آشنایی با فرابوم؛ جامع ترین اکوسیستم نوآوری باز ایران
اوایل خردادماه 1398 بود که تأسیس شرکت فرابوم، در رسانه‌های حوزه پرداخت و البته مدیران بانکی سرو صدای زیادی به پا کرد. دلیل معطوف شدن توجه به فرابوم دو بُعد داشت؛ اول اینکه سه شرکت عظیمی که غول‌های فناوری بانکی کشور محسوب می‌شوند و در صنعت، رقیب یکدیگر به نظر می‌رسیدند، تصمیم به مشارکتی استراتژیک گرفتند تا با هم‌افزایی مساعی و امکاناتشان در راستای گذر از بانکداری سنتی که بیشتر مبتنی بر جذب منابع و سود سپرده بود به بانکداری مبتنی بر کارمزد برای اکوسیستم بانکداری، پرداخت و فین‌تک کشور ارزش‌آفرینی کنند. نکته دوم این که سُکان شرکت را به یکی از مدیران صنعت پرداخت سپردند. این موضوع نشان از جدیت سهامداران شرکت در جامه عمل پوشاندن به ایده‌هایی است که ظرف چند سال اخیر در خصوص آن‌ها صحبت‌های بسیاری در قالب همایش‌ها و سخنرانی‌ها شده است .
ماهیت کسب‌وکار فرابوم
فرابوم شرکتی است مبتنی بر نوآوری باز که در اشتراک دو روند جدید اقتصادی و فناوری تعریف شده است؛ از منظر اقتصادی، فرابوم یک پلتفرم است. پلتفرم‌ها موجودیت‌هایی هستند که به تعادل عرضه و تقاضا کمک می‌کنند و در قرن جدید چنان به نحو مطلوب این کار را انجام داده‌اند که ظهور آن‌ها را «انقلاب پلتفرم‌ها» نامیده‌اند. برای مثال اوبر، Airbnb، کیک‌استارتر، گروپ‌آن و مواردی از این دست، پلتفرم‌هایی هستند که هر یک در رسته خود به خصوص پس از بحران اقتصادی جهان در دهه گذشته، کمک شایانی به اقتصاد کشورها و حتی در گستره جهانی کرده‌اند؛ چراکه بازارهایی که به دلیل بحران از تعادل خارج شده بودند را با به هم رساندن عرضه و تقاضا به شکلی برد-برد و پایدارتر از پیش، به تعادل رساندند. نمونه‌های موفقی از این کسب‌وکارها در ایران نیز ظهور کرده‌اند که شاخص‌ترین آن‌ها کافه بازار، اسنپ، تپسی و کسبوکارهای مشابه هستند.
از منظر فناوری نیز فرابوم در پارادایم نوظهور Open API و مشخصاً در صنعت بانکداری و پرداخت تحت عنوان Open Banking یا بانکداری باز شکل گرفته است. در این پارادیم بانک‌ها از طریق واسط‌های توسعه برنامه‌های نرم‌افزاری این امکان را به اپلیکیشن‌های متعلق به شرکت‌ها یا نهادهای ثالث می‌دهند که خدماتی را به مشتریانشان که عملاً مشتری مشترک بین بانک و آن شرکت هستند ارائه دهند. در این پارادایم، فرابوم به عنوان یک پلتفرم، سرویس‌های عرضه‌شده توسط بانک‌های متعدد را به اپلیکیشن‌ها و کسبوکارهای پرشمار که برایشان تقاضا دارند ارائه می‌دهد.
مزیت ارتباط از طریق فرابوم
ما برای هر دو سمت پلتفرم، اثر شبکه‌ای ایجاد می‌کنیم. به بیان دیگر، پلتفرم ما برای هر کدام مزیت‌های حاصل از مقیاس ایجاد کرده و با اثر شبکه‌ای، ضمن کاهش قابل توجه هزینه‌های هر یک، درآمدهایشان را نیز به مراتب افزایش می‌دهد. تصور کنید n بانک بخواهند به m اپلیکیشن سرویس بدهند. در این حالت، هر بانک باید m ارتباط و هر اپلیکیشن باید n ارتباط داشته باشد که با توجه به مسائل فنی ناشی از یکپارچه‌سازی و همگام‌سازی، عملاً بیش از اینکه هر یک بتوانند به توسعه کسب‌وکارشان بپردازند باید درگیر پایداری عملیاتشان باشند. در حالیکه برقراری ارتباط از طریق فرابوم، این امکان را به آن‌ها می‌دهد که هر یک فقط یک ارتباط را مدیریت کنند، آن هم بیشتر از جنس نظارت.
