شفافیت مالی؛ مزیت رقابتی بانک کارآفرین
عصر بانک؛بانک کارآفرین از جمله اولین بانک‌های خصوصی است که پس از اخذ مجوزهای لازم از بانک مرکزی در سال 1380 به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. این بانک طی این سال‌ها، با مدیریت صحیح منابع و مخارج، کمتر دچار چالش‌ها و حاشیه‌های این روزهای نظام بانکی است و با ریسک پایین، محل امنی برای سپرده‌گذاری بانکی است. به همین بهانه درباره اقدامات و عملکرد بانک کارآفرین، وضعیت نظام بانکی و اقتصاد ایران با مهندس عطاءاله آیت‌اللهی مدیرعامل بانک کارآفرین به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه آمده است.
لطفاً در آغاز کمی درباره تاریخچه زندگی‌تان بفرمایید.
متولد 1328 در یزد هستم. دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در یزد گذراندم. فضای سال 1328 و شرایط اجتماعی، سیاسی، آموزشی و خانوادگی آن دوران، متفاوت و امکانات بسیار محدود بود. وضعیت رفاهی و اقتصادی مردم در سطح بسیار پایینی بود. در دوران دبیرستان بیشتر به رشته علوم انسانی علاقه‌مند بودم؛ ولی توصیه بزرگترها و مشاوران باعث شد بنده برای تحصیل این رشته را انتخاب نکنم و در رشته علوم طبیعی تحصیل کنم. در دانشگاه در رشته مهندسی منابع آب و آبیاری پذیرفته شدم و تحصیلاتم را در این رشته ادامه دادم. البته به این رشته علاقه‌مند بودم، ولی از همان آغاز علاقه‌ای به کار در محیط اداری و کار دولتی نداشتم و بنابراین در این 45 سال در بخش خصوصی فعالیت کرده‌ام. پس از فراغت از تحصیل وارد حرفه مهندسین مشاور شدم. به کارهای تشکیلاتی و اجتماعی خیلی علاقه داشتم و در تشکل‌های مختلف عضو بودم و فعالیت می‌کردم. سال‌ها عضو هیئت رئیسه جامعه مهندسان مشاور ایران بودم و مدتی نیز به عنوان رئیس این جامعه انتخاب شدم و تلاش کردم اقدامات زیادی در آنجا صورت بگیرد.
حدود سال 1376 تشکل‌ها به این فکر افتادند که بانک یا موسسه اعتباری تأسیس کنند. چرا که قانون آن به‌تازگی تصویب شده بود و بخش خصوصی می‌توانست وارد فعالیت‌های بانکی شود. دو سال قبل از تأسیس بانک کارآفرین جلساتی داشتیم تا این که موسسه اعتباری کارآفرین در سال 1378 شکل گرفت و من عضو مجمع مؤسسین آن بودم. این موسسه متشکل از جمعی از فعالان صنعت ساختمان و کارآفرینان مختلف بود که بعد از دو سال به بانک تبدیل شد. من طی این سال‌ها عضو هیئت مدیره بانک بودم و تجربیات خوبی در زمینه فعالیت‌های بانکی و اقتصادی کسب کردم تا این که در سال 1393 ابتدا به‌عنوان سرپرست و سپس به‌عنوان مدیرعامل بانک انتخاب شدم.
یک خاطره از دوران جوانی خود تعریف کنید.
