا سالیانه 8 درصد میزان اسکناس رشد دارد.
بنابراین انجام تراکنش‌ها افزایش داشته است؟
بله. در ایران طی 10 ماهه نخست سال 96، حدود پنج میلیارد تراکنش در شبکه خودپردازهای بانکی انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 10 درصد افزایش یافته است. باید به این نکته توجه داشت که کاربری خودپردازها رو به افزایش است و پتانسیل جایگزینی کامل با روش‌های بانکداری سنتی دارند. هنوز تا تحقق آن فاصله داریم.
در مرحله فعلی، همگرایی و هم‌افزایی بین تجهیزات و کانال‌های مختلف بانکداری اهمیت کلیدی دارد.
چند خودپردازهای در ایران داریم؟ سرانه خودپرداز ما چقدر به استانداردهای دنیا نزدیک است؟
مطابق اعلام بانک مرکزی نزدیک 60 هزار دستگاه خودپرداز در شبکه بانکی ایران موجود است. به طور کلی نسبت به کشورهای خاورمیانه وضعیت ما خوب است، ولی نسبت به کشورهای پیشرفته فاصله داریم.
توزیع و پراکندگی خودپردازها در ایران را چگونه میبینید آیا به تناسب توزیع شده یا اینکه در کلانشهرها و شهرهای کوچک توزیع نامتناسب است؟
در وضعیت فعلی از لحاظ استانی توزیع با انحراف قابل توجه همراه نیست و تخصیص خودپرداز تا حدودی متناسب است. در کمتر از پنج استان تا حدودی ظرفیت بیشتری نسبت به سایر استان‌ها برای تخصیص خودپرداز وجود دارد.
میزان تراکنش خودپردازها در ایران چقدر است؟
خودپردازها به صورت میانگین ماهیانه حدود 9 هزار تراکنش یا به عبارتی روزانه 300 تراکنش دارند. تراکنش‌های هر دستگاه خودپرداز به دلیل گسترش کلی شبکه خودپردازها کاهش یافته ولی مجموع تراکنش‌هایی که از کانال خودپرداز صورت میپذیرد رشد کرده است. البته میانگین تراکنش خودپردازهای ایران نسبت به نرم جهانی بسیار بالاتر است. این به دلیل کمبود خودپرداز و از طرفی تفاوت در ارزش اسکناس‌ها در خودپرداز است که با به کارگیری ایران چک و از طرفی توسعه شبکه خودپردازها تا حدی جبران شد. در مقام مقایسه میزان رشد تراکنش در کانال موبایل بالاتر است. انتظار میرود به خصوص در حوزه پرداخت‌های خرد که هم اکنون عمدتاً روی کانال POS انجام میشود به صورت افلاین و مبتنی بر موبایل تغییر کند ولی کانال خودپرداز همچنان در سبد خدمات بانکی قرار خواهد داشت.
“تراکنش‌های هر دستگاه خودپرداز به دلیل گسترش کلی شبکه خودپردازها کاهش یافته ولی مجموع تراکنش‌هایی که از کانال خودپردازها صورت میپذیرد رشد کرده است.”
آیا امکان‌های جدیدی برای دستگاه‌های خودپرداز در نظر گرفته اند؟
قطعاً با افزایش کارکرد و خدمات خودپردازها یا تجهیزات SST روبه‌رو هستیم. ارزش افزوده و ارائه خدمات بانکی و پرداخت متنوع در حال گسترش است. این پوشش به نحوی است که تقریباً تمام مواردی که از یک شعبه بانکی انتظار میرود قابل ارائه توسط این حوزه از تجهیزات است. فناوری‌هایی برای بهبود ارتباط نظیر ارتباط با موبایل، ارتباط با پول دیجیتال، ارائه انواع کارت و سیمکارت‌ها، تجهیز به QR کد و NFC جزء این موارد محسوب می شوند.
چه امکان دیگری میتوان در خودپردازهای ایرانی قرار دهد؟
فرادیس البرز به عنوان شرکتی با پشتوانه قوی و پیشرو در این زمینه، موارد بسیاری را طراحی و پیاده‌سازی و در نمایشگاه‌ها برای اولین بار رونمایی کرده است. به‌علاوه پشتیبانی از انواع ارز، ارائه کارت هدیه، فروش سیمکارت، دریافت وجه نقد، فروش سکه طلا، دریافت امضاء از مشتری، اسکنر پاسپورت و پذیرش چک از جمله این موارد است.
توان تولید داخل در این عرصه چگونه است؟
از حدود 60 هزار دستگاه در ایران سهم تولید داخلی اندک است. در بحث تولید داخلی، توانمندی فرادیس البرز مورد تائید مشتریان و مراکز ارزیابی قرار گرفته است. فرادیس البرز تنها شرکت طراحی کننده و تولید داخلی خودپرداز با برند فرادیس است که به صورت عملی کارکرد مقبول و قابل مقایسه با نمونه های معتبر جهانی دارد. در بازار فعلی بیشتر واردات و گاهی مونتاژ نمونه‌های چینی را شاهد هستیم.
حجم گردش مالی واردات این دستگاه‌ها چقدر است؟ آیا در داخل ایران امکان تولید آن وجود دارد؟
عمده تجهیزات تحویلی مبتنی بر نمونه‌های وارداتی است. امکان تولید، کاملاً در فرادیس وجود دارد و این موضوع به صورت موفق ثابت شده است. تاکید میکنم که در این صنعت، تولید صد درصدی منطقی و امکانپذیر نیست. حتی تولیدکنندگان رده اول جهانی اقلام داخلی خود را از سایر شرکت‌ها تامین میکنند و فرادیس البرز مطابق با همین منطق صنعت، نسبت به طراحی و تولید اقدام کرده است. این در حالی است که اقدامات سایر شرکت‌ها متمرکز به واردات و یا مونتاژ است و از عمق تولید فرادیس برخوردار نیستند.