از طرف دیگر، ما به پشتوانه سابقه چند ساله بوم، پیش از تأسیس فرابوم، و پیاده‌سازی بیش از 200 سرویس بر روی آن و پنل‌های متعدد مدیریتی برای هر یک از وجوه این پلتفرم، می‌توانیم زمان ورود به بازار و تبدیل ایده به محصول را برای سرویس‌گیرندگان، تاحد زیادی کاهش داده و دسترسی آن‌ها را به خدمات پایه‌ای که یا نمی‌توانستند دریافت کنند و یا اگر می‌توانستند مستلزم صرف هزینه و زمان بسیار بود، فراهم کنیم و به آن‌ها این امکان را می‌دهیم تا با ترکیب این سرویس‌های پایه به ارزش‌های جدید برای مشتریان مشترکشان با بانک‌ها دست یافته و از طریق نوآوری برای خود نیز درآمد کسب کنند.
نکته حائز اهمیت برای فین‌تک‌ها، به خصوص استارت‌آپ‌های فین‌تک، این است که سریع بتوانند به سهمی از بازار و مقیاسی از تراکنش و مشتری دست یابند که کسب‌وکارشان پایدار شود. در این فرایند سرعت بیشترین اهمیت را دارد چراکه کندی این فرایند به معنای تمام شدن سرمایه‌های اولیه یا شکل‌گیری تردید‌های سرمایه‌گذاران خواهد بود. بنا به گزارش Impact Alpha، نرسیدن به مقیاس مناسب از سهم بازار موجود، عامل اصلی شکست استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک است. فرابوم به نمایندگی از حدود 20 بانک کشور، بهترین بستر جهت مقیاس‌پذیری سریع یک کسب‌وکار فین‌تک است.
برای سرویس‌دهندگان نیز که در حال حاضر بیشتر بانک‌ها هستند، مزیتمان به صورت خلاصه این است که برای ارائه خدماتشان که پیش از این مستلزم صرف هزینه بوده است، درآمدزایی می‌کنیم. به بیان دیگر نه تنها از طریق توسعه کانال‌های ارائه خدمات، هزینه‌های ناشی از بانکداری مبتنی بر شعبه تا حد زیادی کاهش می‌یابد؛ بلکه، در راستای درآمدزایی مبتنی بر کارمزد، درآمدهای بانک را به صورت شبکه‌ای از محل گسترش کانال‌های ارائه خدمات غیرحضوری، افزایش خواهیم داد. پیش از این، بانک‌ها برای ارائه خدمات غیرحضوری خود باید هزینه‌های بسیاری جهت توسعه و نگهداری کانال‌هایی، مانند اینترنت بانک، موبایل بانک و سایر کانال‌های مشابه، صرف می‌کردند و عملاً تنها ارزشی که ارائه خدمات در بسترهای این چنینی برایشان داشت، کاهش هزینه انجام تراکنش بود و درآمد قابل توجهی به دست نمی‌آوردند؛ اما، فرابوم قاعده بازی را به نفع آن‌ها تغییر داده؛ اکنون بانک از محل ارائه خدمات غیرحضوری خود می‌تواند درآمد کسب کند.
به صورت خلاصه، فرابوم با تحقق بانکداری در همه جا و نه فقط در بانک، به کل این اکوسیستم کمک خواهد کرد که به تعادل پایدار برد (بانک)- برد (توسعه‌دهنده ثالث) و برد (مشتریان مشترک) برسند.
خدمات فرابوم
بیش از 20 بانک، فرابوم را باور داشته‌اند و دسترسی به سرویس‌های آنان و بیش از 170 میلیون حساب بانکی حقیقی و حقوقی در بستر پلتفرم بوم برای شما فراهم شده است. از جمله خدمات فرابوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که جزئیات آن در سایت فرابوم به آدرس https://faraboom.co/ قرار دارد.
خدمات مبتنی بر حساب
خدمات کارت و پرداخت
خدمات انتقال وجه
خدمات تسهیلات
راهکار برداشت مستقیم از حساب بانکی مشتریان (پیمان)
اعتبارسنجی و احراز هویت
بانکداری باز شرکتی