در دوران جوانی تمایل نداشتم برای هزینه تحصیل به خانواده ام فشار بیاورم. به همین خاطر در زمان دانشجویی سعی می‌کردم اگر فرصتی پیش می‌آمد کار کنم و درآمدی داشته باشم. زمانی‌که در دانشگاه ارومیه مشغول به تحصیل بودم، اعلام شد که قرار است یک سلف سرویس بزرگ برای دانشگاه ساخته شود. رئیس دانشگاه که رابطه خوبی با دانشجویان داشت، اعلام کرد که هر کدام از دانشجویان که در حرفه‌ای تجربه دارد، می‌تواند بخشی از کار را بر عهده بگیرد. یکی از هم‌دوره‌ای‌های من در کارهای الکتریکی تبحر داشت و انجام کارهای برقی را بر عهده گرف واز من خواست به او کمک کنم و در ازای آن بخشی از دریافتی وی به عنوان حق‌الزحمه اینجانب در نظر گرفته شود. زمستان بود و هوای ارومیه بسیار سرد؛ ولی من پیشنهاد کار را قبول کردم تا درآمدی کسب کنم. کار هم سخت بود، ولی چون اولین تجربه کسب درآمدم بود، بسیار شیرین بود. خاطره دیگر من تدریس در زمان دانشجویی بود. حدود 3 سال در دبیرستان‌های ارومیه تدریس کردم. در آن زمان بنده به عنوان معلم علوم، در دبیرستان دخترانه حکمت تدریس می‌کردم. به دلیل این که اعتقادات مذهبی داشتم، به دانش¬آموزان گفته بودم اجازه ندارند روی جلد کتاب‌ها و دفاتر مربوط به درس من عکس خواننده‌ها را بگذارند. مدتی گذشت و یک روز دانش‌آموزان را غافلگیر کردم و از همه خواستم کتاب‌ها و دفاتر خود را روی میز بگذارند و در همین حین دیدم زیر میزها بچه‌ها، جلدها را پاره می‌کردند. کمی وقت را تلف کردم تا کارشان را انجام بدهند. روی هم رفته رابطه خیلی خوبی با بچه‌ها داشتم. روز آخر تدریس، آنها خیلی به من ابراز احساسات کردند. حتی با یک عکاس برای گرفتن عکس یادگاری هماهنگ کردند که هنوز این عکس‌ها را به یادگار نگه داشته‌ام.
لطفاً بفرمایید که هدف از تأسیس بانک کار آفرین چه بوده و این اهداف تا چه حد محقق شده است؟
هدف از تأسیس بانک، رفع نیازهای صنایع کارخانه‌ای و ساختمانی کشور بود. به لحاظ قانونی فرصتی برای تأسیس ایجاد شده بود و صنعت هم به این حوزه ورود پیدا کرد. در آن زمان ما دومین موسسه اعتباری بودیم. پیش از ما موسسه اعتباری توسعه با 500 میلیون تومان سرمایه تشکیل شده بود. موسسه اعتباری کارآفرینان با 3 میلیارد تومان سرمایه اولیه تأسیس شد. این موسسه به‌مرور افزایش سرمایه داد و با 20 میلیارد تومان به بانک کارآفرین تبدیل شد. در پاسخ به این سوال که آیا بانک کارآفرین به اهداف خود دست یافته است یا خیر، باید عرض کنم اهداف موسسان بانک کاملاً محقق شده است. باید این نکته را عرض کنم که هم‌زمان با ما، بانک اقتصاد نوین هم تأسیس شد، حتی چند ماه زودتر از ما مجوز فعالیت خود را کسب کرد؛ ولی ما فعالیتمان را زودتر آغاز کردیم. یعنی اولین شعبه در میان بانک‌های خصوصی توسط بانک کارآفرین افتتاح شد و رسماً بانکداری خصوصی در ایران آغاز شد.سپس بانک‌های سامان و پاسارگاد و سایر بانک‌های خصوصی تأسیس شدند.
