لندتک‌ها سفیران ترویج فن‌آوری در بانکداری نوین کشور
دیجی‌پی از جمله بازیگران تازه نفس این صنعت است که در سال‌های اخیر با ارائه گزارش‌های شفاف، برای ساختن این زیرساخت‌ها تلاش می‌کند.
بهرنگ فاطمی، مدیرکل اعتبارسنجی و احراز هویت مشتریان دیجی‌پی و از فعالان صنعت فین‌تک، در گفت‌وگویی دوستانه با عصربانک وضعیت فناوری‌های مالی و لندتک کشور را مرور و از چالش‌ها و دستاوردهای این شرکت صحبت کرد.
فاطمی، در ابتدای گفت‌وگو درباره وضعیت و عملکرد شرکت‌های فین‌تک گفت: « در بازار غنی اما کوچکی مثل فین‌تک در گستره‌ی ایران که اکثر افراد موسس و به‌نامِ فضای استارت‌آپی، فناورانه و به طور خاص شرکت‌های نرم‌افزاری، بانکی و فین‌تک‌ها یکدیگر را می‌شناسند، وحدت، رقابت سالم و یاری‌رساندن به شناخت جامعه نسبت به ادبیات موضوع بسیار مهم و زمینه‌ساز رشد و توسعه است. فین‌تک‌ها به عنوان سفیری مجرب اما جوان نیز باید بیاموزند که در این رقابت گوی سبقت را با حرفه‌ای‌گری و درست عمل کردن و توجه به پایداری از هم بربایند.
شفافیت، اصل اساسی گروه دیجی‌کالا
مدیرکل کسب و کار اعتبارسنجی دیجی‌پی در ادامه افزود: «عقیده بسیاری بر این است که در چنین بازاری که از ریسک‌های متنوعی برخوردار است و ریسک عدم قطعیت بیش از کشورهای توسعه یافته آن‌را تهدید می‌کند، شرکت‌هایی با ماهیت استارتاپی یا بازیگرانی که مولد و مروج فن‌آوری هستند به دلایلی همچون حفظ جایگاه یا مراقبت از مزایای رقابتی و … نباید الزاما اهداف و برنامه‌های آتی خویش را به‌روشنی بیان کنند اما این میان شفافیت از ارزش‌های گروه دیجی‌کالا و مجموعه دیجی‌پی است که این شفافیت هم در بازار بیرونی و هم در درون این گروه نمود یافته است.
او با اشاره به گزارش سالانه دیجی‌پی که اخیراً منتشر شده است، انتشار گزارش‌های شفاف را منِشی در گروه دیجی‌کالا دانست که با همین هدف به دقت دنبال می‌شود. فاطمی در این باره گفت: «گزارش عملکرد سالانه دیجی‌پی که در اسفند امسال منتشر شد، یک گزارش کاملاً شفاف و خالی از زیاده‌گویی است. ارائه چنین گزارش‌هایی در حالی به عنوان یک اصل اساسی مورد توجه ما قرار می‌گیرد که متاسفانه در برخی نمونه‌های دیگر بیشتر به جنبه‌ی رسانه‌ای آن توجه می‌شود و کم‌تر ارزشی را که در نتیجه‌ی اصل شفافیت بر آگاهی جامعه می‌گذارد هدف می‌گیرد.
وی افزود: «دیجی‌پی فارغ از یک اپلیکیشن مالی، به‌عنوان یک پرداخت‌یار سبد کاملی از سرویس‌های فین‌تک را برای مشتریان ارائه می‌کند که یکی از اصلی‌ترین آن‌ها خدمات لندتک است. یکی از دغدغه‌های اصلی ما در این حوزه نبود سیستم جامع و حمایت‌گر قانون‌گذار است که امیدواریم به زودی و با برنامه‌های توسعه‌ای بانک مرکزی، لندتک‌ها هم شانس بیشتر دیده شدن و حمایت را به دست آورند. شکی نیست که شرکت‌های لندتکی همچون دیجی‌پی هم با تمام قوا آماده همکاری و تعامل هم‌افزا با چنین نهادهای قانون‌گذاری خواهند بود و هم می‌توانند محرک و توسعه‌دهنده‌ای برای ارکان آن باشند.»
شاخص توسعه یافتگی
مدیرکل اعتبارسنجی و احراز هویت مشتریان دیجی‌پی خاطر نشان کرد: «شاخصی در دنیای تجارت وجود دارد که می‌تواند برای کشورها چه بسا مصداق توسعه‌یافتگی باشد و آن نسبتی است ناشی از سهم تجارت الکترونیکی به داد و ستدی که از ابتدا و در فضایی بدون بهره‌مندی از اینترنت و مزایای آن صورت می‌پذیرفت، نسبت e-tailing به retailing یعنی در جامعه‌ای مردمان آن بهینه‌تر از شبکه‌های ارتباطی و ابزار تکنولوژیک در رفتار روزمره‌ی خویش استفاده می‌کنند بی‌شک پذیرش بهتری برای تغییر در زندگی و ارتقاءء کیفیت آن دارد. آن‌چنان که از آمار این حوزه بر می‌آید این شاخص از سال 2015 از نسبتی به میزان 7 الی 8 درصد به اندازه‌ای بیشتر از 24 الی 26 درصد در سال 2021 رسیده است که در کشورهای مختلف از سهم متفاوتی برخوردار است و این شاخص زمانی برای ما دارای اهمیت بیش‌تری می‌شود که با کشورهای همسایه‌ی خود (ترکیه، امارات، …) فاصله‌ی بالاتری را مشاهده می‌کنیم.
