همه چیز درباره ضمانتنامه بانکی، انواع و شرایط صدور آن
ضمانتنامه عبارت است از سندی که به موجب آن بانک صادر کننده، پرداخت وجه معین مورد تعهد اشخاص حقیقی یا حقوقی ( مضمون عنه) را در قبال ذینفع (مضمون له) در مدتی معین تضمین می‌نماید.
تعریـف ضمانت‌نامــه بانکی
ضمانتنامه بانکی تعهد کتبی و غیر قابل برگشت، جهت پرداخت مبلغ معینی به ارز یا ریال به ذینفع ضمانتنامه (خریدار/کارفرما) می‌باشد. در صورتی که ضمانتخواه (فروشنده/ پیمانکار) از انجام تعهدات خود بر طبق قرارداد پایه موضوع ضمانتنامه منعقده فی‌مابین ذینفع و ضمان‌‌خواه، قصور نماید و یا به هر دلیلی نسبت به انجام قرارداد مربوطه استنکاف ورزد.
انواع ضمانتنامههای بانکی
به دلیل تنوع تعهداتی که ضمانتخواه در قبال ذینفع به عهده دارد، ضمانتنامههای بانکی انواع مختلفی دارند که مهمترین و متداول‌ترین ضمانتنامههای بانکی به شرح ذیل است.
- حسن انجام تعهدات (Good Performance Guarantee)
- پیش پرداخت (Advance Payment Guarantee)
- شرکت در مناقصه (Tender Guarantee/ Bid Bond)
- استرداد کسور وجه الضمان (Retention Bond)
- تعهد پرداخت (Payment Guarantee)
- و ضمانتنامه گمرکی و پیمان…
ضمانتنامه حسن انجام تعهدات
این نوع ضمانتنامه برای تضمین و اطمینان از انجام صحیح، کامل و به موقع تعهدات (فروش کالا/ ارائه خدمات) توسط ضمانتخواه (پیمانکار/فروشنده)، به نفع ذینفع (خریدار/کارفرما) مطابق با مفاد قرارداد منعقده فی مابین صادر می‌گردد و درصورتیکه حسب اعلام کتبی ذینفع، ضمانتخواه از انجام تعهدات خود قصور نماید، بانک ضامن متعهد به پرداخت مبلغ ضمانتنامه طبق مفاد و شرایط آن به ذینفع می‌باشد.
ضمانتنامه پیش پرداخت
در برخی از قراردادها ضمانتخواه (فروشنده/پیمانکار) درخواست می‌نماید که درصدی از ارزش پیمان (فروش کالا/ ارائه خدمات)، در قرارداد منعقده با ذینفع (خریدار/کارفرما)، برای شروع عملیات موضوع پیمان، جهت تقویت بنیه مالی ضمانتخواه برای مواردی مانند تجهیز کارگاه، تکمیل تجهیزات و غیره تحت عنوان پیش پرداخت و در مقابل اخذ ضمانت‌نامه‌ای تحت همین عنوان به او پرداخت گردد. به موجب این ضمانتنامه، ذینفع اطمینان کافی از انجام به موقع تعهدات از سوی ضمانتخواه داشته و به تناسب پیشرفت کار و ارائه صورت وضعیت از سوی ضمانت خواه، مبلغ ضمانتنامه از سوی ذینفع قابل کاهش می‌باشد.
ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده
شرکت‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی، خصوصی و یا اشخاص حقیقی معمولاً برای خرید یا فروش اموال و یا برای اجرای پروژه‌ها یا تأمین خدمات مورد نیاز خود اقدام به برگزاری مناقصه یا مزایده می‌نمایند. در این خصوص کارفرما جهت اطمینان از وصول پیشنهادات واقعی شرکت کننده در مناقصه و ارائه پیشنهادات سنجیده و مطلوب از لحاظ مشخصات فنی و قیمت از سوی ایشان، از اشخاص شرکت کننده در مناقصه و یا مزایده می خواهد که به همراه پیشنهاد خود، ضمانت‌نامه‌ای به وی تسلیم نمایند تا در صورت برنده شدن در مناقصه/ مزایده از عقد قرارداد مربوطه استنکاف نورزیده و مفاد و به شرایط پیشنهاد خود پایبند باشند.
ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان
گاهی اوقات ذینفع ضمانتنامه (خریدار/کارفرما) برای اطمینان از صحت ایفای تعهدات ضمانتخواه (فروشنده/ پیمانکار)، مبالغی را (که معمولا از 10 درصد مبلغ قرارداد فراتر نمی رود)، به عنوان تضمین حسن اجرای کار/ تعهدات از مبلغ ناخالص صورت وضعیت‌ها/سیاهه‌های صادره توسط پیمانکار کسر نموده و در حسابی نزد خود نگهداری می‌نماید، که بنا بر تقاضای ضمانتخواه، می‌تواند در مقابل ارائه ضمانتنامه بانکی استرداد کسور وجه الضمان، مبلغ کسورات تضمین حسن اجرای کار / تعهدات را جهت جبران کمبود نقدینگی ضمانتخواه به وی مسترد نماید.
ضمانتنامه تعهد پرداخت
ضمانت‌نامه‌ای می‌باشد که به موجب آن، بانک ضامن به نیابت از ضمانتخواه متعهد به پرداخت مبلغ معینی وجه نقد به ذینفع، جهت تضمین بازپرداخت هرگونه وام و تسهیلات دریافتی توسط ضمانتخواه از ذینفع، می‌گردد.