بانک کارآفرین با چه خط مشی و استراتژی کار خود را آغاز کرد؟
استراتژی بانک کارآفرین بر مبنای بانکداری کلان (Macro banking) شکل گرفت. مؤسسان و مدیران اولیه بانک کارآفرین به بانکداری کلان اعتقاد داشتند و بانکداری خرد (Retail banking) را نمی‌پسندیدند. تعدادی از بانک‌های خصوصی که چند سال بعد از بانک کارآفرین تاسیس شدند، اکنون حدود 250 الی 300 شعبه دارند. ولی بانک کارآفرین در سراسر کشور، 107 شعبه بیشتر ندارد؛ چون نیازی به افزایش تعداد شعب ندارد. البته به دلیل تغییر نگرش نسبت به روش بانکداری در این بانک، مدیران به این نتیجه رسیدند که می‌توان بانکداری خرد و کلان را کنار هم داشت و همین باعث شد شعب بانک طی 4 سال گذشته دو برابر شود. ولی در مجموع به آن شکل گسترش پیدا نکرده است. از نظر ما بانک به‌ویژه بانک خصوصی باید سودده باشد. بانک کارآفرین در بخش منابع و سپرده بی‌محابا عمل نمی‌کند. از سوی دیگر در اعتبارسنجی و شناخت اهلیت مشتریان بسیار دقت می‌کند. توجه و دقت بر روی برخی شاخص‌ها موجب شده است که بانک کارآفرین در بخش‌های صنعت، اقتصاد، بازرگانی و خدمات و همچنین یک بانک باثبات باشد.
مزیت رقابتی بانک کارآفرین نسبت به سایر بانک‌ها چیست؟
یکی از مزیت‌های رقابتی بانک کارآفرین شفافیت و اعتبار بانک کارآفرین است، یعنی سپرده‌گذار و دریافت‌کننده تسهیلات در همکاری با این بانک، متحمل ریسک بالا نمی‌شوند. مورد دیگر سلامت بانک است. این بانک مطلقاً به کار بنگاه-داری نپرداخته و بالای 80 درصد سپرده‌های خود را در قالب تسهیلات ارائه می‌دهد. بنابراین تقریباً تمامی پولی را که از سپرده‌گذاران دریافت می‌کنیم، در اختیار تسهیلات-گیرندگان قرار می‌دهیم.
مزیت دیگر بانک کارآفرین این است که ذی‌نفعان از جمله سهامداران بانک از طریق فعالیت‌های موثر بانک موفق به کسب سود سالانه شده‌اند. ذکر این نکته ضروری است که بانک کارآفرین طی این سال‌ها، بانکداری اسلامی را به معنای واقعی کلمه اجرا کرده است. از مظاهر بانکداری اسلامی این است که شما منابع مردم را جمع‌آوری کرده و به‌صورت بلوک‌هایی در می‌آورید و این بلوک‌ها را در اختیار کارآفرینان، صنعتگران و افراد متقاضی قرار می‌دهید. 3 درصد سود دریافتی را به‌عنوان حق‌الوکاله جذب می کنید و بقیه را به سپرده‌گذار می‌دهید. سپرده‌گذار در ابتدا به صورت علی‌الحساب مبلغی را دریافت می‌کند و سود قطعی هم به وی تعلق می‌گیرد. بانک کارآفرین جزو معدود بانک‌هایی است که برای سالیان متمادی پس از پایان سال مالی، به سپرده‌گذارانش سود قطعی داده است. البته متاسفانه دو سه سالی است که این روند به دلیل وضعیت آشفته بازار بانکی دچار وقفه شده است و علت آن هم، رقابت‌های بین‌بانکی و دخالت‌های دستوری در نظام بانکی است که در نتیجه آن ما نمی‌توانیم حق‌الوکاله خود را برداریم و آخر سال که دخل و خرج را حساب می‌کنیم، چیزی باقی نمی‌ماند که به‌عنوان سود قطعی در اختیار سپرده‌گذاران قرار بدهیم. ولی سال‌ها این مزیت را دارا بوده‌ایم.