حال با در نظر گرفتن این شاخص و حضور دیجی‌کالا به عنوان بزرگ‌ترین پلت‌فرم تجارت الکترونیکی ایران در خرده‌فروشی فرصتی را در اختیار دیجی‌پی و سایر اعضا خانواده‌ی دیجی‌کالا قرار می‌دهد تا با خلق ارزش‌هایی متنوع بتواند عاملی در توسعه‌یافتگی کشور باشد.
فاطمی همچنین مطرح کرد: «در حال حاضر در صنعت لندتک کشور، ما شاید قریب به 20 شخصیت حقوقی داشته‌باشیم که فعالیت‌هایشان بی‌ارتباط با لندتک نیست. یعنی تعداد قابل توجهی گروه کاری و تخصصی که از طریق پلت‌فرم‌های دیجیتال و محصولات نرم‌افزاری خویش قصد تسهیل اعطای خدمات وام و اعتبار به جامعه‌ی مشتریان خود دارند. اما به واقع کدام یک از این شخصیت‌ها به استثنای خودشان یاری‌گری داشته‌اند تا در کنار توان و ظرفیت خویش مردم را آن‌چنان که باید همراهی کنند؟
محل مشخص مصرف اعتبار در لندتک دیجی‌پی
فاطمی با اشاره به محل مشخص مصرف اعتبار در لندتک دیجی‌پی گفت: «اگر یک مگامال فیزیکی را در کشور در نظر بگیریم مجموع اقلام کالایی که در این بازار بزرگ و مگامال وجود دارد شاید رقمی چند ده هزارتایی کالا باشد. در حالی‌که تعداد کالایی که افراد می‌توانند در مجموعه دیجی‌کالا و با اعتبار دیجی‌پی به آن دسترسی پیدا کنند میلیونی است و این نشان می‌دهد از یک سو مشتریان می‌توانند به‌راحتی چیزی را که به‌دنبال آن هستند، پیدا کنند و از سوی دیگر برای نظام مالی و بانکی کشور اطمینان خاطر باشد، افراد اعتبار دریافت شده را برای خرید مقصود مشخصی استفاده می‌کنند.
در این ساز و کار پس از خرید اعتباری، حتی در صورتی که افراد کالای خریداری شده را مرجوع کنند، هزینه آن به‌صورت نقدی به آن‌ها پس داده نمی‌شود و دوباره به کیف پول اعتباری آن‌ها واریز می‌شود و امکان خرید صرفا در بازارگاه‌ها و بسترهایی وجود دارد که مورد وثوق باشد.»
خرید اقساطی و BNPL دیجی پی
وی در مقایسه خرید اقساطی و BNPL دیجی‌پی گفت: «برای هر محصول اعتباری که طراحی می‌شود مدل‌های مختلف مصرف اعتبار وجود دارد. یکی از این محصولات BNPL است. این اعتبار از دسته‌های وام‌های خرد نقطه خرید است که در مدت زمان کوتاهی تسویه می‌شوند و بزرگ‌ترین تفاوتی که با خرید اقساطی دارند این است که به‌صورت پیش‌فرض به وثیقه و معرف نیاز ندارند. در واقع BNPL را می‌توان به روش‌های مختلف ارائه داد:
اول به‌صورت ساختاری که در سازمان‌ها وجود دارد و ویژه‌ی کارکنان یک سازمان تبیین می‌شود که در این حالت نکول از احتمال وقوع بسیار پایینی برخوردار خواهد بود .
دوم ریسک نکول بالاتر می‌رود و الزاما سازمانی عهده‌دار مصرف برای کارکنانش نیست و افراد با ورود به پلتفرمی که مشتری آن بوده‌اند، درخواست تخصیص وام BNPL را ارائه می‌دهند و براساس سابقه یا رتبه‌ی اعتباری‌شان، وام خردی به آن‌ها تخصیص داده می‌شود. طبیعتاً از وام BNPL برای خرید کالاهای گران‌قیمت نمی‌توان استفاده کرد و بیشتر برای برطرف کردن نیاز روزمره‌ی افراد قابل استفاده است.»
