بانکداری بسته
علی صبوری، مدیر توسعه سرویس‌دهندگان بانکی فرابوم: در یک سال اخیر به صورت مداوم با واژه‌هایی مانند بانکداری باز، بانکداری پلتفرمی، بوم‌های کسب‌وکار و… در همایش‌ها، کنفرانس‌ها و دوره‌های مختلف روبرو شده‌ایم. همه این‌ها در کلام زیبا هستند و مخاطب را به خودشان جذب می‌کنند. اما در باطن کاملاً شبیه داستان لباس جدید پادشاه هستند.
اساتید، دانشمندان و افراد برجسته، به ویژه در یک سال اخیر به‌صورت مداوم در خصوص اهمیت استفاده از سرویس‌های بانکی در ابزارهای داخلی سازمان‌ها و در محیط خارج از بانک با تکیه بر بانکداری باز و یا حوزه‌های embedded Finance و… تأکید کرده‌اند؛ اما به نظر نکته اصلی که قابل تأمل است، عدم ارائه سرویس از سرویس‌دهنده های بانکی، غیربانکی و حتی دولتی است.
چطور ممکن است بدون وجود زیرساخت‌های اولیه که مشخصا معطوف به ارائۀ سرویس است، سازه‌های سنگین بانکداری باز را بنا کنیم؟ زمانی که بهانه‌ای مانند امنیت سرویس‌های اولیه ارائه نمی‌شود، چطور دربارۀ دیفای می‌توانیم صحبت کنیم؟
اگر می‌خواهیم در حوزه بانکداری باز نه همپای کشورهای اروپایی که در حد کشورهای همسایه پیشرفت داشته باشیم باید ابتدا به‌جای پرداختن به نئوبانک‌ها و حرکت بر لبۀ تکنولوژی و صحبت دربارۀ هوش مصنوعی، زیرساخت های اولیه را آماده کنیم.
چند روز گذشته که در حال پیگیری سرویس‌های گروهی بودم متوجه ضعف عجیبی در این حوزه شدم که این سرویس‌ها یا وجود نداشت یا فقط از کانال‌های شعب ارائه می‌شدند و از طریق API امکان استفاده از فایل رکوردها وجود نداشت و فرایند مغایرت‌گیری به‌درستی دیده نشده بود. در دنیای دیجیتالی امروز این اتفاق خیلی عجیب است. برای اینکه بدانیک این اتفاق تا چه حد تعجب‌آور است بهتر است چالش‌های 10 سال قبل را یادآوری کنیم.
حالا هم که بیشتر سرگرم قوانین نئوبانک‌ها، برداشت وجه شرکت‌های حقوقی، سقف برداشت‌های حساب‌های مشتری حقوقی و حقیقی هستیم خوب است نیم‌نگاهی هم به قوانینی داشته باشیم که برای ارائه سرویس و اجبار ارائه سرویس‌ها داریم البته نه از طریق زیر ساخت‌های کاملا دولتی و یا مدل هاب فناوران که کسبوکارها را دچار مشکلاتی کند.
بهانه‌هایی مانند حفظ امنیت کاربران و مشتریان در واقع راحت‌ترین دلیل برای عدم ارائۀ انواع سرویس‌ها و راحت‌ترین روش برای پاک‌کردن صورت‌مسئله است.
آیا در دنیای مدرن امروز که در سایر کشورها بانکداری باز تا این حد مورد توجه و استفاده قرار گرفته هم به بهانه امنیت کلیۀ دسترسی‌ها بسته شده است؟ یا سرویس‌ها به مشتریان ارائه نمی‌شود؟
یکی از نکات جالب این است که مثلاً الزام قانونی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و… وجود دارد که کلیۀ پرداخت‌ها از طریق API و به‌نوعی در کانال‌های مدرن انجام شود اما زیرساخت این موضوع، سقف انتقال‌ها و سایر موارد هنوز به‌صورت کامل وجود ندارد. تنها راه رفع این چالش‌ها افزایش تعاملات با بانک‌ها است. یا مثال دیگر اینکه در مورد سرویس‌های چک و پیچک قوانینی ثبت شده است، اما این سرویس‌ها به شرکت‌های مختلف خارج از کانال بانک ارائه نمی‌شود و شرکت‌ها باید از ابزارهای بانکی برای استعلام یا ثبت چک و سایر سرویس‌های مرتبط استفاده کنند. اگر کسبوکارها چندین حساب مختلف در بانک‌های مختلف داشته باشند، باید برای هر چک به شعبه همان بانک مراجعه کنند، آیا این بانکداری باز است؟
آیا سرویس پل با کارت به کارت متفاوت است؟ از موضع انتقال وجه که سرویس کارت به کارت از طریق هاب فناوران ارائه می‌شود اما ارائه سرویس پل در سایر درگاه‌ها و خارج از ابزار بانک وجود ندارد. به نظر تنها یک تابلوی ورود ممنوع کم داریم!
غمناکم و از کوی تو با غم نروم
جز شاد و امیدوار و خرم ندوم
از درگه همچون تو کریمی هرگز
نومید کسی نرفت و من هم نروم
ابوسعید ابوالخیر