مزیت دیگر بانک کارآفرین شفافیت مالی است. اطلاع دارید که شرکت‌های بورسی باید گزارش‌های خود را در اختیار بورس قرار بدهند و شفاف باشند.اطلاعات مالی بانک کارآفرین همیشه به‌موقع در اختیار بورس قرار گرفته است. به همین دلیل طی چند سال اخیر به لحاظ شفافیت رتبه اول را در میان بانک‌های بورسی به دست آورده‌ایم. در حال حاضر نیز در رتبه دوم یا سوم قرار داریم.همچنین دو جایزه رسمی و معتبر در کشور وجود دارد که یکی از آنها ارزیابی صدشرکت برتر ایران (IMI-100) توسط سازمان مدیریت صنعتی است. خوشبختانه در سه سال اخیر موفق به کسب رتبه اول به لحاظ شاخص بازدهی فروش شدیم. امسال نیز به لحاظ بهره‌وری کل عوامل، رتبه برتر را به دست آوردیم. تندیس بلورین هفتمین دوره جایزه مدیریت مالی ایران نیز افتخار دیگری است که بانک کارآفرین در اسفند ماه سال جاری موفق به دریافت آن شد.
بانک کارآفرین طی چند سال گذشته چه برنامه‌هایی در حوزه بانکداری الکترونیک داشته است؟
اهمیت بانکداری الکترونیک و جایگاه آن در صنعت بانکداری در دنیا و در کشور بر کسی پوشیده نیست. همین امر سبب شده است که شعب بانک‌ها خلوت شوند. غالب عملیات بانکی از طریق سامانه‌های الکترونیکی انجام می‌شود و بنابراین نیاز به حضور در شعبه بسیار کم احساس می‌شود. از این رو بانکداری الکترونیک بسیار بااهمیت و از طرفی بسیار حساس است. در گذشته که خدمات به صورت الکترونیکی انجام نمی‌شد، به‌ندرت مشکلی بروز می‌کرد؛ مگر این که سوءنیت، تخلف یا تبانی در یک شعبه رخ می‌داد، اما در حال حاضر تمام اطلاعات در مرکز دیتابیس روی چند سرور متمرکز شده است که بسیار حساس هستند و کوچک‌ترین مشکلی در آنها، می‌تواند اختلال گسترده‌ای در نظام بانکی ایجاد کند. بانک کارآفرین حدود ده سال پیش نرم‌افزار اصلی Core banking را خریداری کرد. البته با توجه به تحریم‌های بین‌المللی مشکلاتی برای دریافت آن به وجود آمد، ولی با این حال بانک از سال 88 سیستم Core را راه‌اندازی کرد. کارآفرین در حال حاضر از معدود بانک‌هایی است که سیستم Core مستقل به خود را دارد.
برای خرید این سیستم مدیران بانک با یک شرکت سنگاپوری وارد مذاکره شدند و نرم‌افزار را خریداری کردند. بعد از مدتی این شرکت توسط یک شرکت آمریکایی خریداری شد و هم‌زمان تحریم‌ها آغاز شد. به دلیل تحریم‌های اعمال شده، شرکت آمریکایی با ما همکاری نکرد؛ اما با توجه به قراردادی که داشتیم، علیه آنها شکایت کردیم و برنده شدیم و شرکت موظف شد با ما همکاری کند. تعدادی از همکاران ما به فیلیپین رفتند و دوره‌های مربوطه را گذراندند و سرانجام Core banking در سال 88 عملیاتی شد.
خوشبختانه در زمینه گسترش خدمات الکترونیکی اقدامات خوبی در بانک کارآفرین صورت گرفته است. تمامی فعالیت‌های بانکداری الکترونیک که در شبکه بانکداری ایران وجود دارد، در بانک کارآفرین ارائه می‌شود. محصولات الکترونیک ما مشابه سایر بانک‌ها و باکیفیت است و خوشبختانه بازخورد مشتریان هم مثبت بوده است.