فاطمی خاطرنشان کرد: «چیزی که برای لند‌تک‌های ارائه‌کننده BNPL اهمیت دارد، نقش مهم سابقه افراد است که ممکن است با امتیازدهی‌های متفاوت و اعتبارسنجی‌های مختلف سنجینده شوند. این اعتبارسنجی بر اساس زمان، شرایط محیطی و اقتصادی و سابقه افراد متغیر است. در این زمینه یعنی وام‌های از نوع BNPL و تلفیق آن با نیازمندی‌های مشتریان زیرمحصول‌های به شدت جذاب و ارزشمندی قابل ارائه است. »
مدیرکل اعتبارسنجی و احراز هویت مشتریان دیجی‌پی در پاسخ به این سوال که برای خرید اقساطی دیجی‌پی و وام BNPL چه شرایطی دیده شده است، گفت: «افراد پس از ورود به اپلیکیشن می‌توانند درخواست خرید اقساطی دهند که بسته به نیاز ایشان نوع محصول مورد استفاده‌ی اعتباری‌شان متفاوت خواهد بود. لازم به ذکر است کلیه‌ی رخدادهای مشتریان در تایید اسناد تعهدآور کاملا الکترونیکی برای ایشان قابل انجام است.
اما سقف BNPL دیجی‌پی که به افراد ارائه می‌دهیم درحال‌حاضر ۱ میلیون تومان است که دوره بازگشت آن یک‌ماهه و بدون نرخ سودی در صورت بازپرداخت به‌هنگام خواهد بود. طبیعتا شیوه‌ی رفتاری مشتریان در پرداخت و بازپرداخت تعهدات ایشان تاثیر مستقیم و حائز اهمیتی در ابقای ارائه‌ی خدمات بعدی به ایشان دارد.
فاطمی در پاسخ به این سوال که برای خرید اقساطی و BNPL به‌عنوان یک کاربر چه اعتبارسنجی اعمال می‌شود، گفت: «بسته به الزاماتی که تامین‌کننده‌ی منابع مالی مرتبط با وام انتظار دارد از سرویس‌های رایج و قانونی اعتبارسنجی در کشور بهره‌مند هستیم و در نگاه مصرف درون شبکه‌ای خویش نیز از طریق مدل‌های ریاضی پیشرفته‌ای ریسک مشتریان را می‌سنجیم که تاثیر موثری بر مراقبت از مشتریان دارد.»
مزیت رقابتی اکوسیستم خرید اقساطی دیجی‌پی و دیجی‌کالا
او افزود:« مزایای رقابتی اکوسیستم خرید اقساطی دیجی‌پی و دیجی‌کالا می‌توان در روشن بودن محل مصرف، تنوع کالا و خدمات در گستره‌ی این بازار پیش‌روی الکترونیکی کشور و تاکید بر ایجاد سرویس‌های نوآورانه ویژه‌ی دسته‌های خاص مشتریان دانست. تنوع جاری در محصولات اعتباری و آمیختن آن‌ها با سایر کسبوکارهای فین‌تکی دیجی‌پی از دیگر مزایایی است که احتمالا در آینده جلوه‌ی جذاب‌تری برای مشتریان خواهند یافت.»
وی در پاسخ به این سوال که کسب‌وکارها از طریق استفاده از درگاه هوشمند دیجی‌پی و کیف پول آن از چه مزایای رقابتی می‌توانند بهره‌مند شوند گفت: « درگاه IPGو کیف پول گرچه خود دو محصول راهبردی دیجی‌پی‌اند اما بعد از رسالت اصلی دیجی‌پی به عنوان لندتک تحت پشتیبانی و توسعه قرار گرفته‌اند و در واقع محصولاتی هستند که برای تکمیل تجربه‌ی مشتری ایجاد شده‌اند.
فاطمی ادامه داد: « روی کیف پول سرویس‌های جدید مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌است که به مشتریان قدرت افزون‌تری در انجام اقدامات مالی‌شان می‌دهد. تجربه‌ی استفاده از یک سرویس DirectDebit از جمله‌ی آن‌هاست که برای مشتریان تجربه‌ی خوبی را باقی می‌گذارد که اگر سرور به سرویس‌های اشتراکی وصل شود می‌تواند تجربه پرداخت را برای مشتریان بسیار خوشایندتر کند. تا افراد بتوانند با پرداخت‌های تک کلیکی، وجه مورد نظر خود را انتقال دهند. وجود دایرکت دبیت در کنار کیف پول، رسالت لندتکی مثل دیجی‌پی را معنادارتر می‌کند و با اپلیکیشن دیجی‌پی و در صورت شارژ بودن کیف پول به‌راحتی می‌توان در سریع‌ترین زمان پرداخت کاربر را برای خرید یک جنس انجام داد. در حوزه‌ی پرداخت همه‌ی ما و بازیگران این صنعت از فن‌آوری‌ها و و راهکارهای پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند اما متاسفانه این پیش‌رو بودن در استفاده از نرم‌افزارها و سخت‌افزارها (راهکارها و تجهیزات) الزاما منجر به القای بهره‌برداری آسان سمت مشتریان نشده‌است. رخداد ساده‌ی Tap and Go یا Pay and Go متاسفانه در کشورهای توسعه یافته با الگوهای شاید نه خیلی جدید از ما در حال حاضر وجود دارد و مورد استفاده‌ی عمومی است.»