بانک‌ها مجاز به صدور ضمانتنامه تعهد پرداخت ارزی بابت تضمین وام، هر نوع تسهیلات ارزی دریافتی‌از موسسات مالی و بانکهای خارجی” بجز مواردی که مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واقع شده است” نمی‌باشند .
ضمانتنامه گمرکی
وقتی کالایی وارد می‌شود، درصورتیکه واردکننده نتواند حقوق گمرکی را نقدی پرداخت کند، ضمانتنامههایی را با سررسید‌های معین نزد گمرک می‌سپارد و اگر نتواند در سرسید‌های معین مبالغ ضمانت نامه را پرداخت کند، مشمول جریمه تأخیر تأدیه می‌شود.
ضمانتنامههای پیمان
اغلبِ مواردِ استفاده از ضمانتنامههای بانکی وقتی است که دولت به‌عنوان کارفرما اجرای پروژه‌های عمرانی و تولیدی را به‌عهده پیمانکاران می‌گذارد.
در سال‌های اخیر، برای انعقاد قرارداد‌هایی این‌چنینی که پیچیده و طولانی‌اند، شرایطی به‌صورت پیش‌فرض گذاشته شده که قواعدی همه‌جانبه را مقرر کرده‌اند که شرایط عمومی پیمان نامیده می‌شوند.
انواع ضمانتنامههای ارزی از لحاظ نحوه صدور
ضمانتنامه مستقیم
ضمانت‌نامه‌ای که مستقیماً توسط بانک ضامن و بنا به تقاضای ضمانت خواه و بدون دخالت بانک کارگزار دیگری، به نفع ذینفع ضمانت نامه صادر می گردد.
ضمانتنامه غیرمستقیم
ضمانت‌نامه‌ای که به پشتوانه ضمانتنامه متقابل دریافتی از بانک کارگزار (خارجی یا داخلی) ، توسط بانک ضامن به نفع ذینفع صادر می‌گردد.
انواع ضمانتنامههای ارزی از لحاظ ماهیت
ضمانتنامه وارداتی
به آن دسته از ضمانتنامههایی اطلاق می‌گردد که به پشتوانه ضمانتنامه متقابل دریافتی از یک بانک‌کارگزار خارجی به عنوان وثیقه (Collateral)، به درخواست فروشنده/پیمانکار خارجی، توسط بانک ایرانی به نفع خریدار/ کارفرمای ایرانی به ارز یا ریال صادر می‌شوند .
ضمانتنامه صادراتی
به آن دسته از ضمانتنامههای بانکی اطلاق می‌گردد که به درخواست و پشتوانه وثایق دریافتی از ضمانتخواه (پیمانکار/فروشنده‌ی) ایرانی (و یا ارائه ضمانتنامه متقابل توسط یکی از بانکهای داخلی به عنوان وثیقه) به نفع ذینفع (خریدار/ کارفرمای) خارجی (در مورد قراردادهای بین المللی داخل کشور و در قالب فراردادهای داخلی، به نفع ذینفع ایرانی) به ارز (یا ریال) صادر می‌گردد .
انواع ضمانتنامههای صادراتی بر اساس تقسیم‌بندی مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- ضمانتنامههای صادراتی موضوع صدور خدمات فنی و مهندسی
- ضمانتنامههای صادراتی موضوع صدور کالای تولیدی (صنعتی، کشاورزی، معدنی و…)
- ضمانتنامههای صادراتی موضوع قراردادهای داخلی
- سایر ضمانتنامههای ارزی
چگونه ضمانتنامه بانکی بگیریم؟
شرایط کلی و عمومی
- دارا بودن حساب یا افتتاح حساب جدید به نام ضمانتخواه
- دارا بودن شرایط اعتبارسنجی و تمکن کافی ضمانتخواه برای پوشش تعهدات
- اطمینان از واقعی بودن قرارداد پایه بین ضمانتخواه و ذینفع
- اطمینان از رعایت مقررات مرتبط با مبارزه با پولشویی
چه مدارکی برای صدور ضمانتنامه ریالی لازم است؟
- درخواست ضمانتخواه با درج تمامی شرایط
- مدارک و مستندات مربوط به هویت متقاضی
- مدارک مربوط به شغل و فعالیت متقاضی
- مدارک مالی و وثایق و تضمینات پیشنهادی
- ارائه قرارداد پایه
شرایط صدور ضمانتنامههای بانکی
برای صدور ضمانتنامههای بانکی بانک‌ها وثایق متعددی براساس توان پرداخت متقاضی ضمانتنامه دریافت می‌کنند که به شرح زیر هستند:
الف) وجه نقد یا طلا یا اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی و اوراق مشارکت منتشره براساس مجوز بانک مرکزی یا سپرده سرمایه گذاری مدت‌دار یا حساب‌های پس‌انداز قرض الحسنه نزد بانک یا گواهی‌های سپرده‌های سرمایه گذاری مدت‌دار یا اوراق قرض الحسنه یا حساب‌های ارزی یا حساب سرمایه گذاری مدت‌دار متقاضی نزد سایر بانک‌ها.
ب) تضمین بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی معتبر خارجی.
ج) سفته با ضمانت قابل‌قبول بانک، اموال غیرمنقول، برگ وثیقه‌ی انبار‌های عمومی مربوط به کالا، سهام شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته‌شده باشند، کشتی و هواپیما.
معمولاً یک یا ترکیبی از وثایق مذکور از مشتری گرفته می‌شود.
واقعا این همه چیز بود؟!!!!!
متن کامل، برای استفاده شما جایگزین شد.