به نظر جنابعالی طی چند سال اخیر چه تغییرات مثبت و منفی در نظام بانکی ایران اتفاق افتاده و چه خلأهایی وجود دارد؟
من از طرفداران اقتصاد بازار و اقتصاد آزاد هستم. معتقدم که اقتصاد طبیعت خاصی دارد که ایجاب می‌کند با سازوکار خود و در فضای رقابتی فعالیت کند. نظام بانکی بخشی از اقتصاد است. در مورد نظام بانکی هم اعتقاد دارم که شرایط و مقتضیات بازار و نه دخالت و دستور باید تعیین‌کننده باشد. در دولت قبل بدعتی گذاشته شد که نرخ سپرده و تسهیلات و غیره به صورت تکلیفی تعیین می‌شد، ولی اجرایی نشد. انتظار نمی‌رفت این امر در دولت یازدهم هم اتفاق بیفتد، ولی متاسفانه این بدعت تکرار شد، اما باز هم به مرحله اجرا نرسید. این یک چالش جدی است. امروزه بانک‌ها برای جذب منابع با هم رقابت می‌کنند. این رقابت مخرب است، چون با این نرخ‌ها نمی‌توانیم دخل و خرج بانک را اقتصادی و مثبت نگه داریم. اگر چه دخل و خرج ما در طول سال‌ها حتی در سال 95 مثبت بوده، ولی با کنترل، جلوی توسعه بانک گرفته شده است. ما سعی کردیم منابع مازاد نگیریم و نرخ‌ها را بالا نبریم، طبیعی است بخشی از منابع را از دست بدهیم و رشد منابع ناچیز باشد؛ در حالی که یکی از شاخص‌های عملکرد بانک‌ها رشد منابع است. الآن رشد منابع نداریم و در حدی که به بانک مرکزی بدهکار نشویم، نرخ را تعدیل و تنظیم کرده‌ایم. در مورد تسهیلات هم از منابع به نحو مطلوب استفاده می‌کنیم و هزینه‌ها را مدیریت می‌کنیم. بر این اساس شرایط بانک‌ها در حال حاضر دشوار است. در گذشته وضعیت بانک‌ها، بسیار بهتر بود و مدیران بانک‌ها دغدغه‌های امروزی را به هیچ وجه نداشتند.
به نظر شما شرایط اقتصادی علت بروز مشکلات بانک‌هاست یا سیستم بانکی مشکلات خود را به اقتصاد کشور انتقال داده است؟
من مدافع سیاست‌های اقتصادی دولت هستم و معتقدم مهار تورم حرکت بسیار درستی بود. تورم برای اقتصاد آفت محسوب می‌شود. طبیعی است که پس از مهار تورم، نقدینگی کنترل و پس از آن رونق اقتصادی کم می‌شود و در کنار آن رشد اقتصادی نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و از طرفی فشار بر نظام بانکی زیاد می‌شود. بانک نیاز به منابع و صنعت به سرمایه نیاز دارد؛ بنابراین سیاست‌ها و شرایط اقتصادی بر بانک‌ها اثر گذاشته است. برای این که تولید اقتصادی رونق بگیرد، انتظار می‌رود که بانک‌ها منابع ارزان قیمت را در اختیار مشتریان قرار بدهند که این مسئله بانک‌ها را تحت فشار می‌گذارد. از طرف دیگر، امروز دولت اوراق مشارکت با نرخ 20 تا 21 درصد منتشر می‌کند. همان اوراق وارد بورس می‌شود و با 25 تا 26 درصد سود عرضه می‌شود؛ این به این معناست که در بورس می‌توان اوراقی با نرخ 25 تا 26 درصد سود خریداری کرد. بنابراین سپرده گذاری در بانک در ازای دریافت 15 درصد سود، منطقی نیست. این شرایط مشکلات بانک‌ها را مضاعف می‌کند. با این وجود ما تا به امروز موفق بوده‌ایم و توانسته‌ایم هم سهامداران را راضی نگه داریم و هم مقررات و ضوابط بانک مرکزی را رعایت کنیم. امیدواریم بتوانیم در آینده هم این روند ادامه دهیم.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زندگی کاریتان به‌ویژه در بانک کارآفرین را شرح بدهید.
اول باید اشاره کنم که محیط داخلی بانک کارآفرین بسیار آرام است و با کمترین تنش ممکن روبه¬رو است. در ارتباط با مشتریان و شکایت‌های بانک مرکزی هم کمترین شکایت‌ها را داریم. واقعیت این است که رابطه خوبی بین مدیریت اجرایی بانک و سهامداران برقرار است و ارتباط خوبی با بانک مرکزی و با همکاران، در رده‌های مختلف داریم و چالش عمده و جدی نداریم.
حجم مطالبات غیرجاری بانک کارآفرین چقدر است؟
نسبت مطالبات غیرجاری بانک کارآفرین در شرایط عادی حدود 11 درصد است.
خوشبختانه نسبت به بسیاری از بانک‌ها وضعیت بهتری داریم، ولی ما هم مانند سایر بانک‌ها مشتریانی داریم که تعمداً خود را ورشکسته کرده‌اند و در تلاش هستند پول بانک را پرداخت نکنند و ما پیگیر این موارد هستیم. مشتریان زیادی هم هستند که خوش‌حساب هستند، اما به دلیل شرایط اقتصادی قادر نیستند بدهی خود به بانک را بپردازند
مؤسسات مالی غیرمجاز چه تأثیری بر نظام بانکی داشته‌اند و این به نظر شما روی بانک‌ها به‌ویژه بانک کارآفرین چه تأثیری گذاشته است؟
مؤسسات مالی غیرمجاز بر نظام بانکی و از جمله بانک کارآفرین تاثیر منفی گذاشته‌اند. چون بر آنها نظارت خاصی وجود ندارد. این مؤسسات مصارف ویژه‌ای برای منابعی که جمع‌آوری می‌کنند دارند، که باعث می‌شود بخشی از منابع بازار به سمت آنها برود و بعد این منابع در مسیر درست قرار نمی‌گیرد. این مسائل در نظام بانکی اخلال ایجاد می‌کند. از طرفی نرخ سود بالاتری به سپرده‌ها می‌دهند که باعث می‌شود منابع بانک‌ها به خطر بیفتد. اتفاق بد این است که به دلیل عدم نظارت و سیاست‌های غلط، مؤسسات مالی غیرمجاز در نهایت ورشکسته می‌شوند و مردم به دردسر می‌افتند و اعتماد عمومی به نظام بانکی از بین می‌رود. اعتماد عمومی به نظام بانکی، سرمایه گرانقدری است که نباید خدشه‌دار شود. در سراسر جهان بازار پول و نظام بانکی، ناظر دارد. سرو کار داشتن با منابع و پول وسوسه زیادی برای کسب سود بیشتر ایجاد می‌کند، به همین خاطر اگر نظارت مستمری وجود نداشته باشد، نابسامانی جدی در این نظام ایجاد می‌شود.
آینده اقتصاد ایران را با توجه به ریاست جمهوری ترامپ و پسابرجام و شرایط منطقه چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
بنده به آینده اقتصاد ایران خوش‌بین هستم و معتقدم ایران منابع انسانی و طبیعی بسیار و موقعیت استراتژیک و جغرافیایی مطلوبی دارد. مدیران ما بعد از 38 سال، تجربه خوبی در اداره کشور به دست آورده‌اند. سیاست‌ها شفاف‌تر و نظام‌مند‌تر شده است.همچنین بحث اقتصاد مقاومتی بحثی پایه‌ای و اساسی است. اگر به نیروی داخلی و توسعه علمی اتکا کنیم و به نیروهای جوان و خلاق فرصت بدهیم و در کنار آن با دنیا رابطه منطقی و معقولی داشته باشیم که این رابطه الزاماً باید وجود داشته باشد، نتیجه آن اقتصاد مقاومتی است و می‌توانیم اقتصاد را سر پا نگه داریم. در دروان تحریم‌ها آسیب دیده‌ایم و ملت متضرر شده و این غیرقابل انکار است، اما تلاش کرده‌ایم سرپا بمانیم. اقدام آقای ترامپ هم تا حد زیادی به تدابیر ما بستگی دارد؛ ولی کشور ما با مجموعه ذخایر و منابع و امکانات بالقوه خود به‌آسانی از پا در نمی‌آید؛ بنابراین اگر دولت با تدابیر عقلانی و منطقی بتواند با دنیا ارتباط برقرار کند و حداکثر بهره را از توسعه روابط ببرد، می‌توان برای اقتصاد ایران که با شیب ملایمی به سمت اصلاح حرکت می‌کند، آینده روشنی ترسیم کرد.
لطفاً روابط بین‌الملل بانک و خدمات بانکداری بین‌المللی بانک کارآفرین را به عنوان یکی از مزیت‌های رقابتی بانک شرح دهید.
ما در این زمینه بسیار موفق عمل می‌کنیم. چون از ابتدا مراودات خوبی با کارگزاران بین‌المللی داشتیم. بانک‌های خارجی برای تعاملات بانکی شرایط بانک‌های داخلی را بررسی می‌کنند. ما صورت‌های مالی خوب و مدیریت باثباتی داشتیم، از این رو مورد اقبال بانک‌های خارجی قرار گرفته‌ایم و با کارگزارهای زیادی کار می‌کنیم. به لحاظ فنی-تخصصی و ساختاری- سازمانی هم در دوران تحریم امور بین‌الملل را برای پساتحریم آماده کردیم. در حال حاضر مشتریان بزرگی داریم که ما را صرفاً به خاطر قدرت و قوت در بخش بین‌الملل انتخاب کرده‌اند. ما در زمینه گشایش اعتبارات اسنادی با اکثر کشورهای دنیا به‌راحتی همکاری داریم. در زمان تحریم تعداد بانک‌ها کم بود، اما الآن با تعداد بیشتری بانک همکاری داریم. بحث حواله‌جات و بروات نیز از طریق بانک کارآفرین مانند سایر بانک‌ها انجام می‌شود.
به‌عنوان سؤال آخر به برنامه‌های آتی بانک به‌ویژه در سال 96 اشاره کنید.
برنامه‌های آتی بانک بهبود کیفیت در همه زمینه‌هاست. ما اخیراً برای بانک، برنامه استراتژیک تهیه کرده‌ایم و در حال پیاده‌سازی آن هستیم. هدف ما این است که بانک را به لحاظ کیفی بهبود ببخشیم. ما هم مانند تمامی بانک‌ها تعدادی شعبه زیان‌ده داریم که قصد داریم آنها را با جابجایی و ادغام ارتقا بدهیم. در نظر داریم خدمات الکترونیکی را توسعه و سیستم Core بانک را ارتقا دهیم. اخیراً مرکز آموزش بانک را افتتاح کرده‌ایم و قصد داریم همکاران را به صورت هدفمند آموزش بدهیم. از دیگر برنامه‌های ما توسعه بانکداری بین‌الملل است. به‌تدریج به این فکر هستیم که در خارج کشور حضور داشته باشیم و خود را با ضوابط بین‌المللی و استاندارهای بین‌المللی به‌روز کنیم که بانک‌های بین‌المللی ما را برای همکاری انتخاب کنند. امروز بحث پول‌شویی و تطبیق با استانداردهای بین‌المللی در دنیا بسیار حائز اهمیت است. اگر ما در این زمینه سازوکار لازم را فراهم نکنیم و خودمان را تطبیق ندهیم، بانک‌های خارجی با ما همکاری نخواهند کرد؛ بنابراین این امور هم به طور جدی در دستور کار بانک کارآفرین قرار دارد.